Mała Fatra
Z Wikipedii
| Mała Fatra | |
 |
|
| Megaregion | Region Karpacki |
| Prowincja | Karpaty Zachodnie |
| Podprowincja | Centralne Karpaty Zachodnie |
| Makroregion | Łańcuch Małofatrzański |
| Mezoregion | Mała Fatra |
| Zajmowane jednostki administracyjne |
Słowacja: - kraj żyliński |
Mała Fatra (514.43; słow. Malá Fatra) - pasmo górskie w Karpatach Zachodnich (Słowacja).
Spis treści |
[edytuj] Położenie
Mała Fatra leży w północno-zachodniej Słowacji. Od zachodu ograniczona jest Kotliną Żylińską, od wschodu Kotliną Turczańską, na północy graniczy z Wyżyną Kysucką i Wyżyną Orawską, na wschodzie - z Wielką Fatrą oraz Kotliną Turczańską, a na południu wcina się pomiędzy Góry Strażowskie (na zachodzie) i Żar (na wschodzie).
[edytuj] Opis
Mała Fatra należy do Centralnych Karpat Zachodnich i jest czwartą co do wysokości ich częścią (po Beskidzie Żywieckim, Tatrach i Niżnych Tatrach). Całość pasma ma kształt nieregularnej elipsy skierowanej z północnego zachodu na południowy wschód, jego długość wynosi 52 km, a maksymalna szerokość - 16 km.
Mała Fatra jest podzielona przez dolinę Wagu na dwie części:
- tzw. Luczańską na południowym zachodzie (najwyższe szczyty: Veľká lúka (1476 m n.p.m.), Krížava (1457 m n.p.m.), Minčol (1 361 m n.p.m.), Kľak (1351 m n.p.m.);
- tzw. Krywańską na północnym wschodzie (najwyższe szczyty: Wielki Krywań - 1709 m n.p.m., Mały Krywań (1671 m n.p.m.), Chleb (1646 m n.p.m.), Hromové (1 636 m n.p.m.), Wielki Rozsutec (1610 m n.p.m.), Stoh (1607 m n.p.m.), Mały Rozsutec (1344 m n.p.m.).
Mała Fatra słynie głównie z wapiennych i dolomitowych utworów skalnych: urwisk, skalnych wież, jaskiń, głębokich wąwozów z bystrymi potokami, progami skalnymi i wodospadami. Nie mniej godne uwagi są widokowe odcinki grzbietowe, pokryte rozległymi halami i długie, głębokie doliny porośnięte lasami. Największym bogactwem tych gór jest niezmiernie bogata i urozmaicona flora.
[edytuj] Fauna i flora
Krywańska Mała Fatra od dawna przyciągała uwagę ludzi - na początku byli to pasterze, poszukiwacze minerałów, myśliwi, ale i wędrowcy zwabieni pięknem tutejszej przyrody, naukowe poznawanie pasma rozpoczęto jednak dopiero pod koniec XVIII w. - od r. 1804 botanik Pál Kitaibel prowadził badania na terenie Orawy i doliny Wagu.
Mała Fatra posiada szereg pięter roślinnych, od podgórskich łąk po alpejskie hale. W lasach dominują buk (55%), świerk (30%) i jodła (6%), spotyka się także sosnę, jawor (2%) i wiąz, a w szczytowych partiach kosodrzewinę (2%). Na terenie pasma znajdują się: torfowiska, formy skalne, górskie łąki, różne typy lasów, zachowanych często w stanie pierwotnym, etc. Park jest siedliskiem rzadkich karpackich gatunków roślin i zwierząt (często endemitów).
[edytuj] Ochrona przyrody
| Park Narodowy "Mała Fatra" | |
| Położenie | Słowacja |
| Data utworzenia | 1 kwietnia 1988 |
| Powierzchnia | 226,3 km² |
- w 1967 r. powstały pierwsze rezerwaty przyrody na terenie pasma oraz obszar chronionego krajobrazu Mała Fatra
- 1 kwietnia 1988 r. powołano do życia Park Narodowy "Mała Fatra" o powierzchni 22630 ha (z otuliną o pow. 23262 ha). Terytorium Parku przypomina kształtem nieregularną elipsę o długości 26 km i szerokości 12,5 km, najniższy punkt Parku leży na wysokości 358 m n.p.m. (Hradsky potok k/Streczna), najwyższym jest Wielki Krywań - 1709 m n.p.m.
- 21% powierzchni Parku pokrywają rezerwaty przyrody o zróżnicowanym charakterze. Symbolem Parku Narodowego "Mała Fatra" jest postrzępiony Wielki Rozsutec (1610 m n.p.m.)
[edytuj] Turystyka
Park oferuje możliwości atrakcyjnego wypoczynku i rekreacji:
- łączna długość szlaków turystycznych wynosi ok. 150 km
- w zimie można korzystać z licznych tras narciarskich - zjazdowych i biegowych
[edytuj] Ciekawostki
W jednym z przysiółków wsi Terchová na północnym obrzeżu Małej Fatry urodził się legendarny zbójnik Juraj Janosik.
