Zygmunt Luksemburski
Z Wikipedii
Zygmunt Luksemburski Z bożej łaski Cesarz Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, król Niemiec, król Czech, król Węgier, margrabia Brandenburgii, margrabia Moraw |
|
król Niemiec | |
Okres urzędowania | od 1410 do 1437 |
Poprzednik | Ruprecht Wittelsbach |
Następca | Albrecht II Habsburg |
Dane biograficzne | |
Dynastia | Luksemburgowie |
Urodzony | 14 lub 15 lutego 1368 |
Zmarł | 9 grudnia 1437 |
Ojciec | Karol IV Luksemburski |
Matka | Elżbieta Pomorska |
Zygmunt Luksemburski (Luksemburczyk), (ur. 14 lub 15 lutego 1368 w Norymberdze, zm. 9 grudnia 1437 w Znojmie) – elektor (margrabia) brandenburski od 1378, król węgierski od 1387, niemiecki od 1410, książę Luksemburga od 1419, król włoski od 1431, cesarz rzymsko-niemiecki od 1433, król czeski od 1436.
Trzeci i ostatni cesarz z dynastii Luksemburskiej. Drugi syn cesarza Karola IV Luksemburskiego oraz jego czwartej żony – Elżbiety Pomorskiej. Prawnuk Kazimierza III Wielkiego, króla Polski. Przyrodni brat Wacława IV, króla Czech i Niemiec.
Spis treści |
[edytuj] Rządy Zygmunta Luksemburskiego
Ocena panowania tego władcy pozostaje wciąż gorącym tematem dyskusji wielu historyków – są wśród nich tacy, którzy wychwalają postawę Zygmunta jako obrońcy chrześcijaństwa – władcy, który pragnął zjednoczyć świat chrześcijański, aby ten mógł skuteczniej przeciwstawić się naporowi potęgi muzułmańskiej, jak również narastającym ruchom protestanckim. Oponenci nie negują tego poglądu, zarzucają jednak Zygmuntowi Luksemburskiemu wykorzystywanie religijnych instrumentów dla realizacji planów dynastycznych domu luksemburskiego oraz własnych nacjonalistycznych tendencji. Obie strony zgadzają się z tym, że Zygmunt Luksemburski był osobą o wysokiej inteligencji, władcą niezwykle energicznym, o wygórowanych ambicjach. Przyczyn niepowodzeń tego nietuzinkowego władcy upatruje się zarówno w sprzecznościach jego charakteru, jak i w utopijności podejmowanych przez niego przedsięwzięć.
Faktem jest, że polityka prowadzona przez Zygmunta doprowadziła do licznych wojen, a w ostatecznym rezultacie przyczyniła się do znacznego osłabienia rządzonych przez niego państw.
[edytuj] Polityka Zygmunta Luksemburskiego
Był on duchowym i militarnym przywódcą kilku krucjat, które na ogół kończyły się klęską oraz wyprawy przeciw Turkom otomańskim.
W 1396 r. odniósł porażkę w bitwie pod Nikopolis, w 1428 r. – Goloubcem (Gołębcem).
Wyprawiał się również przeciw czeskim husytom i poniósł porażki pod Witkowem i pod Pragą w 1420 r., pod Niemieckim Brodem w 1422 r., pod Ujściem w 1426 r., pod Tachowem w 1427 r. i pod Domażlicami 1431 r.
Przyczynił się walnie do zwołania soboru w Konstancji w 1414 r. i odegrał podczas niego istotną rolę, doprowadzając do zakończenia Wielkiej Schizmy kościoła katolickiego.
Ciemną plamą tej misji Zygmunta pozostaje jego postępowanie wobec sprawy i osoby Jana Husa, którego ostatecznie spalono na stosie, jako heretyka.
Prowadzone przez niego wojny wymagały ogromnych nakładów finansowych. Szukając pokrycia dla tych wydatków wyprzedawał dobra królewskie i cesarskie oraz zaciągał liczne długi i nakładał nadmierne podatki
[edytuj] Polityka Zygmunta wobec Węgier
Spędzając większość czasu poza rządzonym przez siebie krajem niewiele zajmował się jego administracją – powołał do tego celu urząd palatyna, który miał to robić w jego zastępstwie.
