Związek Ludności Narodowości Śląskiej
Z Wikipedii
Związek Ludności Narodowości Śląskiej - stowarzyszenie grupujące osoby deklarujące przynależność do narodowości śląskiej. Powstało w 1996 roku.
Spis treści |
[edytuj] Rejestracja
Wniosek o rejestrację był złożony przez członków RAŚ w 1996 r. Mimo wielu prób związek nie został wpisany w KRS do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej. W kolejnych wnioskach i wersjach statutu sądy wykazują fragmenty sprzeczne z polskim stanem prawnym[1]. W szczególności w orzeczeniach sądów kwestionowane jest sformułowanie "narodowość śląska", w opinii sądów naruszające konstytucyjną zasadę równości wszystkich obywateli wobec prawa mogące służyć zwolnieniu organizacji z wymogu przekroczenia pięcioprocentowego progu wyborczego w wyborach parlamentarnych, na podstawie przepisów o mniejszościach narodowych kosztem innych organizacji.
W lipcu 2006 Sąd Okręgowy w Katowicach rozpatrzył odmownie wniosek komitetu założycielskiemu ZLNŚ, o rejestrację pod nazwą Związek Ludności Narodowości Śląskiej - Stowarzyszenie Osób Deklarujących Przynależność do Narodowości Śląskiej, potwierdzając odmowną decyzję katowickiego sądu rejonowego z kwietnia 2006. Zdaniem sądu, rejestrację związku pod taką nazwą należałoby rozumieć jako akceptację istnienia narodowości śląskiej, a taka prawnie nie istnieje[2]. Założyciele ZLNŚ zapewnili wówczas, że nie chodzi im o przywileje wyborcze, ponieważ żądają respektowania prawa zrzeszania się osób o podobnych poglądach.
Z tych powodów związek ponownie starał się o zarejestrowanie, tym razem pod zmienioną nazwą: Związek Ludności Narodowości Śląskiej - Stowarzyszenia Osób Deklarujących Przynależność do Narodowości Śląskiej. Polskie sądy ponownie odmówiły rejestracji związku, z podobnych powodów co poprzednio (brak prawnie uregulowanego statusu "narodowości śląskiej"). 17 listopada 2007 związek ponownie złożył skargę do trybunału w Strasburgu[2]. Według ZLNŚ, decyzje polskich sądów naruszają prawo do stowarzyszania się, oraz świadczą o dyskryminacji ze względu na pochodzenie etniczne. Polskie sądy podtrzymują swoje wcześniejsze stanowisko, że zarejestrowanie stowarzyszenia o takiej nazwie byłoby jednoznaczne z uznaniem narodowości śląskiej, a taka prawnie nie istnieje - stanowisko polskie w kwestii możliwości naruszenia ordynacji wyborczej potwierdziło wcześniejsze orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 17 lutego 2004. Trybunał nie rozstrzygał kwestii narodowości śląskiej. Trzech sędziów zgłosiło zdanie odrębne[3].
[edytuj] Cele
- Rozbudzanie i ugruntowywanie świadomości narodowej Ślązaków.
- Odrodzenie kultury śląskiej.
- Propagowanie wiedzy o Śląsku.
- Ochrona praw etnicznych osób deklarujących przynależność do narodowości śląskiej.
- Opieka socjalna nad członkami Związku.
[edytuj] Władze
Władzami Związku są: Komitet Założycielski, który prowadzą Andrzej Roczniok (Prowajder), Rudolf Kołodziejczyk i Erwin Sowa. Niektóre oficjalne pisma ZLNŚ sygnowali (obok Rocznioka) również dwaj inni członkowie Komtetu Założycielskiego: Dariusz Jerczyński (autor kilku prac historycznych, do których punktu widzenia odwołuje się ZLNŚ) i Grzegorz Kozubek.
[edytuj] Postrzeganie społeczne ZLNŚ przez mieszkańców Śląska
We wrześniu 1997 roku, a zatem w okresie między utworzeniem Związku a odmową jego zarejestrowania, przeprowadzono w ówczesnym województwie katowickim badania demoskopowe na reprezentatywnej próbie 1000 dorosłych mieszkańców na temat "Kraj i region a Unia Europejska". Trzy z nich dotyczyły stosunku do Związku Ludności Narodowości Śląskiej. 52% respondentów było przeciwnych rejestracji, 28% poparło dążenia ZLNŚ, a 20% nie miało w tej sprawie zdania[4].
