Kanał Augustowski
Z Wikipedii
| Kanał Augustowski | |
 Kanał Augustowski - Śluza Perkuć |
|
| Kontynent | Europa |
| Państwo | Polska, Białoruś |
| Województwo | podlaskie |
| Początek | 4,2 km Biebrzy |
| Koniec | 410 km Niemna |
| Rok budowy | 1824-1839 |
| Długość | 101,00 km |
| Głębokość • maksymalna • minimalna • średnia |
3,00 m 1,50 m 2,25 m |
| Udostępniony dla żeglugi | Tak |
| Śluzy | 18 |
| Kanały wodne Polski | |
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
.jpg/180px-Poland_Paniewo_lock_(Augustowski_canal).jpg)
Kanał Augustowski - droga wodna, łącząca drogą okrężną dopływy Wisły z Bałtykiem poprzez dopływy Niemna, z pominięciem dolnego biegu Wisły.
Spis treści |
[edytuj] Informacje ogólne
Długość kanału: 101 km, w tym 82 km w granicach Polski. Kanał, oprócz śluz,których jest 18 tworzą:
- rzeka Netta (w górnym biegu od źródła do jeziora Necko — Rospuda ) — rzeka w północno-wschodniej Polsce , prawy dopływ Biebrzy , dł. 102 km, dorzecze 1336 km²; częściowo skanalizowana ( Kanał Augustowski ). Źródła w pobliżu jez. Rospuda , przepływa przez jez. Garbaś , Sumowo , Bolesty , Necko
- rzeka Czarna Hańcza - jest największą rzeką Wigierskiego Parku Narodowego oraz jedną z ważniejszych rzek Suwalszczyzny.
- Jeziora augustowskie- Jeziora Augustowskie wraz z otaczającą je Puszczą należą do najpiękniejszych klejnotów naszego kraju. Posiada sporą ilość piaszczystych plaż i kąpielisk, co spowodowało umiejscowienie wielu ośrodków wypoczynkowych.
Bogaty jest świat wodnych ptaków:łabędzie, kaczki, gęsi. Z ryb występujących w Kanale Augustowskim to:lin, leszcz, okoń, szczupak, węgorz, karaś, miętus, płoć, ukleja.
Z powodu braku regulacji Biebrzy i Narwi obecnie kanał nie jest skomunikowany z innymi drogami wodnymi w Polsce.
[edytuj] Śluzy
W ramach Kanału Augustowskiego wybudowano 18 śluz. Obecnie w granicach Polski znajduje się 14 śluz. Śluzy pozwalają przenieść statki o:
- 15 m na odcinku od Biebrzy do Augustowa
- 41 m na odcinku od Augustowa do Niemna
Śluzy od rzeki Biebrzy:
- Dębowo
- Sosnowo
- Borki
- Białobrzegi
- Augustów
- Przewięź
- Swoboda
- Gorczyca
- Paniewo
- Perkuć
- Mikaszówka
- Sosnówek
- Tartak
- Kudrynki
- Kurzyniec
- Wołkuszek
- Dąbrówka
- Niemnowo
[edytuj] Historia
[edytuj] Powstanie
Drogi wodne były kluczowe dla gospodarki wielu krajów przed rozwojem kolei w XIX wieku. W dobie rewolucji przemysłowej we wczesnych latach XIX wieku powstała konieczność szukania połączeń śródlądowych. Rozwój techniki inżynieryjnej na świecie spowodował budowanie kanałów, czyli sztucznych połączeń wodnych wykorzystujących istniejące naturalne ciała wodne.
W Królestwie Polskim po uzyskaniu dużej autonomii (rząd, parlament, wojsko), w latach 1815-1830 nastąpił intensywny rozwój przemysłu i ekspansja gospodarcza. Najpoważniejszym problemem stał się eksport towarów, spławianych Wisłą do Gdańska. Po wprowadzeniu przez Prusy w 1823 represyjnych ceł (opłaty na niektóre towary, np. żyto i jęczmień wzrosły sześciokrotnie, na owies trzynastokrotnie) minister skarbu Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki postanowił wybudować kanał żeglowny z pominięciem Pomorza. Roboty miały być wykonywane przez Polaków (dorzecza Wisły i Niemna) i Rosjan (dorzecza Niemna i Windawy tzw. Kanał Widnawski).
[edytuj] Budowa
Kanał został zaprojektowany w 1824 przez gen. Ignacego Prądzyńskiego. Budowa rozpoczęła się w 1825 i prowadzona była przez Wojskowy Korpus Inżynierów. Pracami kierował początkowo Prądzyński (do 1826), później gen. Jan Chrzciciel de Grandville Malletski, Jan Paweł Lelewel (do 1830). Prace zostały przerwane z powodu wybuchu powstania listopadowego, a wojska rosyjskie budujące Kanał Windawski skierowano do walki z powstańcami. Po klęsce powstania listopadowego Rosja zlikwidowała autonomię Królestwa Polskiego i w związku z tym zmieniła się koncepcja budowy kanału. W latach 1833-1839 zrealizowano go tylko na odcinku od Biebrzy do Niemna; budowę prowadził wówczas hydrotechnik Teodor Urbański. Wśród budowniczych Kanału byli m.in. Jerzy Arnold, Tadeusz Edward Bieliński, Michał Horain, Wojciech Korczakowski, Jan Paweł Lelewel, Feliks Pancer, August Szulz (Jussuf-aga).
[edytuj] Zobacz też
Bibliografia, wojciech Batura, Kanał augustowski arcydzieło ludzkich rąk i naturt, Toruń 2005
