Bliski Wschód

Z Wikipedii

Mapa krajów zaliczanych do Bliskiego Wschodu

Bliski Wschód (arab. الشرق الأوسط, hebr. המזרח התיכון, przestarzałe Lewant) - nazwa stosowana dla określenia obszaru geograficznego leżącego na styku trzech kontynentów Europy, Azji i Afryki.

Spis treści

1 Geografia
2 Historia
3 Uwarunkowania polityczne
4 Spójność geopolityczna
5 Gospodarka
6 Pozostałe informacje
7 Linki zewnętrzne

[edytuj] Geografia

Obejmuje on państwa położone w południowo-zachodniej Azji. Najczęściej do krajów Bliskiego Wschodu zalicza się: Arabię Saudyjską, Bahrajn, Irak, Iran, Izrael z Autonomią Palestyńską, Jemen, Jordanię, Katar, Kuwejt, Liban, Oman, Syrię i Zjednoczone Emiraty Arabskie; niekiedy również Afganistan, Egipt i Turcję. W sumie zajmują one powierzchnię ok. 9,7 mln km² z liczbą ludności przekraczającą 300 mln mieszkańców (1995).

[edytuj] Historia

Region ten jest kolebką wielkich cywilizacji starożytnych (Mezopotamia, starożytny Egipt) oraz trzech wielkich religii monoteistycznych: judaizmu, chrześcijaństwa i islamu. Przez wiele wieków było to centrum starożytnego świata.

Po I wojnie światowej na Bliskim Wschodzie ścierały się interesy Francji i Wielkiej Brytanii, po II wojnie zaczęły stopniowo tracić swe wpływy na rzecz Stanów Zjednoczonych.

[edytuj] Uwarunkowania polityczne

Współcześnie pod względem kulturowym zdecydowaną większość stanowi ludność arabskojęzyczna wyznająca islam (oprócz Arabów również Turcy) - zobacz: cywilizacja arabska.

Region ten był i nadal jest niestabilny pod względem politycznym, by wymienić tylko konflikt palestyński i związane z nim wojny izraelsko-arabskie, wojnę iracko-irańską czy wojnę w Zatoce Perskiej.

[edytuj] Spójność geopolityczna

Spójność geopolityczna regionu Bliskiego Wschodu jest związana z szeregiem czynników, które identyfikują ten obszar jako całość. Do czynników spajających region należą:

zdecydowana przewaga ludności arabskiej na obszarze - stanowi ona ok. 90% ludności regionu
większość sunnicka
dominacja języków semickich
wspólna tradycja, kultura i historia
działalność Ligi Państw Arabskich

[edytuj] Gospodarka

Bliski Wschód jest bardzo ważnym regionem gospodarczym, gdzie koncentruje się znaczna część światowego wydobycia ropy naftowej. Ponadto krzyżują się tu ważne międzynarodowe linie komunikacji lotniczej i morskiej (Kanał Sueski).

[edytuj] Pozostałe informacje

Określenia Bliski, Środkowy i Daleki Wschód to typowy przykład nazwy etnocentrycznej, a w tym wypadku europocentrycznej, czyli z punktu widzenia Europejczyków. Nazwa "Bliski Wschód" oznaczała południowo-zachodnią Azję i północno-wschodnią Afrykę.

Badaniem starożytnych i nowożytnych, żywych i wymarłych kultur Bliskiego Wschodu zajmują się odpowiednie działy orientalistyki.