Wielka Fatra

Z Wikipedii

Wielka Fatra
Megaregion	Region Karpacki
Prowincja	Karpaty Zachodnie
Podprowincja	Centralne Karpaty Zachodnie
Makroregion	Łańcuch Wielkofatrzański
Mezoregion	Wielka Fatra
Zajmowane jednostki administracyjne	Słowacja: - kraj żyliński

Wielka Fatra (514.85; słow. Veľká Fatra) - pasmo górskie w Karpatach Zachodnich (Słowacja). Leży między Małą Fatrą a Tatrami Niżnymi. Długość - około 40 km. Znajdują się tam liczne lasy, łąki i pastwiska wykorzystywane do wypasu owiec.

Według dawnego podziału słowackich Karpat, dokonanego przez Jána Hromádkę (1886-1968), twórcę nowoczesnej geografii słowackiej (Geomorfologické členenie Slovenska, 1956), Wielka Fatra obejmowała zupełnie wyraźnie wydzielający się obszar, który ograniczały:

od północy – dolina Wagu na odcinku od Rużomberku po Krpeľany;
od zachodu – skraj Kotliny Turczańskiej na odcinku Krpeľany - Čremošné;
od południa – Žarnovická dolina (wyżej dolina potoku Biela voda) – przełęcz Malý Šturec – Dolina Harmaniecka (po miejscowość Uľanka);
od wschodu – Dolina Starohorska – przełęcz Veľký Šturec – Revúcka dolina (po Rużomberk).

Aktualny podział orograficzny Słowacji z 1978 r., którego autorami są Michal Lukniš (1916-1986) i Emil Mazúr (1920-1990) przyłączył do Wielkiej Fatry (na zasadzie podobieństw geologicznych i morfologicznych) całkiem spore fragmenty terenu, zaliczane przedtem do innych grup górskich. W ten sposób w skład Wielkiej Fatry weszły:

na północy – tereny położone na północ od rzeki Wag, stanowiące wcześniej zachodnią część Gór Choczańskich, od Szypu (słow. Šíp) na zachodzie po Čebrať na wschodzie (czyli cały fragment leżący w widłach Wagu i Orawy aż po dolinę potoku Likavka - tzw. Szypska Fatra);
na południu – tzw. Kotolnica po południowej stronie doliny Harmanieckiej (masyw Vápenicy, 1023 m n.p.m.) wraz ze znaną Jaskinią Harmaniecką, zaliczana dawniej do Gór Krzemnickich;
na wschodzie – cały masyw Zwolenia (słow. Zvolen, 1402 m n.p.m.) między przełęczą Veľký Šturec (1010 m n.p.m.) a Przełęczą Donowalską (słow. Donovalské sedlo, 950 m n.p.m.), należące przedtem do Tatr Niżnych.

Najwyższe i inne "najważniejsze" szczyty Wielkiej Fatry:

Ostredok (1592 m n.p.m.);
Frčkov (1585 m n.p.m.);
Krížna (1574 m n.p.m.);
Rakytov (1567 m n.p.m.);
Suchý vrch (1550 m n.p.m.);
Ploská (1532 m n.p.m.);
Smrekovica (1530 m n.p.m.);
Borišov (1510 m n.p.m.);
Šiprúň (1461 m n.p.m.);
Tlstá (1414 m n.p.m.);
Lysec (1381 m n.p.m.);
Ostrá (1247 m n.p.m.).

Na południu wyraźna przełęcz Malý Šturec (890 m n.p.m.) oddziela Wielką Fatrę od Gór Krzemnickich. Na wschodzie Przełęcz Donowalska oddziela Wielką Fatrę od Gór Starohorskich (słow. Starohorské vrchy).