Zdzisława Donat
Z Wikipedii
Zdzisława Donat (ur. 4 lipca 1936 w Poznaniu) - polska śpiewaczka operowa światowej sławy (sopran koloraturowy), występująca w latach 70. i 80. XX w. na największych festiwalach i scenach operowych świata. Obecnie profesor warszawskiej Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina.
Artystka pochodzi z rodziny o tradycjach muzycznych - jej matka była pedagogiem gry na fortepianie i akordeonie, występowała również jako śpiewaczka, a siostry artystki wykonują zawody powiązane z muzyką (foniatra i psycholog muzyczny). Zdzisława Donat jest z wykształcenia inżynierem optykiem (Politechnika Warszawska). Przez dwa lata wykonywała wyuczony zawód w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy równolegle kształcąc się w Szkole Muzycznej II st. im. Fryderyka Chopina w Warszawie u prof. Zofii Brégy, która ukształtowała jej głos i nakierowała repertuarowo, pozostając również potem jej najważniejszą korektorką głosu. To właśnie ona trafnie przewidziała, iż w przyszłości partia Królowej Nocy z opery Mozarta Czarodziejski flet będzie jej "drugim zawodem". Na początku swego rozwoju artystycznego miała również okazję pobrania kilku lekcji u, sędziwej już, słynnej Ady Sari, która udzieliła jej dalszych sugestii w zakresie interpretacji arii Królowej Nocy.
Karierę rozpoczęła w Centralnym Zespole Artystycznym Wojska Polskiego. W latach latach 60. solistka Teatru Wielkiego w Poznaniu. Laureatka Międzynarodowego Konkursu Śpiewaczego w Tuluzie w 1967 r. W latach 70. i 80. solistka Teatru Wielkiego w Warszawie.
Międzynarodową karierę muzyczną otwarło jej na początku lat 70. zaproszenie przez niemieckiego dyrektora i reżysera Kurta Pscherera do monachijskiego Staatstheater am Gärtner Platz. Od tego czasu przez następne kilkanaście lat artystka stale współpracowała z szeregiem teatrów niemieckich dzieląc swoje występy sceniczne pomiędzy Niemcy i Polskę. Równolegle występowała gościnnie w najważniejszych teatrach Europy (m.in. Wiener Staatsoper, londyńska Covent Garden, Opera Paryska). Była pierwszą Polką po II wojnie światowej, która wystąpiła w mediolańskiej La Scali (partia Ognia w operze Maurice'a Ravela Dziecko i czary). Dwukrotnie zapraszano ją do nowojorskiej Metropolitan Opera. Łącznie występowała w większości państw europejskich, a także w Japonii, USA, Kanadzie, Argentynie i na Wyspach Kanaryjskich.
W bogatym repertuarze Zdzisławy Donat szczególne miejsce zajmują role w operach Wolfganga Amadeusa Mozarta. Przez lata była niedoścignioną w świecie Królową Nocy w Czarodziejskim flecie, śpiewając tę partię także w Nowym Jorku (w inscenizacji, do której scenografię i kostiumy projektował Marc Chagall). O jej klasie wykonawczej w tej roli świadczy fakt, iż była jedyną śpiewaczką, dla której nie mógł znaleźć zastępczyni sławny (a przy okazji znany ze swojej apodyktyczności wobec artystów) dyrygent Herbert von Karajan na najważniejszym mozartowskim festiwalu świata – Salzburger Festspiele. Występowała też jako Konstancja we wczesnej operze Mozarta Uprowadzenie z seraju. Obdarzona ciepłym, delikatnym i niezwykłej urody sopranem, zdolna do wyrazistej ekspresji, dysponująca wirtuozowską techniką wokalną - była predestynowana do ról w operach romantycznych z kręgu włoskiego belcanta. Występowała w roli tytułowej opery Gaetano Donizettiego Łucja z Lammermooru (wzbudzając zachwyt wykonaniem karkołomnie trudnej, 20-minutowej arii w scenie obłędu). Zasłynęła też rolą tytułową w operze Vincenzo Belliniego Lunatyczka. Krytyka podkreślała jej talent aktorski. Po występach w tytułowej roli Violetty w operze Giuseppe Verdiego Traviata w Monachium porównywano jej grę do Grety Garbo w filmie Dama kameliowa. Śpiewała też (w Teatrze Wielkim w Warszawie) w dramacie muzycznym Richarda Wagnera Zygfryd (jako Ptaszek Leśny) i w operze Mikołaja Rimskiego-Korsakowa Złoty kogucik (jako Szemachańska Królowa). Popisową rolą Zdzisławy Donat w repertuarze polskim była Ewa w operze Stanisława Moniuszki Hrabina (słynna "aria włoska", koloraturowa, którą na życzenie publiczności musiała bisować na każdym spektaklu w warszawskim Teatrze Wielkim). Inną jej niezwykłą rolą w tym teatrze była partia Olimpii – lalki-robota – w Opowieściach Hoffmanna Offenbacha, wymagająca w tej inscenizacji niezwykłego, jak na śpiewaczkę operową, przygotowania sportowego; także słynną arię lalki z tej opery bisowała na spektaklach warszawskich.
Tylko na płytę (bez występów scenicznych) nagrała natomiast Kołysankę Roksany z opery Karola Szymanowskiego Król Roger. W obrębie muzyki XX wieku sukcesem była trudna technicznie rola Ognia w operze Ravela Dziecko i czary, wykonywana w Mediolanie. Wystąpiła też (i wzięła udział w nagraniu płyty) w polskim prawykonaniu Requiem Romana Maciejewskiego.
Działalność pedagogiczną rozpoczęła w Akademii Muzycznej w Krakowie uzyskując w niej tytuł profesora. Obecnie prowadzi klasę śpiewu w Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie.
