Wiedźmin
Z Wikipedii
Wiedźmin to typ wojownika stworzony przez Andrzeja Sapkowskiego. Pojawia się w Cyklu wiedźmińskim tego autora, na który składają się dwa zbiory opowiadań oraz pięciotomowa Saga o wiedźminie. Wiedźmini zrzeszeni są w tajemnym bractwie i zajmują się odpłatnym zabijaniem potworów zagrażających bezpieczeństwu ludzi. Głównym bohaterem Cyklu jest wiedźmin Geralt z Rivii.
Wiedźminami zostają przede wszystkim niechciane bękarty, podrzutki lub inne dzieci niewiadomego pochodzenia. Wielu sądzi, że wiedźminami zostają dzieci-niespodzianki, lecz to nieprawda. W rzeczywistości, wiedźmini wierzą, że kiedyś uda im się znaleźć takie dziecko i nie będzie ono musiało przechodzić żadnych prób ani mutacji, by stać się wiedźminem. Młodzi wiedźmini, trenowani są od najmłodszych lat w sztuce walki. Ich organizmy są poddawane daleko idącym przemianom poprzez magiczne eliksiry (tzw. Próba Traw), w celu przygotowania ich do walki z potworami (organizmy wiedźminów nabywają także nowych możliwości, jak na przykład kontrola nad odruchem źrenicznym, wyostrzone zmysły, zwiększony refleks i wytrzymałość). Duża część kandydatów umiera w czasie tych zabiegów. Skutkiem ubocznym zmian jest bezpłodność, często oszpecenie twarzy i czasami utrata pigmentu, przez co wiedźmin staje się albinosem. Skutki uboczne są bardzo różnorodne.
Wiedźmiński trening uczy tłumienia emocji (również dzięki eliksirom), co sprawia, że wielu ludzi postrzega wiedźminów jako pozbawionych uczuć. Uczy również szybszego (oraz cichszego) od innych stworzeń poruszania się, co jest podstawowym atutem każdego wiedźmina. W czasie szkolenia wiedźmini uczą się również wszystkiego o potworach, z którymi może im przyjść walczyć, podstaw magii (znaki wiedźmińskie) oraz wytwarzania eliksirów, które krótkotrwale podnoszą ich sprawność w walce (jakkolwiek nie jest wspomniane czy wiedźmini rzeczone eliksiry wykonują własnoręcznie). Każdy wiedźmin posiada magiczny amulet, który ostrzega przed obcą magią i niebezpieczeństwem, stanowi także znak rozpoznawczy oraz cechowy.
Spis treści |
[edytuj] Cykl wiedźmiński
[edytuj] Opowiadania
Cykl wiedźmiński (jeszcze wówczas nie planowany przez autora) zaczął się jako seria opowiadań, pierwotnie publikowanych na łamach miesięcznika "Fantastyka". Były głównie nowymi wersjami znanych legend i baśni (nazywanymi wersjami postmodernistycznymi; sam autor w wywiadach twierdzi, że pisząc opowiadania jako metodę twórczą wybrał euhemeryzację baśni).
Pierwszym z nich było opowiadanie pt. Wiedźmin z grudnia 1986 roku, napisane na konkurs "Fantastyki", w którym zajęło III miejsce (I miejsce - Wróciłeeś Sneogg, wiedziałam... Marka S. Huberatha).
Kolejne opowiadanie pt. Droga, z której się nie wraca (niezwiązane bezpośrednio z samym Geraltem) ukazało się w sierpniowym numerze pisma w 1988 roku. Początkowo, autor nie chciał nawiązywać w nim do cyklu ze świata wiedźmina, jednak kiedy cykl ten zaczął powstawać, pojawiły się w nim nawiązania do fabuły tego opowiadania. Jak wspomina pisarz, kiedy Droga, z której się nie wraca po raz pierwszy ukazała się na łamach "Fantastyki", zostały tam dokonane pewne poprawki redaktorskie bez zgody samego Sapkowskiego.
