Bruno z Kwerfurtu
Z Wikipedii
Bruno Bonifacy z Kwerfurtu (ur. ok. 974, zm. 14 lutego lub 9 marca 1009) - mnich benedyktyński, kapelan cesarski, arcybiskup misyjny, męczennik i święty Kościoła katolickiego.
Urodzony w arystokratycznej rodzinie saskiego grafa w Kwerfurcie. Kształcił się w szkole katedralnej w Magdeburgu. W 995 mianowany kanonikiem, następnie na dworze cesarza Ottona III pełnił funkcję kapelana i pozostawał w zażyłej przyjaźni z cesarzem.
W 998 w Rzymie porzucił dworską karierę i prawdopodobnie wstąpił do zakonu benedyktynów w klasztorze na Awentynie. Zapewne wówczas otrzymał imię zakonne Bonifacy.
W 1001 zamieszkał w pustelni św. Romualda w Pereum koło Rawenny w Italii. Na życzenie Bolesława Chrobrego w 1001 grupa misjonarzy z Pereum udała się do Polski. Miał do nich dołączyć Brunon po uzyskaniu pozwolenia na działalność misyjną. Jest wysoce prawdopodobne, że Chrobry chciał by misjonarze prowadzili ewangelizację wśród Słowian nadodrzańskich, co musiało spotkać się z niepokojem metropolitów niemieckich. Brunon otrzymał pozwolenie na wyświęcenie od Sylwestra II oraz zezwolenie dla misji zakonników z Pereum. Otrzymał również paliusz arcybiskupi zanim został biskupem. Zimą 1002 udał się na dwór cesarza Henryka II, lecz musiał czekać do 1004 na święcenia uzyskane z rąk arcybiskupa Magdeburga. Celem jego działalności misyjnej były Węgry, a potem Pieczyngów (teren nad Dnieprem, na południe od Rusi Kijowskiej). Brunon wysłał także wyświęconego przez siebie biskupa do Szwecji.
Po śmierci jego współbraci (Pięciu Braci Męczenników - Italczyków: Benedykta z Benewentu i Jana oraz Słowian - Mateusza, Krystyna i Izaaka, którzy ponieśli śmierć męczeńską w 1003), wybrał się do Polski. Według Kroniki Spangeberga mnich benedyktyński Bruno ok. 1000r. założył kościół św. Wawrzyńca w Łomży. Napisał dwa dzieła hagiograficzne: Żywot św. Wojciecha i Żywot Pięciu Braci Męczenników. Są to pierwszorzędne źródła do dziejów Polski i Europy środkowej wczesnośredniowiecznej. Napisał również List do Henryka II, stanowiący próbę mediacji między nim a Chrobrym. List jest jednym z pierwszych dzieł napisanych bez wątpliwości na terenie Polski. Wobec przedłużającej się wojny między obydwoma władcami udał się na misję do Prusów, na pogranicze Litwy i Rusi. Poniósł śmierć męczeńską wraz z 18 misjonarzami 14 lutego lub 9 marca 1009 roku.
Dniem obchodu liturgicznego św. Brunona jest 12 lipca. Odprawia się uroczystości w diecezji łomżyńskiej, oraz parafii w Giżycku których Brunon jest głównym patronem. W tekstach liturgicznych współczesnego pochodzenia Brunon z Kwerfurtu wzmiankowany jest rzadko.
Jedyny pomnik męczeńskiej śmierci św. Brunona na ziemiach polskich znajduje się kilometr na płd.zach. od Giżycka, na wzgórzu nad jeziorem Niegocin nieopodal trasy kolejowej Olsztyn - Giżycko. Miejsce to było i jest uważane za symboliczne miejsce kaźni świetego.
Podstawowe źródła w tłumaczeniu na j. polski: Żywot Pięciu Braci Męczenników, tł. K. Abgarowicz, wstęp J. Karwasińska, [w:] Piśmiennictwo czasów Bolesława Chrobrego, PWN, Warszawa 1966, s.155-246 oraz list Brunona do Henryka II, tamże, s. 247-264. Żywot II św. Wojciecha, tamże, s. 87-154 oraz w lepszym tłumaczeniu B. Kürbis, [w:] W kręgu żywotów św. Wojciecha, Tyniec 1997, s.81-134.
Żywot świętego stał się kanwą powieści trylogii-historycznej dla młodzieży pod wspólnym tytułem: "Jest tu chłopiec" Anny Lisowskiej-Niepokólczyckiej.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Źródła
- Wibert o śmierci św.Brunona / przekład Andrzej Obrębski
- Fragment kroniki Thietmara / przekład Marian Jedlicki
- Fragment żywotu św. Romualda wg. Piotra Damianiego / przekład Andrzej Obrębski
- Źródła Średniowiecznej Litwy (od roku 1009)
- "Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich", Tom V, str. 699, prawa kolumna, 15-ty wers
