Święcenia kapłańskie
Z Wikipedii
Święcenia kapłańskie, kapłaństwo, sakrament święceń - sakrament w Kościele katolickim, także Kościołach prawosławnych, anglikańskich i starokatolickich. Nadaje władzę uświęcania, tj. udzielania innych sakramentów.
Spis treści |
[edytuj] Kościół katolicki
Święcenia mają trzy stopnie: diakonat, właściwy prezbiterat i święcenia biskupie (prawosławni przyjmują także stopnie lektora i subdiakona, a katolicy wschodni i niektórzy tradycyjni subdiakona). Potocznie ze święceniami kapłańskimi utożsamia się drugi stopień (wyświęconych nazywa się zwyczajowo księżmi, mimo, że formalnie są prezbiterami), natomiast biskupstwo określa się jako pełnię sakramentu kapłaństwa. Współcześnie klerycy przyjmują święcenia diakonatu na co najmniej 6 miesięcy przed święceniami prezbiteratu, natomiast powoływanie stałych diakonów jest w Polsce rzadkie (w przeciwieństwie do krajów zachodnich). Diakonat upoważnia do udzielania w imieniu Kościoła sakramentu chrztu oraz błogosławienia małżeństw, przewodniczenia pogrzebu, głoszenia kazań i asystowania we mszy. Prezbiterom zastrzeżone jest sprawowanie eucharystii, sakramentu pokuty oraz namaszczenia chorych. Biskupi udzielają bierzmowania (choć prezbiterzy także mogą być jego nadzwyczajnymi szafarzami; w kościołach wschodnich udzielają go normalnie) oraz sakramentu święceń.
Kościół katolicki uważa stan kapłański za władzę ustanowioną przez Jezusa, w której działa On sam. Historycznie urząd ten nawiązuje do żydowskiego kapłaństwa świątynnego. Według św. Tomasza z Akwinu (Summa Theologica) "Chrystus jest źródłem całego kapłaństwa: kapłani Starego Zakonu zapowiadali Chrystusa, kapłani Nowego Zakonu działają w osobie Chrystusa". Jak wspomniano, święceń kapłańskich (każdego stopnia) może udzielić tylko biskup. Obecnie podkreśla się urzędowy (służebny) charakter kapłaństwa osób powołanych i wyświęconych na tle powszechnego kapłaństwa wszystkich wiernych. Katolicy uznają ważność święceń kapłańskich kościołów, które zachowały sukcesję apostolską biskupów: prawosławnych, starokatolickich oraz chrześcijan wschodnich (przedchalcedońskich). Święcenia anglikańskie uważa się za nieważne na mocy bulli Apostolicae Curae papieża Leona XIII.
Święceń prezbiteratu udziela biskup w otoczeniu możliwie licznych księży, którzy kolejno, po biskupie, kładą ręce na głowy przyjmujących święcenia. W ten sposób przyjmują ich niejako do swojego grona. Sakrament święceń przyjąć może jedynie mężczyzna zobowiązujący się do zachowania celibatu, jednak diakonatu (a w Kościołach wschodnich również prezbiteratu) udziela się także żonatym.
Katechizm Kościoła Katolickiego ściśle określa wynikające z przyjęcia święceń skutki: Kto został wyświęcony w sposób ważny, może oczywiście ze słusznych powodów zostać zwolniony z obowiązków i funkcji związanych ze święceniami, nie może jednak stać się człowiekiem świeckim w ścisłym sensie, ponieważ charakter wyciśnięty przez święcenia jest nieusuwalny. Powołanie i posłanie otrzymane w dniu święceń naznaczyły go na zawsze (por. KKK #1583)
[edytuj] Kościoły protestanckie
Protestanci wszystkich kierunków, zarówno ewangelicy, jak i ewangeliczni chrześcijanie, odrzucają kapłaństwo jako sakrament. W kościołach protestanckich wyznawana jest nauka o powszechnym kapłaństwie wszystkich chrześcijan. Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP naucza:
| „ | Zgodnie z Nowym Testamentem istnieje w Kościele powszechne kapłaństwo wiernych, które ma udział w kapłaństwie Jezusa Chrystusa przez. Chrzest Święty, który według ks. M. Lutra "jest prawdziwym święceniem kapłańskim". Obowiązkiem każdego wierzącego jest sprawowanie powszechnego kapłaństwa w swojej rodzinie, w otoczeniu, w Kościele. Kościół Ewangelicki nie zna kapłaństwa hierarchicznego[1]. | ” |
Kapłaństwo wiernych postrzegane jest jako możliwość wzajemnego wsparcia modlitwą. Odrzuca się jednak pogląd, jakoby jakikolwiek człowiek, czy to żywy, czy zmarły, był kapłanem-pośrednikiem. W myśl zasady Solus Christus wyłącznie Chrystus ma ten przywilej jako Najwyższy Kapłan Nowego Przymierza.
