Władcy Inków

Z Wikipedii

Chronologiczna lista władców Imperium Inków, początkowo władających niewielkim królestwem w dolinie Cuzco, z czasem, na drodze podbojów, przekształconym w imperium sięgające od dzisiejszej Kolumbii do północnego Chile i Argentyny.

Zgodnie z legendą pierwszy król Inków i założyciel dynastii Manco Inca, syn boga słońca Inti i bogini księżyca Mamy Qulli zrodzony został nad jeziorem Titicaca i poślubił swoją siostrę, Mamę Ocllo, co stało się w inkaskiej rodzinie królewskiej tradycją. Mama Ocllo stała się w ten sposób pierwszą coyą, najważniejszą małżonką Manco i królową Inków.

Królowie Inków uważani byli więc za Synów Słońca, oddawano im cześć boską. Każdemu kolejnemu władcy przysługiwał tytuł Capac Inca (kecz.Wspaniały Pan) oraz Sapa Inca (kecz. Jedyny Pan). Używano również wobec osoby króla określenia Apu, co można przetłumaczyć jako boski.

Wstępując na tron, po otrzymaniu od bogów sprzyjających znaków wieszczych, odbywała się w świątyni Coricancha w Cuzco uroczysta koronacja nowego władcy. Najważniejszym symbolem jego władzy była opaska Mascapaicha. Po śmierci ciało władcy Inków było mumifikowane i osadzane na złotym tronie w sanktuarium boga Inti w świątyni Coricancha.

Historię inkaskiej dynastii panującej dzieli się na cztery okresy. Pierwszy okres panowania legendarnej dynastii Húrin, starszej linii królewskiego rodu zakończony powstaniem Hanan i przejęciem władzy przez młodszą linię rodu. Drugi okres to panowanie legendarnych władców dynastii Hanan. Kolejny to okres imperialny, gdy Królestwo Inków osiągnęło szczyt swojej potęgi, zakończony hiszpańskim podbojem. Ostatni okres, nazywany od nazwy stolicy Królestwem Vilcabamba to okres walk ostatnich potomków królewskiego rodu z Hiszpanami.

Informacje dotyczące małżonek, matek oraz niektórych dat są niepełne!

Spis treści 1 Dynastia Húrin (Dolnego Cuzco) - starsza linia rodu królewskiego. Władcy legendarni 2 Dynastia Hanan (Górnego Cuzco) - młodsza linia rodu królewskiego. Władcy legendarni 3 Imperium Tahuantinsuyu 4 Królestwo Vilcabamba

[edytuj] Dynastia Húrin (Dolnego Cuzco) - starsza linia rodu królewskiego. Władcy legendarni

#	Imię		Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Coya Pierwsza małżonka	Rodzice
1	Manco Capac		II poł. XII wieku nad jez. Titicaca	ok. 1230, Cuzco	do ok. 1230	Mama Ocllo	wg mitologii inkaskiej syn boga słońca Inti i bogini księżyca Mamy Qulli
2	Sinchi Roca		XII- XIII wiek, Cuzco	ok. 1260, Cuzco	ok. 1230- ok. 1260	?	Manco Capac, Mama Ocllo
3	Lloque Yupanqui		I poł. XIII wieku, Cuzco	ok. 1290, Cuzco	ok. 1260- ok. 1290	Mama Cahua (Mama Cora Ocllo)	Sinchi Roca, ?
4	Mayta Capac		II poł. XIII wieku, Cuzco	ok. 1320, Cuzco	ok. 1290- ok. 1320	Mama Tankariy Yachiy	Lloque Yupanqui, Mama Cahua (Mama Cora Ocllo)
5	Capac Yupanqui		XIII- XIV wiek, Cuzco	ok. 1350, Cuzco	ok. 1320- ok. 1350	Mama Cusi Hilpay	Mayta Capac, Mama Tankariy Yachiy

[edytuj] Dynastia Hanan (Górnego Cuzco) - młodsza linia rodu królewskiego. Władcy legendarni

#	Imię		Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Coya Pierwsza małżonka	Rodzice
6	Inca Roca		I poł. XIV wieku, Cuzco	ok. 1380, Cuzco	ok. 1350- ok. 1390	Mama Micay	Capac Yupanqui, Cusi Chimbo
7	Yahuar Huacac		poł. XIV wiek, Cuzco	prawdop. po 1410	ok. 1390- ok. 1410 (usunięty)	Mama Chikya, Mama Ipaucoma	Inca Roca, Mama Micay
8	Viracocha		II poł. XIII wieku, Cuzco	1438, Cuzco	ok. 1410- ok. 1438	?	Yahuar Huacac (?), Ipaucoma

[edytuj] Imperium Tahuantinsuyu

#	Imię		Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Coya Pierwsza małżonka	Rodzice
9	Pachacutec		I poł. XV wieku, Cuzco	1471, Cuzco	1438- 1471	Mama Anawarkhi	Viracocha, ?
10	Tupac Yupanqui		I poł. XV wiek, Cuzco	1493, Chinchero	1471- 1493	?	Pachacutec, Mama Anawarkhi
11	Huayna Capac		ok. 1476, Tumibamba	1527, na terenie Kolumbii	1493- 1527	?	Tupac Yupanqui, ?
12	Ninan Cuyochi		XV- XIV wiek	1527, na terenie Kolumbii	1527	?	Huayna Capac, ?
13	Huascar		1503	1532, Cuzco	1527- 1532	?	Huayna Capac, ?
14	Atahualpa		1502, Quito	29 sierpnia 1533, Cajamarca	1532- 1533	?	Huayna Capac, Tocto Coca
15	Tupac Huallpa		pocz. XVI wieku	jesień 1533, dolina Jauja	1533	?	Huayna Capac, ?

[edytuj] Królestwo Vilcabamba

#	Imię		Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Coya Pierwsza małżonka	Rodzice
16	Manco Inca		1516, Cuzco	1544, Vilcabamba	1533- 1544	?	Huayna Capac, ?
17	Sayri Tupac		I poł. XVI wieku	1561, Vilcabamba	1544- 1561	Cusi Huarcay	Manco Inca, ?
18	Titu Cusi Yupanqui		1529	1571, Vilcabamba	1561- 1571	?	Manco Inca, ?
19	Tupac Amaru		XVI wiek	24 września 1572, Cuzco	1571- 1572 (usunięty)	?	Manco Inca, ?