Nie lubiany przez swych węgierskich poddanych starał się zjednać sobie wpływowych popleczników poprzez wynoszenie ich do godności magnackich, doprowadził tym do nadmiernego wzrostu ich znaczenia oraz skłócenia z resztą szlachty węgierskiej; nałożył ogromne podatki na magnatów, ci zaś przenieśli ten ciężar na niższą szlachtę, a ta z kolej na chłopstwo, co doprowadziło do chłopskiego powstania w Transylwanii. Wykorzystując dla swych imperialnych celów ekonomiczne, militarne i polityczne zasoby Węgier, wyczerpał ten kraj tak skutecznie, że jego znaczne osłabienie przyczyniło się do późniejszego uzależnienia od Turcji.
[edytuj] Polityka Zygmunta wobec Czech
Jego przewrotne postępowanie wobec Jana Husa podczas soboru w Konstancji, które doprowadziło do spalenia Husa na stosie, wzbudziło powszechne oburzenie i wywołało gwałtowny sprzeciw Czechów wobec zamiaru objęcia tronu czeskiego przez Zygmunta po śmierci jego brata – Wacława IV. Doprowadziło to w 1420 r. do nasilenia wyniszczających ten kraj wojen husyckich. Tron czeski Zygmunt uzyskał dopiero w 1436 r. na skutek zdrady kalikstynów (utrakwistów), jednego z ugrupowań husyckich.
[edytuj] Polityka Zygmunta wobec Niemiec
Za jego panowania w Rzeszy Niemieckiej umocniły się nowe potęgi terytorialne; Brandenburgia i Saksonia. Najsilniejszą rodziną w Niemczech uczynił on Hohenzollernów.
[edytuj] Polityka Zygmunta Luksemburskiego wobec Polski
Zygmunt planował rozbiór Polski, za pośrednictwem księcia opolskiego Władysława Opolczyka. Plan rozbioru, przedstawiony został wielkiemu mistrzowi zakonu krzyżackiego – Konradowi Wallenrodowi w 1392 r. Przewidywał on rozbiór Polski pomiędzy cesarza rzymskiego, Węgry, zakon krzyżacki i margrabiego Moraw.
Plan ten nie został zrealizowany, gdyż sprzeciwili się mu Krzyżacy. W 1410 r. wojska Zygmunta pod dowództwem Ścibora ze Ściborzyc najechały ziemię sądecką, lecz zostały później rozbite w bitwie pod Bardiowem. 8 listopada 1412 Zygmunt Luksemburski przekazał Polsce część Spisza w tzw. zastaw spiski.
[edytuj] Małżeństwa i potomstwo
Zygmunt był żonaty z Barbarą Cylejską. Jego jedynym potomkiem była córka – Elżbieta, małżonka Albrechta Habsburga. Ciekawostka: Zygmunt był kobieciarzem i niedługo po urodzeniu córki zaczął zdradzać żonę. Barbara również nie pozostawała mu wierna i posiadała licznych kochanków. Nie przejmowała się chrześcijańskimi zasadami wiary, a wiarę w życie pozagrobowe uznawała za niedorzeczność. Lubiła cieszyć się życiem i bawiły ją historie o chrześcijańskich męczennicach. Podobno nawet zabraniała swoim dwórkom modlić się w jej obecności. Była urodziwą i bystrą kobietą. Znała język słoweński, niemiecki i łacinę. Postępowanie Barbary przydało jej przydomek "niemieckiej Messaliny".
Poprzednik Wacław IV |
Margrabia-Elektor Brandenburgii 1378-1388 |
Następca Jodok z Moraw |
Poprzednik Karol II |
Król Węgier 1387-1437 |
Następca Albrecht II Habsburg |
Poprzednik Jodok z Moraw |
Margrabia-Elektor Brandenburgii 1410-1415 |
Następca Fryderyk I Hohenzollern |
Poprzednik Ruprecht Wittelsbach |
Król Niemiec 1410-1437 |
Następca Albrecht II Habsburg |
Poprzednik Karol IV Luksemburski |
Cesarz rzymski 1433-1437 |
Następca Fryderyk III Habsburg |
Poprzednik Wacław IV Luksemburski |
Król Czech 1433-1437 interregnum 1420-1436 1436-1437 |
Następca Albrecht II Habsburg |
Poprzednik Jodok z Moraw |
Margrabia Moraw 1411–1423 |
Następca Albrecht II Habsburg |