Wahhabizm
Z Wikipedii
Wahhabizm to islamski ruch religijny i polityczny powstały w XVIII wieku na terenie Arabii. Opiera się na fundamentalizmie - tj. głosi powrót do źródeł: pierwotnej czystości islamu, prostoty i surowości obyczajów. Za podstawy wiary wahhabici uznają Koran i hadisy, interpretowane dosłownie. Ruch ten zwalczał mistycyzm muzułmański (sufizm), potępia kult świętych oraz świętych miejsc (z wyjątkiem Mekki i Medyny), podkreśla człowieczy aspekt natury Mahometa. Na poziomie polityki dąży do stworzenia harmonijnych stosunków między sprawiedliwym i łagodnym władcą a bezwzględnie posłusznym mu ludem.
Nazwa wahhabizm pochodzi od imienia twórcy tego ruchu, muzułmańskiego teologa Muhammad Ibn Abd al-Wahhaba (1703-1792).
Z ekspansywnego charakteru wahhabizmu wynikły walki z Arabami wschodnimi, szeryfami z Mekki, Turkami z Bagdadu (1798) i z Egiptem (1811—22, 1837—40). Głównymi punktami wahhabizmu były miasta Rijad i Hail, między którymi z czasem rozwinęła się rywalizacja. W 1921 r. Abd al-Aziz, władca Rijadu, wcielił państwo Hail do swego i stworzył królestwo Nadżd, a swego syna Fajsala mianował wicekrólem Hidżazu (1926). Abd al-Aziz, sułtan Nadżdu opanował środkową Arabię, aż po Syrię, wybrzeża Morza Czerwonego oraz na wschodzie kraje nad Zatoką Perską. Od 1822 Wahhabizm ma wielu zwolenników też w Indiach.
Wahhabizm jest szczególnie popularny w Arabii Saudyjskiej, gdzie w XVIII wieku wahhabici zawarli sojusz z dynastią Saudów, co wywarło znaczny wpływ na późniejszy kształt tego najbardziej konserwatywnego z państw muzułmańskich. Ponieważ wahhabici sprzeciwiali się zazwyczaj wprowadzaniu innowacji technologicznych i modernizacji, od dziesięcioleci trwa w tym państwie spór między ortodoksyjną i reformatorską frakcją elit saudyjskich.
Spotkać można stwierdzenia, że idee wahhabickie stanowią trzon ideologii Braci Muzułmańskich oraz al-Kaidy, z którą ostatnią sympatyzuje część duchownych wahhabickich. Za wyznawcę wahhabizmu często uznawany jest sam Osama bin Laden.
Znawcy tematu podkreślają, że nie ma takiego związku i że na ideologię bin Ladena wpłynęły współczesne poglądy Ajmana az-Zawahiriego. W obozach treningowych al-Kaidy wykorzystywano teksty wcześniejszego, XII-wiecznego myśliciela islamskiego: Ibn Tajmiji. Większość wahhabitów potępia zarówno Braci Muzułmańskich, jak i bin Ladena.
Niemniej jednak, zachodni eksperci potępiają wahhabizm za nieelastyczność i niechęć do przystosowania się do norm współczesnego świata. Wahhabizm postuluje wyższość islamu nad wszystkimi religiami, oraz wynikającą z tego faktu potrzebę uzyskania dominacji nad nimi. Antysyjonizm, antyamerykanizm, wrogość do instytucji świeckich oraz postawy skrajnie antyintelektualne są propagowane w środowiskach wahhabickich na całym świecie. Wykorzystując fundusze zamożnych arystokratów saudyjskich, duchowni wahhabiccy szerzą te idee w świeckich krajach muzułmańskich (Bośnia i Hercegowina, Albania, kraje Azji Środkowej, Malezja, Turcja). Amerykański politolog Francis Fukuyama nazwał wahhabizm "islamskim faszyzmem".
Wahhabizm bywa też mylony z bardziej ogólnym ruchem w islamie: salafizmem, polegającym na powrocie do wczesnych źródeł islamu.[potrzebne źródło]
