Zduństwo

Z Wikipedii

Zduństwo - dział rzemiosła zajmujący się budową i naprawą pieców (kaflowych, kuchennych, chlebowych, pieco-kominków, kominków). Rzemieślnik uprawiający to rzemiosło to zdun.

Początkowo nie był to wyodrębniony zawód. Przygotowywaniem kafli i stawianiem pieców kaflowych zajmowali się garncarze natomiast budowa kominków należała do obowiązków budowniczych. Z czasem zdunowie byli coraz liczniejsi i zakładali własne cechy. Nauka zawodu rozpoczynała się wcześnie, kandydat na zduna najpierw terminował u mistrza, potem zostawał czeladnikiem, a następnie mistrzem.

[edytuj] Historia

Piece wiejskie były przeważnie wielofunkcyjne i do połowy XIX wieku zajmowały około 25% powierzchni pomieszczenia. Od początku XX wieku zmniejszały się ich rozmiary i poszerzała funkcjonalność.

Do pierwszej wojny światowej piece na wsi stawiane były tylko z cegły. Bardziej eleganckie i droższe piece kaflowe można było znaleźć w pałacach, u właścicieli ziemskich i bogatszych mieszkańców.

Po drugiej wojnie światowej, w odbudowywanej Polsce, w tym także Warszawie, jeszcze przez wiele lat głównym źródłem ciepła w mieszkaniach były piece. Od tamtych czasów wiele się zmieniło w technologiach grzewczych i zduństwo jest zanikającym zawodem. Na przełomie wieków XX/XXI nastąpiło niewielkie ożywienie w tej branży, gdyż wzrosło zainteresowanie kominkami i tradycyjnymi metodami ogrzewania, jednak specjalistów jest niewielu, a szkoły zawodowe zaniechały kształcenia w tym kierunku.

[edytuj] Materiały i narzędzia

Materiały używane do budowy pieców to m.in.: cegła pełna, klinkierowa, szamotowa, płyty szamotowe, kafle, płytki wykładzinowe, pręty zbrojeniowe, drut stalowy, materiały wiążące, izolacyjne, wykończeniowe (płytki ceramiczne, elementy metalowe).

Narzędzia używane przez zdunów: piła do drewna, do betonu, elektryczna, szlifierka ręczna, maszyna do cięcia kamienia, obcęgi, nóż do cięcia kafli, wiertarka, młot, przecinak, dornik (stalowy punktak do cięcia kafli i wycinania w nich otworów) gąbka, pędzel malarski, wygładzarka, wkrętak, mieszadło, wiadro, kielnia, przybory pomiarowe (pion murarski, poziomica, kątownica, calówka, miara taśmowa).

Zobacz też: ogrzewanie