Zamek krzyżacki w Królewcu
Z Wikipedii
Zamek królewiecki - do 1945 stał obok katedry i był jednym z symboli Królewca (obecnie Kaliningrad w Rosji).
Spis treści |
[edytuj] Historia
W czasach pruskich znajdował się tu gród Tuwangste (także: Twangste, Twangst, Twongst, Twoyngst). Nazwa ta wywodziła się z pruskiego słowa "wangus" i oznaczało ścinanie drzewa dębowego, które było symbolem Perkuna. Po podboju Sambii przez Krzyżaków w 1255 zamek nazwano Regiomontium (Królewska Góra) na cześć króla czeskiego Przemysła Ottokara II, który uczestniczył w wyprawie. Zamek był wielokrotnie rozbudowywany m.in w XVI i XVIII w. Po inkorporacji Prus Królewskich do Polski zamek był od 1457 siedzibą wielkiego mistrza krzyżackiego, od 1525 książąt pruskich. Przed II wojną światową umieszczono w części zamku muzeum.
W czasie wojny przechowywano tu zrabowaną z Carskiego Sioła Bursztynową komnatę, którą następnie wywioziono w nieznanym kierunku. Zamek został całkowicie wypalony w wyniku brytyjskich bombardowań Królewca w sierpniu 1944 r., zachowały się tylko grube mury zewnętrzne. Dalsze zniszczenia nastąpiły w czasie zdobywania miasta przez Armię Czerwoną w kwietniu 1945 r. W wyniku postanowień poczdamskich Królewiec został przyłączony do ZSRR, a w 1946 przemianowany na Kaliningrad. Pozostałości zamku zostały na rozkaz Leonida Breżniewa wysadzone w powietrze w 1968 r. jako symbol pruskiego militaryzmu, mimo protestów studentów i intelektualistów.
[edytuj] Dom Sowietów
W latach 60-tych na miejscu zamku zaprojektowano prospekt z centralnie umieszczoną budowlą Dom Sowietów otoczoną terenami zielonymi. Budynek miał pełnić funkcję siedziby administracji obwodowej, oraz być symbolem władzy radzieckiej. Budowy jednak nie dokończono z powodu niestabilnego gruntu i niezinwentaryzowanych zamkowych piwnic. Betonowy szkielet budynku bywa nazywany zemstą Prusaków.
Od kilku lat planowana jest rewitalizacja śródmieścia i zamku. Planowano odbudowę zamku z funduszy rosyjskiego ministerswa kultury, jednak projekt ten na razie upadł, pomimo iż plan odbudowy zamku poparł prezydent Putin podczas swojej wizyty w Królewcu w 2005 roku. Władze miasta cały czas forsują plan odbudowy. Zwolennikiem odbudowy jest architekt Artur Sarnitz. Rozbiórka Domu Sowietów ma też swoich przeciwników. Wg nich budowla-pomnik jest już częścią historii miasta.
 Dziedziniec - na wprost kościół zamkowy |
 Brama zamkowa |
[edytuj] Bibliografia
- Adolf Boetticher, Die Bau- und Kunstdenkmäler frt Provinz Ostpreussen, H. 7., Königsberg, Königsberg, Teichert, 1897
- Friedrich Lahrs, Das Königsberger Schloss, Stuttgart, Kohlkammer, 1956
- Dehio-Handbuch der Kunstdenkmäler West- und Ostpreussen. Die ehemaligen Provinzen West- und Ostpreussen (Deutschordensland Preussen) mit Bütower und Lauenburger Land, bearb. von Michael Antoni, München; Berlin, Dt. Kunstverl., 1993, ISBN 3-422-03025-5
- Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji. Zbiory fotograficzne dawnego Urzędu Konserwatora Zabytków w Królewcu = Ostpreussen - Dokumentation einer historischen Provinz. Die photographische Sammlung des Provinzialdenkmalamtes in Königsberg, oprac. i red. bazy danych Jan Przypkowski, Warszawa, Instytut Sztuki PAN, [2006], ISBN 83-89101-44-0
- Sławomir Popowski, Miasto niedokończone, Polityka 2008, nr 15(2649), s.12
