Wiktoryn z Podiebradów

Z Wikipedii

Wiktoryn z Podiebradów (ur. 11 lipca 1443 w Cieszynie, zm. 30 września 1500 w Cieszynie) – hrabia kłodzki w latach 1459-1485 razem z bratem Henrykiem, nad częścią księstwa opawskiego w latach 1465-1472, nad całością Opawszczyzny w latach 1472-1485. W 1485 r. wymiana posiadłości na część Słowenii, w 1487 r. usunięty.

Wiktoryn z Podiebradów był drugim pod względem starszeństwa synem króla czeskiego Jerzego z Podiebradów i Kunegundy ze Šternberka. Od najmłodszych lat Wiktoryn był wiernym wykonawcą polityki ojca, który jednak nie widząc szans na przekazanie korony czeskiej potomstwu starał się im zrekompensować to nadaniami na Śląsku.

W 1459 r. jednocześnie gdy Jerzy z Podiebradów otrzymywał od cesarza Fryderyka III nadanie Czech, Wiktoryn otrzymał wraz z braćmi tytuł księcia Rzeszy, oraz już samodzielnie godność hrabiego Kłodzka. Stało się to pomimo oficjalnego przyznawania się Podiebradowiczów do wyznania husyckiego. Tytuł księcia Rzeszy potwierdzony został jeszcze w 1462 r., kiedy to Wiktoryn zasłużył się cesarzowi tłumieniem buntu, który wybuchł w Austrii.

16 grudnia 1465 r. książę otrzymał od ojca dodatkowe 1/3 księstwa opawskiego. Świetną karierę polityczną Wiktoryna przerwał konflikt zbrojny z królem Maciejem Korwinem i dostanie się w 1469 r. do niewoli węgierskiej, w której przebywał aż do 1471 r. Zobowiązał się wtedy do przejścia ma wiarę katolicką, czego dokonał zresztą dopiero rok później na skutek nacisków nowego suwerena Władysława Jagiellończyka. Zmiana wiary została wynagrodzona otrzymaniem całości Opawszczyzny oraz Kolína.

W następnych latach książę nie chcąc ryzykować utraty władzy w toczonym konflikcie między Korwinem a Jagiellonami zdecydował opowiedzieć się po stronie tego pierwszego udzielając mu pomocy zbrojnej na Śląsku.

Nie na wiele się to jednak zdało, gdyż rządy Wiktoryna z Podiebradów nad księstwami, opawskim i hrabstwem kłodzkim trwały do 12 maja 1485 r., kiedy to Maciej Korwin pod groźbą użycia siły wymógł na synu króla czeskiego rezygnację z nich w zamian za dobra położone w Słowenii (z księstw tych uczynił podstawę władzy na Śląsku swojego nieślubnego syna Jana). Był to zresztą ze strony Korwina tymczasowy zabieg, gdyż już dwa lata później pozbawił on swojego wasala i tego lenna.

Kiedy w 1490 r. zmarł Maciej Korwin i Śląsk z Morawami odzyskał Władysław Jagiellończyk wydawało się, że przed Wiktorynem pojawiła się szansa odzyskania posiadłości otrzymanych od ojca. Niestety z nieznanych bliżej przyczyn król czeski odmówił zwrotu księstw należących wcześniej do Wiktoryna.

Wiktoryn był żonaty trzykrotnie: jego pierwszą żoną od 1459 r. była Małgorzata z Pirkštejnu (zm. 1472 r.), drugą od 1474 r. Zofia, córka Bolesława II cieszyńskiego (zm. ok. 1479 r.), wreszcie trzecią poślubioną w 1480 Helena Małgorzata Paleolog (zm. 1496 r.). Z małżeństw tych doczekał się dwóch synów: Bartłomieja (zm. 1515 r.) i Wawrzyńca (zm. 1503 r.), oraz pięciu córek: były to Joanna wydana za mąż za Kazimierza II cieszyńskiego, Magdalena Eufemia (cysterka w Trzebnicy), Anna (zmarła jako dziecko) i Urszula (do 1529 r. gdy uciekła z klasztoru zakonnica u magdalenek we Fryburgu), oraz Apolonia (początkowo klaryska w Strzelinie, potem żona Erharda von Queis).