Łożysko (anatomia)

Z Wikipedii

Łożysko (łac. placenta) — przejściowy narząd płodowy, który tworzy się dzięki kosmkom kosmówki zagłębiających się w ścianie macicy, łączących się z błoną ściany tego narządu. Za pomocą łożyska zarodek otrzymuje z krwi matki pokarm i tlen, a oddaje dwutlenek węgla oraz zbędne produkty przemiany materii.

W tworzeniu łożyska bierze udział m.in. kosmówka (zewnętrzna błona płodowa). U człowieka łożysko powstaje w 12 tyg. ciąży z tkanki łącznej błony śluzowej macicy (część matczyna) oraz z zewnętrznej warstwy komórek otaczających zarodek. Od strony matczynej łożysko składa się z wielu zrazików, od strony płodowej jest gładkie.

Krew matki i płodu nie miesza się, ale do krwi płodu mogą się przedostać dzięki łożysku (za pomocą splotu naczyń krwionośnych - pępowiny) składniki odżywcze, witaminy, przeciwciała, wirusy, składniki antybiotyków.

Spis treści 1 Funkcje 2 Starzenie się łożyska 3 Rodzaje łożyska[1] 4 Przypisy

[edytuj] Funkcje

W łożysku następuje wymiana gazowa, usuwanie mocznika z płodu, dostarczanie substancji energetycznych oraz budulcowych dla płodu. Reakcje te zachodzą na drodze osmozy. Łożysko jest nie tylko osłoną mechaniczną płodu (zarodka), lecz także biologiczną. Po porodzie jest wydalane.

Łożysko jest również gruczołem wewnętrznego wydzielania. Wytwarza gonadotropinę kosmówkową, laktogen łożyskowy, progesteron i estrogeny: estron ( E1), estradiol (E2), estriol (E3) - wytwarzane w łożysku w syncytiotrofoblaście i estetrol (E4) - wytwarzany w wątrobie płodu. Dzięki obecności enzymów zachodzi w łożysku przemiana hormonów steroidowych. Łożysko stanowi naturalną barierę immunologiczną, dzięki której organizm matki wykazuje wybiórczą tolerancję na antygenowo często obcy organizm płodu.

[edytuj] Starzenie się łożyska

Łożysko podlega procesom starzenia, upośledzającym jego wydolność funkcjonalną. Polega to na zarastaniu naczyń łożyskowych, odkładaniu się wapnia w kosmkach, stłuszczeniu, zwłóknieniu, dlatego ciąża przenoszona stanowi zagrożenie dla płodu.

[edytuj] Rodzaje łożyska^[1]

W zależności od stopnia złączenia kosmówki z błoną śluzową macicy wyróżnia się:

• łożysko bezdoczesnowe (placenta adeciduata) - łożysko nie odrywa błony śluzowej macicy w czasie porodu. Ze względu na kształt dzieli się je na:
  • łożysko rozproszone (placenta diffusa) - kosmki są równomiernie rozproszone na powierzchni kosmówki. Występuje u waleni, szczerbaków, małpiatek, syren, nieparzystokopytnych, wielbłądowatych i świń.
  • łożysko liścieniowate (placenta polycotyledonae) - kosmki na kosmówce skupione są w kępki. Występuje u przeżuwaczy.
• łożysko doczesnowe (placenta deciduata) - łożysko odrywa błonę śluzową, czemu towarzyszy krwawienie. Ze względu na kształt dzieli się je na:
  • łożysko popręgowe (placenta zonaria) - kosmki otaczają zarodek jedynie w części środkowej, a pozostała część zarodka jest bez kosmków. Występuje u drapieżnych i płetwonogich.
  • łożysko krążkowe (placenta discoidalis) - kosmki są skupione na małej przestrzeni, a związek części zarodkowej i macicznej łożyska jest bardzo ścisły. Występuje u pozostałych rzędów ssaków łożyskowych.

Przypisy