Granica Europa-Azja
Z Wikipedii
Granica Europa-Azja - linia podziału Eurazji na Europę i Azję; granica ta jest i zawsze była umowna; w dużym przybliżeniu łączy ona Morze Czarne i Morze Karskie.
Spis treści |
[edytuj] Granica Europa-Azja wg Międzynarodowej Unii Geograficznej
Przyjmowana przez Międzynarodową Unię Geograficzną granica geograficzna przebiega następująco (granica czerwona (A) na mapie): od Cieśniny Kerczeńskiej na północ, wschodnim brzegiem Morza Azowskiego, do ujścia rzeki Don; dalej w górę tej rzeki do Jezior Sostyńskich i miejsca, w którym uchodzi do nich rzeką Manycz Zachodni; następnie Obniżeniem Kumsko-Manyckim do środkowego odcinka rzeki Kumy; potem dolnym jej biegiem w kierunku wschodnim aż do ujścia do Morza Kaspijskiego; dalej północno-zachodnim i północnym brzegiem tego zbiornika wodnego do (sezonowego) ujścia rzeki Emby; następnie w górę Emby w kierunku północno-wschodnim aż do jej źródeł w Mugodżarach; dalej prostopadle na północ do miejsca, w którym rzeka Ural ostro skręca ku zachodowi i górnym biegiem tej rzeki na północ aż do podnóża Uralu (jak na mapie; taki przebieg granicy najczęściej podawany jest przez polskich geografów); wreszcie wschodnim podnóżem gór w kierunku północnym aż do rzeki Bajdaraty, z której biegiem skręca na północny wschód do jej ujścia do Zatoki Bajdarackiej na Morzu Karskim (Ocean Arktyczny).
[edytuj] Inne warianty przebiegu granicy:
[edytuj] Granica wschodnia
- wzdłuż grzbietu Uralu (działem wód), a nie wschodnim podnóżem tych gór, i na północy bezpośrednio do Morza Karskiego (wariant B na mapie; powszechnie przyjmowny w krajach anglosaskich); względnie skręca na zachód, grzbietem gór Paj Choj aż do przylądka Jugorskij Szar i dalej wschodnim wybrzeżem wysp Wajgacz i Nowej Ziemi (wariant C na mapie);
- górami Ural (działem wód lub wschodnimi stokami), dalej zamiast rzeką Embą - bezpośrednio w dół rzeki Ural aż do Morza Kaspijskiego (wariant B na mapie);
- górami Ural (działem wód lub wschodnimi stokami), dalej zamiast rzekami na południe od Uralu - wzdłuż zachodniej granicy między Kazachstanem a Rosją (wariant D na mapie)
- wschodnimi stokami Uralu, wzdłuż Mugodżorów, wschodnią granicą wyżyny Ustiurt i północną granicą wyżyny Manggystau (Mangyszłak) (na półwyspie o tej samej nazwie) do Morza Kaspijskiego obok miasta Fort Szewczenko (granica ta stosowana jest m.in. w niektórych polskich atlasach i mapach szkolnych)
[edytuj] Granica południowo-wschodnia:
- szczytami Wielkiego Kaukazu, od Półwyspu Apszerońskiego na południe (lub na północ) od Baku, po Cieśninę Kerczeńską (wariant F na mapie, ten wariant jest najpowszechniej przyjmowany w krajach anglosaskich);
- wzdłuż północnych podnóży Kaukazu (wariant E na mapie; granica ta stosowana jest m.in. w niektórych polskich atlasach i mapach szkolnych)
- wzdłuż południowych podnóży Kaukazu (wariant G na mapie)
- obniżeniem tektonicznym między Wielkim i Małym Kaukazem - czyli wzdłuż rzek Rioni i Kura, przez środek Gruzji i Azerbejdżanu (wariant H na mapie);
- wzdłuż grzbietu Małego Kaukazu (Gruzja, Armenia) i dalej wzdłuż rzek Araks i Kura (wariant I na mapie);
- wzdłuż dawnej południowej granicy ZSRR, czyli obecnej granicy politycznej między Turcją i Iranem a Gruzją, Armenią i Azerbejdżanem (wariant J na mapie).
Szczególnie ten ostatni odcinek - linia podziału między Morzem Czarnym a Kaspijskim - budzi największe kontrowersje i jest źródłem największych rozbieżności.
[edytuj] Problem granicy na Morzu Egejskim
Problematyczny jest także przebieg tej granicy na Morzu Egejskim - w Polsce najpowszechniej przyjmuje się, że przebiega środkiem Morza Egejskiego (zatem część wysp Grecji leży w Azji).
Istnieją jednak koncepcje, że granica ta przebiega wzdłuż granicy politycznej między Grecją a Turcją, lub wschodnim wybrzeżem Morza Egejskiego (odcinając Anatolię od morza i wszelkich na nim wysp).