Pierwsze cztery opowiadania o Geralcie oraz Droga, z której się nie wraca, ukazały się w zbiorze opowiadań Wiedźmin, który został opublikowany nakładem wydawnictwa REPORTER. Później wszystkie piętnaście opowiadań wiedźmińskich ukazało się w dwóch zbiorach wydawnictwa superNOWA - Ostatnie życzenie oraz Miecz przeznaczenia. Dwa opowiadania pośrednio związane z cyklem - Droga, z której się nie wraca oraz Coś się kończy, coś się zaczyna (opowiadanie-żart, opublikowane w 1994 w fanzinie "Czerwony Karzeł", mylnie odczytywane przez niektórych jako "alternatywne zakończenie sagi o wiedźminie") znaleźć można w zbiorze Coś się kończy, coś się zaczyna.
W 2002 roku, nakładem wydawnictwa Libros, zostały wydane dwa tomy opowiadań Opowieści o wiedźminie 1 i Opowieści o wiedźminie 2 zawierające 15 opowiadań jako zestawienie dziejów Geralta.
[edytuj] Saga o wiedźminie
Saga o wiedźminie to pięć powieści o wiedźminie Geralcie (Krew elfów, Czas pogardy, Chrzest ognia, Wieża jaskółki, Pani jeziora), w których Sapkowski łączy wiele wątków rozpoczętych w opowiadaniach oraz dodaje nowe. Oprócz samego wiedźmina, główną bohaterką jest również Ciri - dziecko-niespodzianka znane już z opowiadań. Nazwa Saga o wiedźminie została nadana przez wydawcę - Sapkowski zamierzał nazwać sagę Krew elfów, zaś pierwszy tom miał być pierwotnie zatytułowany Lwiątko.
[edytuj] Lista książek
[edytuj] Zbiory opowiadań
- Wiedźmin (Reporter 1990) (wszystkie opowiadania z tego zbioru zawarte są też w trzech zbiorach wydawnictwa SuperNOWA)
- Ostatnie życzenie (SuperNOWA 1993)
- Miecz przeznaczenia (SuperNOWA 1992)
- Coś się kończy, coś się zaczyna (SuperNOWA 2000) (zawiera dwa opowiadania luźno związane z cyklem wiedźmińskim)
[edytuj] Saga o wiedźminie
- Krew elfów (SuperNOWA 1994)
- Czas pogardy (SuperNOWA 1995)
- Chrzest ognia (SuperNOWA 1996)
- Wieża Jaskółki (SuperNOWA 1997)
- Pani Jeziora (SuperNOWA 1999)
[edytuj] Wiedźmini z cyklu wiedźmińskiego
Cirilla - została przeszkolona w wiedźmińskim stylu walki, jednak nie przebyła Próby Traw.
[edytuj] Adaptacje
[edytuj] Komiksy
W latach 1993-1995 na podstawie opowiadań Sapkowskiego powstało sześć komiksów autorstwa Bogusława Polcha (grafika) i Macieja Parowskiego oraz samego Sapkowskiego (scenariusz). Ich tytuły to:
- Droga bez powrotu (na podstawie opowiadania Droga, z której się nie wraca)
- Geralt (na podstawie opowiadania Wiedźmin)
- Mniejsze zło (na podstawie opowiadania o tym samym tytule)
- Ostatnie życzenie (na podstawie opowiadania o tym samym tytule)
- Granica możliwości (na podstawie opowiadania o tym samym tytule)
- Zdrada (jedyny komiks, który nie powstał na podstawie opowiadania, opowiadający o młodości Geralta)
W przygotowaniu jest nowy komiks autorstwa Przemysława Truścińskiego.