Duchowni protestanccy (pastorzy) są uznawani przede wszystkim za kaznodziejów i duszpasterzy. Tradycyjnie udzielają oni chrztu i Wieczerzy Pańskiej, choć nie jest to ich wyłączny przywilej. W protestantyzmie nie stosuje się święceń kapłańskich. Pastorzy są ordynowani poprzez wkładanie rąk. Duchowni, w zależności od tradycji, określani są jako księża, pastorzy, starsi, prezbiterzy etc. W niektórych Kościołach ewangelickich istnieją kontrowersje dotyczące ordynowania kobiet, a także czynnych homoseksualistów.
[edytuj] Kościoły starokatolickie
Starokatolicy sakrament kapłaństwa pojmują podobnie jak katolicy, jednak duchowni nie są zobowiązani do przestrzegania celibatu. Obecnie w kościołach starokatolickich trwa dyskusja nad ordynacją kobiet, która jest skutkiem zrywania kontaktów i współpracy między poszczególnymi wspólnotami (patrz: Unia Utrechcka Kościołów Starokatolickich).
[edytuj] Biblia Tysiąclecia o kapłaństwie
Zbliżając się do Tego, który jest żywym kamieniem, odrzuconym wprawdzie przez ludzi, ale u Boga wybranym i drogocennym, wy również, niby żywe kamienie, jesteście budowani jako duchowa świątynia, by stanowić święte kapłaństwo, dla składania duchowych ofiar, przyjemnych Bogu przez Jezusa Chrystusa. 1P 2, 4-5
Duch Pana Boga nade mną, bo Pan mnie namaścił. Posłał mnie, by głosić dobrą nowinę ubogim, by opatrywać rany serc złamanych, by zapowiadać wyzwolenie jeńcom i więźniom swobodę; aby obwieszczać rok łaski u Pana, i dzień pomsty dla naszego Boga; aby pocieszać wszystkich zasmuconych, by rozweselić płaczących na Syjonie, aby dać im wieniec, zamiast popiołu, olejek radości zamiast szaty smutku, pieśń chwały zamiast zgnębienia na duchu. Wy zaś będziecie nazywani kapłanami Pana, mienić was będą sługami Boga naszego. Tak mówi Pan: «Oddam im nagrodę z całą wiernością i zawrę z nimi wieczyste przymierze. Plemię ich będzie znane wśród narodów i między ludami ich potomstwo. Wszyscy, którzy ich zobaczą, uznają, że oni są szczepem, który Pan pobłogosławił». Iz 61, 1-3a., 6a., 8b-9
Łaska wam i pokój od Jezusa Chrystusa, świadka wiernego, pierworodnego umarłych i władcy królów ziemi. Temu, który nas miłuje i który przez swą krew uwolnił nas od naszych grzechów i uczynił nas królestwem, kapłanami dla Boga i Ojca swojego, Jemu chwała i moc na wieki wieków. Amen. Oto nadchodzi z obłokami i ujrzy Go wszelkie oko i wszyscy, którzy Go przebodli. I będą Go opłakiwać wszystkie pokolenia ziemi. Tak: Amen. Jam jest Alfa i Omega, mówi Pan Bóg, który jest, który był i który przychodzi, Wszechmogący. Ap 1, 4-8
