Włócznia Świętego Maurycego (Kraków)
Z Wikipedii
Włócznia Świętego Maurycego – średniowieczna broń ceremonialna uważana za pierwsze historyczne insygnium władzy używane przez władców Polski z dynastii Piastów. Włócznia Świętego Maurycego jest kopią Świętej Lancy Cesarskiej ofiarowaną wraz z częścią gwoździa z Krzyża Pańskiego na zjeździe gnieźnieńskim Bolesławowi I Chrobremu przez Ottona III.
Krakowska Włócznia Świętego Maurycego powstała pod koniec X wieku prawdopodobnie na terenie Niemiec lub Włoch. Jako oznaka uznania przez cesarza suwerennej władzy polskiego księcia została ofiarowana w 1000 roku Bolesławowi I Chrobremu przez Ottona III. Po 1031 roku została wraz insygniami koronacyjnymi królów polskich oddana cesarzowi Konradowi II. Zwrócona w drugiej połowie XI wieku Kazimierzowi I Odnowicielowi została umieszczona w katedrze wawelskiej jako relikwia. Początkowo zawieszona przy ołtarzu głównym nad tronem biskupów krakowskich z czasem przeniesiona została do skarbca katedralnego na Wawelu, z którego wynoszona była tylko podczas najważniejszych świąt i uroczystości kościelnych i państwowych.
Do naszych czasów z lancy zachował się jedynie grot włóczni pieczołowicie przechowywany w skarbcu katedry w Krakowie. Relikwiarz z fragmentem gwoździa z Krzyża Pańskiego, który pochodził ze Świętej Lancy Cesarskiej został w 1669 roku wywieziony przez króla Jana II Kazimierza Wazę do Paryża i w 1793 roku w czasie rewolucji francuskiej uległ zniszczeniu podczas grabieży skarbów opactwa Saint-Germain-des-Prés.
[edytuj] Literatura
- Krzysztof J. Czyżewski, Włócznia św. Maurycego [w:] Ornamenta Ecclesiae Poloniae. Skarby sztuki sakralnej wiek X-XVIII, red. Jan Wardzała, Warszawa 1999, s. 67. ISBN 83-911811-0-3
- Gniezno – pierwsza stolica Polski, miasto świętego Wojciecha. Katalog wystawy zorganizowanej w dniach od 29 września 1994 do 31 stycznia 1995, Gniezno 1995, s. 111-112, nr A/IX.
- Jerzy Lileyko, Regalia Polskie. Warszawa 1987. ISBN 83-03-02021-8
- M. Pietrusińska, Katalog i bibliografia zabytków, [w:] Sztuka polska przedromańska i romańska do schyłku XIII wieku, cz. 2, red. M. Walicki (Dzieje sztuki polskiej, t. I), Warszawa 1972, s. 710.
- M. Rokosz, Wawelska włócznia Bolesława Chrobrego. Przegląd problematyki, "Rocznik Krakowski", LV, 1989, s. 17-44.
- Michał Rożek, Polskie koronacje i korony. Kraków 1987. ISBN 83-03-01914-7
- Michał Rożek, Skarbiec katedry na Wawelu, Kraków 1978, nr 1.
- Michał Walicki, Wyposażenie artystyczne dworu i Kościoła, [w:] Sztuka polska przedromańska i romańska do schyłku XIII wieku, red. M. Walicki, Warszaa 1971, s. 297.
- Z. Żygulski jun., Broń w dawnej Polsce na tle uzbrojenie Europy i Bliskiego Wschodu, Warszawa 1975, s. 87-89.