[edytuj] Film
Wiedźmin doczekał się ekranizacji w 2001 roku. Reżyserem filmu był Marek Brodzki. Scenariusz napisał Michał Szczerbic, który pod koniec wycofał się z produkcji. Rolę tytułową powierzono Michałowi Żebrowskiemu. Muzykę skomponował Grzegorz Ciechowski. Film został stworzony jako dodatkowy efekt prac nad serialem telewizyjnym, którego premiera miała miejsce jesienią 2002 roku.
Film nie spodobał się publiczności, wskutek czego zarobił jedynie około połowy tego, co wydano na jego produkcję. Prawdopodobne przyczyny niepowodzenia to:
- Na skutek prób wykorzystania jak największej części oryginalnego materiału fabuła okazała się niespójna.
- Znaczna część osób uczestniczących w produkcji nie miała do czynienia z literaturą Andrzeja Sapkowskiego.
- Błędy w doborze obsady i kostiumów
- Bardzo słabe efekty specjalne (szczególnie potwory np. złoty smok, bazyliszek)
- Błędy i nielogiczności w fabule (oraz, niekiedy znaczne, odejścia od fabuły cyklu wiedźmińskiego)
Mimo złych ocen film chwalono za muzykę Grzegorza Ciechowskiego oraz postać Geralta (mimo pewnych błędów charakteryzacji).
[edytuj] Gry
[edytuj] Gra fabularna
W roku 2001 nakładem wydawnictwa MAG ukazała się gra fabularna Wiedźmin: Gra Wyobraźni na podstawie książek Sapkowskiego. Gra ta, mimo wielu zarzutów ze strony fanów tego typu zabawy, zdobyła sobie niemałą popularność w Polsce. Postanowiono jednak poprawić błędy pierwotnej wersji tegoż systemu, w związku z czym przygotowano drugą wersję gry.
[edytuj] Gra komputerowa
Obecnie na rynku znajduje się komputerowa gra fabularna pt. Wiedźmin, której twórcą (jako CD Projekt Red Studio) i wydawcą na rynku lokalnym jest firma CD Projekt. Wydawcą międzynarodowym jest Atari Europe. Głównym bohaterem jest Geralt z Rivii. Akcja ma się dziać po wydarzeniach znanych z książki. Zarys fabularny, w początkowym etapie prac, zaakceptował Andrzej Sapkowski, ale nie bierze on udziału w pracach nad grą. Na potrzeby reklamy gry, zespół Vader stworzył utwór pod tytuł "Sword of the Witcher", w którego teledysku wykorzystywane są fragmenty gry.
[edytuj] Gry karciane
W styczniu 2007 Wydawnictwo Kuźnia Gier zostało wybrane przez CD Projekt Red Studio, do stworzenia dwóch kompletnych gier karcianych towarzyszących produkcji gry komputerowej Wiedźmin. Wiedźmin - gra promocyjna dołączana będzie do edycji kolekcjonerskiej gry komputerowej, zaś Wiedźmin: Przygodowa Gra Karciana ukazała się w październiku 2007 i jest niezależną grą dla 2 do 4 osób (trafiła do normalnej sprzedaży 8 października 2007).
[edytuj] Nawiązania w literaturze
Do motywu wiedźmina nawiązywali m.in.
- Tomasz Pacyński w postapokaliptycznej powieści Wrzesień (2002) - na skutek wojny wywołanej przez polskich nacjonalistów, Polska pada łupem nowych rozbiorów. Bohater powieści, Wagner, prowadzi partyzancką walkę z czołgami, helikopterami i innymi maszynami najeźdźców. Konstruuje sobie także wiedźmiński kodeks.
- Ukraiński pisarz Władimir Wasiljew w powieści Wiedźmin z Wielkiego Kijowa (2002) - w odległej przyszłości ludzie żyją w świecie inteligentnych maszyn - koparek, ciężarówek itd., które czasem się buntują. Ich zwalczaniem zajmuje się wiedźmin.
- Nawiązanie a właściwie zaczerpnięcie tematu ma miejsce w książce Arivald z Wybrzeża autorstwa Jacka Piekary. W ostatnim opowiadaniu pojawia się wiedźmin.