Jerzy Putrament
Z Wikipedii
Jerzy Putrament (ur. 14 listopada 1910 Mińsk, zm. 23 czerwca 1986) – pisarz, poeta, publicysta, działacz polityczny, członek Obozu Wielkiej Polski [1], konfident UBP .
Członek grupy literacko-artystycznej Żagary. Debiut poetycki w 1932 r. Opisany w Zniewolonym umyśle (Czesław Miłosz) jako Gamma.
Jeszcze przed wojną człowiek o sowieckich poglądach. W czasie pierwszej okupacji Wilna przez ZSRR (19 września – 28 października 1939) opowiedział się za władzą sowiecką wypowiadając się w haniebny słowach przeciwko II Rzeczypospolitej. Po przekazaniu miasta Litwinom ewakuował się wraz z Sowietami z Wilna, by potem pojawić się na krótko w zajętym przez ZSRR Lwowie.
Po zaatakowaniu ZSRR przez Niemcy hitlerowskie, ewakuował się do Moskwy, gdzie spędził wojnę aż do wyzwolenia jego rodzinnego Wilna w lipcu 1944 roku. Współtwórca Związku Patriotów Polskich i I Armii Wojska Polskiego, oficer oświatowo-polityczny I Dywizji im. T. Kościuszki.
W 1944 roku Jerzy Putrament został wysłany przez płka Berlinga do Wilna, by namawiać członków AK do wstępowania do I Armii. Wykonywał też inne misje w imieniu bolszewickiego Związku Patriotów Polskich. M.in. zaproponował współpracę z nową władzą profesorowi Stefanowi Ehrenkreutzowi. Kiedy profesor Ehrenkreutz odmówił współpracy, Putrament opuszczając jego mieszkanie zagroził mu "będzie pan tego bardzo żałował". Następnego dnia Ehrenkreutz został aresztowany przez NKWD. Stało się oczywiste, że Putrament wie więcej niż inni obywatele miasta. Stefan Ehrenkreutz zmarł rok później w sowieckim więzieniu.
Po wojnie w Zarządzie Głównym Związku Literatów Polskich (sekretarz generalny i następnie wiceprzewodniczący). W latach 1966-1971 współredaktor "Miesięcznika Literackiego".
W latach 1954-1957 i 1963-1973 był prezesem Polskiego Związku Szachowego, a w latach 1955-1968 kierownikiem literackim zespołu filmowego "Start".
Najgłośniejszym dziełem literackim Putramenta, była powieść światopoglądowa Bołdyn zekranizowana w 1982 r., przez Czesława i Ewę Petelskich.
Był członkiem Komitetu Centralnego PZPR.
Spis treści |
[edytuj] Bibliografia
[edytuj] Poezja
[edytuj] Proza
- 1936 – Struktura nowel Prusa
- 1946 – Święta kulo
- 1947 – Rzeczywistość
- 1952 – Wrzesień
- 1952 – Notatnik chiński
- 1953 – Od Wołgi do Wisły
- 1954 – Rozstaje
- 1955 – Trzy powroty
- 1956 – Notatki polemiczne
- 1956 – Dwa łyki Ameryki
- 1956 – Wakacje
- 1957 – Wypadek w Krasnymstawie
- 1957 – Trzynasty z Wesołka
- 1958 – Strachy w Biesalu
- 1959 – Kronika obyczajów
- 1959 – Fiołki w Neapolu
- 1961 – Arka Noego
- 1961 – Arkadia
- 1961 – Chińszczyzna
- 1961 – Pół wieku, t. I
- 1961 – Pół wieku, t. II
- 1963 – Cztery strony świata
- 1963 – Pasierbowie
- 1964 – Odyniec
- 1966 – Puszcza
- 1967 – Małowierni
- 1969 – Bołdyn
Przypisy
- ↑ Cz. Miłosz wspominał, że Putrament w czasie studiów w Wilnie związał się z endecją: "On [Putrament] przyjechał z Lidy na uniwersytet i właściwie mówiąc, kiedy ja wstąpiłem na uniwersytet, to już chyba ta nasza organizacja [PET] wtedy przestała działać, przestaliśmy się zbierać, a Putrament przyjechał i z początku należał do Obozu Wielkiej Polski, do nacjonalistów". "Recogito" 2004 wrzesień-październik, http://www.recogito.pologne.net/recogito_30/znaki1.htm.