Alpy
Z Wikipedii
 |
|
|
|
|
|
|
|
Alpy (fr. Alpes, niem. Alpen, wł. Alpi, słoweń. Alpe) - najwyższy łańcuch górski Europy, ciągnący się łukiem od wybrzeża Morza Śródziemnego po dolinę Dunaju w okolicach Wiednia. Jego długość wynosi około 1200 km, a szerokość od 150 do 250km. Najwyższym szczytem Alp, a zarazem całej Europy, jest położony na granicy francusko-włoskiej Mont Blanc (wł. Monte Bianco), choć główny wierzchołek znajduje się po stronie francuskiej. Wznosi się na wysokość 4810,90 m n.p.m.. Alpy położone są na terytorium kilku państw europejskich: od wschodu Słowenia, Austria, Niemcy, Liechtenstein, Włochy, Szwajcaria i Francja. Niektóre z nich, w których Alpy zajmują znaczącą część terytorium nazywane są często alpejskimi.
Spis treści |
[edytuj] Nazwa
Pochodzenie nazwy jest niepewne, niektórzy wiążą ją z celtyckim rdzeniem alb, oznaczającym "wysokość", inni natomiast wskazują na łaciński przymiotnik albus - "biały", co miało odnosić się do ośnieżonych szczytów Alp. Ta druga hipoteza jest wątpliwa, zważywszy, że na terenie całego łańcucha określenie "alp" odnosi się do wysokogórskich pastwisk (w Polsce nazywanych halami), a nie do szczytów górskich.
[edytuj] Geologia
Czas powstania: orogeneza alpejska
Budowa: fałdowo-płaszczowinowa
Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
[edytuj] Klimat
Alpy leżą na pograniczu dwóch stref klimatycznych, skłon zachodni i północny pozostaje pod wpływem klimatu umiarkowanego, skłon południowy - podzwrotnikowego.Najwięcej opadów otrzymują Alpy Zachodnie - do 4000 mm rocznie, Alpy Wschodnie ok. 2500-3000 mm, najniższe opady (poniżej 500 mm) notowane są w wewnętrznych kotlinach Alp Wschodnich.
[edytuj] Flora
W Alpach roślinność tworzy piętra. Najpierw na małych wysokościach względnych jest teren mieszkalny i do uprawy pól,łąk itd. Później są lasy liściaste(1000-2000m n.p.m.), następne są lasy iglaste(2000-3000 m n.p.m.), potem hale(3000-4000 m n.p.m.),a na końcu turnie i lodowce(4000-4800/900 m n.p.m.).W pietrach są dwa stoki stok południowy(po lewej stronie)i północny(po prawej stronie). Temperatura powietrza na północnych stokach gór jest zawsze niższa niż na południowych.
[edytuj] Fauna
Ssaki:
Ptaki:
Płazy:
[edytuj] Ochrona
Dużo endemicznych gatunków roślin i zwierząt. Stworzono wiele parków narodowych i rezerwatów.
[edytuj] Podział
Podział geograficzny
W podstawowym podziale wyróżnia się dwie części: wyższe Alpy Zachodnie oraz niższe Alpy Wschodnie. Granica przebiega obniżeniem Jeziora Bodeńskiego, doliną górnego Renu, przełęczą Splügen i doliną rzeki San Giacomo aż do jeziora Como.
Tak przyjęty podział na Alpy Wschodnie i Alpy Zachodnie nie jest kwestią arbitralnych ustaleń, lecz posiada istotne uzasadnienie w odmienności geologicznej budowy Alp wschodnich i Alp Zachodnich.
Podział geologiczny
Ponadto, zwłaszcza w Alpach Wschodnich, na podstawie budowy geologicznej wyróżnia się:
- starsze Alpy Centralne (niem. Zentralalpen) zbudowane ze starych skał metamorficznych (gnejsy, łupki krystaliczne, łupki fyllitowe) pociętych intruzjami granodiorytowymi, tonalitowymi i rilitowymi oraz pokrytych fragmentarycznie mezozoicznymi skałami osadowymi (głównie wapienie),
- młodsze Alpy Wapienne (niem. Kalkalpen) zbudowane z trzeciorzędowych skał osadowych (głównie wapienie i dolomity),
- najmłodsze Prealpy zbudowane z kredowych i trzeciorzędowych skał głównie fliszowych. Spotyka się też skały granitowe
Podział na główne pasma:
|
|
