Indoeuropejczycy

Z Wikipedii

Indoeuropejczycy – umowna nazwa grupy ludów, posługujących się językami indoeuropejskimi – pochodzącymi wedle językoznawców od wspólnego praindoeuropejskiego korzenia.

Wspólne korzenie języków indoeuropejskich nie są dziś w sposób poważny podważane. Natomiast w trudniejszej sytuacji jest teza o istnieniu pokrewnych ludów – Indoeuropejczyków. Używanie danego języka – funkcja mogąca ewoluować w czasie – nie musi oznaczać pokrewieństwa etnicznego. Nic nie wskazuje, aby ludy innego pochodzenia etnicznego nie mogły przejmować języków indoeuropejskich wraz z ich rozprzestrzenieniem na obszarze Europy. Dotyczyć to mogłoby na przykład autochtonicznych ludów europejskich, mieszkających na tym kontynencie przed przybyciem ludów ze wschodu. Często również "nowi" przybysze po pewnym czasie przejmowali język indoeuropejski (np. tureccy Awarowie zarzucili w średniowieczu język ojczysty i przyjęli język słowiański, różne ludy migrujące w XX w. z Afryki Północnej do Francji przyjęły język francuski etc.). Tak więc identyfikacja języka z etnosem jest sprawą sporną a dyskusja często w XX wieku zabarwiona ideologią. Jeszcze bardziej kontrowersyjna jest identyfikacja języka z narodem rozumianym wedle XIX i XX wiecznych koncepcji. W takim podejściu można by dojść bowiem do przekonania, że wszyscy mieszkańcy Boliwii, mówiący w języku hiszpańskim – są Indoeuropejczykami.

Jednakowoż teza o ludach tworzących zespół pokrewnych populacji etnicznych, wywodząca się od tzw. Praindoeuropejczyków nadal istnieje i bywa utożsamiana z narodowymi obszarami Europy. Istnieją liczne teorie na temat domniemanej pierwotnej siedziby Indoeuropejczyków. Niektórzy specjaliści łączą te ludy z tzw. kulturą grobów kurhanowych (zob. teoria kurhanowa). Kultura ta zamieszkiwała tereny na północ od Morza Czarnego – od Kaukazu aż po Karpaty – między V i III tysiącleciem p.n.e.. Według zwolenników tej teorii ekspansja ludów indoeuropejskich przebiegała w kierunku Indii, a następnie Persji, Bliskiego Wschodu i Europy (niektórzy sugerują jednoczesne przemieszczanie się Indoeuropejczyków z ich pierwotnych siedzib w kierunku Europy Wschodniej). Według innej teorii praojczyzną Indoeuropejczyków były tereny Azji Mniejszej (jest to tzw. hipoteza anatolijska, wysunął ją Colin Renfrew).

Badania porównawcze języków indoeuropejskich (pochodzących od prajęzyka indoeuropejskiego) wskazują na stopniowe wyodrębnianie się poszczególnych współczesnych języków indoeuropejskich.

Zobacz też: Języki indoeuropejskie, przegląd zagadnień z zakresu historii starożytnej, Język praindoeuropejski