[edytuj] Spór wokół nazwy Auschwitz-Birkenau
Kontrowersje wzbudził list Związku Ludności Narodowości Śląskiej do UNESCO[5] z 2007, w którym proszono by nie uwzględniono wniosku polskich władz w sprawie zmiany nazwy obozu koncentracyjnego na "Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady 1940-45"[6]. Andrzeja Roczniok użył w nim kilkukrotnie kontrowersyjnego zwrotu "polskie obozy koncentracyjne", stwierdzając również iż w latach 1945-1948 na terenie dawnego obozu nazistowskiego utworzono obozy w których przetrzymywano m.in. Ślązaków, jeńców wojennych i osoby uznane za Niemców (jako wpisanych do I i II kategorii volkslisty)[7]. Podkreślono, iż obozach tych z powodu głodu i chorób zginęło tysiące Ślązaków. Zwrócono również uwagę na szczególne znaczenie Auswchitz dla Ślązaków, których wywożono od stycznia 1945 do ZSRR (szacunkowo przymusowo wywieziono ok. 90 tys). Zdaniem ZLNŚ, wyrażonym w liście, proponowana zmiana jest "próbą zamazania części tragicznej historii Auschwitz i lekceważeniem tragedii części ofiar"[5]. Jak stwierdził ZLNŚ, celem wystosowanego było zwrócenie uwagi na tragedię m.in. Ślązaków, która rozegrała się po roku 1945[5]. Stanowisko to jest zbieżne z ustaleniami niektórych historyków zajmujących się dziejami Śląska, którzy piszą, że w komunistycznych obozach (1945-1948), zarządzanych przez władze sowieckie lub polskie, zmarło z wskutek chorób, wycieńczenia lub wręcz zostało bestialsko wymordowanych od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy Ślązaków, w tym kobiet i dzieci, a nawet niemowląt[8].
Działania ZLNŚ, którego stanowisko w tej sprawie określono w liście do UNESCO, podpisanym przez Andrzeja Rocznioka i Dariusza Jerczyńskiego, wywołały publiczną dyskusję związaną zwłaszcza z użytym w liście ahistorycznym sformułowaniem "polskie obozy koncentracyjne", przeciwko któremu protestuje polski rząd - postrzeganym jako określenie fałszywe i dezinformujące, oraz bulwersujące z tego powodu Polaków[9]. List wywołał protest niektórych czołowych postaci świata politycznego, m.in. byłego więźnia Auschwitz prof. Władysława Bartoszewskiego, który stwierdził iż "nie można krzywdy tysięcy i śmierć kilkuset traktować tak samo jak zamordowanie milionów w ramach zaplanowanej polityki państwa"[10]. List skrytykował także ówczesny Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Kazimierz Ujazdowski, który stwierdził iż działania ZLNŚ są "skandalem i uderzeniem w prawdę historyczną oraz pamięć o ofiarach zamordowanych w niemieckim obozie zagłady"[5]. Również zdaniem IPN nazwa "polskie obozy koncentracyjne" nie odpowiada prawdzie historycznej, ponieważ obiekty te były zakładane przez władze sowieckie, i nadzorowane przez NKWD oraz stworzony pod ich kontrolą komunistyczny Urząd Bezpieczeństwa[7], kiedy PRL nie była państwem suwerennym[11].
Wniosek ZLNŚ nie został uwzględniony przez UNESCO, natomiast przyczynił się do skupienia większej uwagi opinii publicznej na problem funkcjonowania na terenie byłych obozów nazistowskich po styczniu 1945, co najmniej 4 obozów koncentracyjnych w których przetrzymywano m. in. Ślązaków.
[edytuj] Rejestracja języka śląskiego
ZLNS był wnioskodawcą i doprowadził do rejestracji języka śląskiego i wpis w lipcu 2007 r. na listę języków prowadzoną przez Bibliotekę Kongresu USA, ISO oraz tzw. uniwersytet letni. Kod języka śląskiego to "szl" ZLNS prowadzi także od 2003 r. wydawnictwo "Narodowa Oficyna Śląska", które wydało ponad 20 pozycji o Śląsku oraz wydaje miesięcznik Ślůnsko Nacyjo.
[edytuj] Linki zewnętrzne
[edytuj] Adnotacje
- ↑ odmowa wpisu - Orzeczenie Sądu Rejonowego w Katowicach z dnia 8 marca 2005 opublikowane na stronie http://zlns.republika.pl/index.htm
- ↑ 2,0 2,1 Stowarzyszenie Ślązaków znów skarży się do Strasburga.
- ↑ Bartłomiej Świderek: Sprawa ZLNŚ. RAŚ, 2004.
- ↑ Leszek A. Gruszewski "Problem narodowości śląskiej w opinii mieszkańców województwa katowickiego" w: "Badania nad sytuacją mniejszości niemieckiej na Śląsku po 1989 roku", Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, str. 108-113, ISBN 83-226-0854-3
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 ZLNŚ do UNESCO w sprawie nazwy obozu Auchwitz-Birkenau. 05.05.2007.
- ↑ Obóz był nazistowski i stalinowski?.
- ↑ 7,0 7,1 Były polskie obozy koncentracyjne – uważa lider Ruchu Autonomii Śląska. 06.06.2005.
- ↑ Tematykę obozów, w których po 1945 przetrzymywano m. in. Ślązaków, poruszają m. in. Günter Gruschka ("Zgoda – miejsce grozy", Gliwice, 1998), John Sack ("Oko za oko", Gliwice, 1995), oraz Dariusz Jerczyński ("Historia Narodu Śląskiego", wyd. II, Zabrze, 2006)
- ↑ Spór o nazwę obozu w Oświęcimiu. 12.04.2006.
- ↑ Obóz koncentracyjny tylko nazistowski i niemiecki. 22.02.2007.
- ↑ Przegląd mediów IPN. IPN, 20.03.2006.
