Krzyż Wojenny

Z Wikipedii

Krzyż Wojenny (fr. Croix de Guerre) - nazwa odznaczeń wojskowych Francji i Belgii.

[edytuj] Odznaczenie francuskie

Francuski Krzyż Wojenny ustanowiono 8 kwietnia 1915, był on wręczany wojskowym za odwagę, zwłaszcza żołnierzom wyróżnionym w rozkazach jako odznaczającym się. Od początku przyznawany był również całym wyróżniającym się w walce jednostkom wojskowym. Kawalerowie Medalu Wojskowego oraz Legii Honorowej automatycznie otrzymywali Krzyż Wojenny. Krzyż mogą otrzymywać również cudzoziemcy oraz osoby cywilne. Za dalsze akty odwagi, kawalerowie orderu otrzymywali dodatkowe wyróżnienia - za bycie wymienionym w rozkazach otrzymywano:

• brązową gwiazdę (étoile de bronze) - w rozkazie brygady lub pułku,
• srebrną gwiazdę (étoile d'argent) - w rozkazie dywizji,
• złotą gwiazdę (étoile de vermeil) - w rozkazie korpusu,
• brązową palmę (palme de bronze) - w rozkazie Armii,
• srebrną palmę (palme d'argent) - za 5 brązowych palem.

Krzyż Wojenny był początkowo odznaczeniem nadawanym za I wojnę światową. Po wybuchu II wojny światowej, 26 września 1939 Krzyż Wojenny został ponownie ustanowiony, bazując na ostatniej wersji z lat 1914-1918, lecz z datą: "1939" na rewersie i nieco zmienioną wstążką. Następnie, rząd Vichy ustanowił własny Krzyż Wojenny dekretem z 28 marca 1941, mający na rewersie daty: "1939-1940" i wstążkę o odmiennych kolorach. 16 marca 1943 w Algierii generał Henri Giraud ustanowił Krzyż Wojenny odpowiadający wersji z lat 1914-1918, z datą na rewersie "1943". Ostateczna wersja Krzyża ustanowiona po wojnie, przyznawana za II wojnę światową, stanowiła powrót do wersji z 1939, lecz z datami na rewersie: "1939-1945".

Istniała również odmiana odznaczenia: Krzyż Wojenny Zamorskich Teatrów Operacyjnych (Croix de guerre théâtre d'opérations extérieures, Croix de guerre T.O.E.), ustanowiona 30 kwietnia 1921 i przyznawana żołnierzom francuskim walczącym we francuskich koloniach, posiadłościach zamorskich i innych strefach interesów. Odpowiadała ona wersji odznaczenia z lat 1914-1918. Po II wojnie światowej Krzyż Wojenny T.O.E. był w dalszym ciągu przyznawany za walki m.in. w Indochinach, na Madagaskarze, w Korei, inwazji na Egipt. Rozporządzeniem z 17 stycznia 1991 postanowiono o nadawaniu go za wojnę nad Zatoką Perską. Rozporządzeniem z 5 maja 1992 zakończono nadawanie Krzyża Wojennego T.O.E.

[edytuj] Opis odznaki

Istniało kilka odmian odznaki Krzyża Wojennego, zachowujących tę samą formę krzyża równoramiennego z rozszerzającymi się ramionami i okrągłą tarczą pośrodku. Pomiędzy ramionami krzyża są skrzyżowane dwa miecze, ostrzami do góry. Na awersie na środku tarczy znajduje się popiersie kobiety symbolizującej Republikę Francuską, z prawego profilu, w czapce frygijskiej. W otoku tarczy znajduje się napis: République française ("Republika Francuska"). Na rewersie w tarczy znajdują się daty, zależnie od wersji Krzyża: 1914-1915, 1914-1916, 1914-1917, 1914-1918, 1939, 1939-1940, 1943, 1939-1945.

Wstążka:

• I wojna światowa i 1943: sześć pionowych zielonych pasków przedzielonych pięcioma wąskimi czerwonymi paskami, oraz dwa czerwone paski na obrzeżach
• 1939 i 1939-1945: dwa pionowe szerokie paski czerwone na brzegach, cztery zielone paski przedzielone trzema wąskimi czerwonymi paskami pośrodku
• 1939-1940 (rząd Vichy): wstążka zielona z siedmioma czarnymi paskami, później szara z granatowymi paskami.

[edytuj] Odznaczenie belgijskie

Belgijski Krzyż Wojenny został ustanowiony 25 października 1915 r., jest brązowy, srebrny lub srebrny pozłacany, wręczany za "czyny odważne w obliczu nieprzyjaciela". Zdobywca 5 medali brązowych otrzymywał medal srebrny, a zdobywca 5 srebrnych - pozłacany. Zdobywcami medali mogli być również cudzoziemcy.