Libretto
Z Wikipedii
| Terminy operowe | |
|---|---|
| Rodzaje oper | |
| singspiel | opera buffa (opera komiczna) | opera seria (opera poważna) | dramma giocoso | grand opera | kantata dramatyczna | |
| Rodzaje głosów | |
| basso profondo | bas | bas-baryton | baryton | tenor | kontratenor | kontralt | alt | mezzosopran | sopran | sopran liryczny | sopran dramatyczny | sopran koloraturowy | dyszkant | |
| Inne pojęcia związane z operą | |
| akt | aria | kastrat | libretto | partytura | prapremiera | premiera | primadonna | |
Libretto (wł. "książeczka") jest to tekst stanowiący podstawę dzieł sceniczno-muzycznych, takich jak opera, operetka, kantata, musical, balet.
Zawiera ono treść partii wokalnych, a także partie deklamowane, monologi i dialogi. Pełni też funkcję scenariusza. Wiąże się ściśle z muzyką, tak że bez niej traci swój sens i na ogół nie może być osobno wystawiane. Niezależnie od wartości literackiej i scenicznej, libretto powinno być skonstruowane w sposób przejrzysty, podkreślać węzłowe momenty akcji bez wchodzenia w szczegóły. Forma i charakter libretta zależą od tendencji stylistycznych epoki. Przeważnie jednak nawiązuje ono do rozwoju dramatu w danym okresie, ponieważ i opera, i dramat muzyczny wykazują wpływ dramatu mówionego.
Pierwsze polskie libretta operowe powstawały w XVII wieku. Twórcą pierwszych polskich librett oryginalnych był Wojciech Bogusławski (Nędza uszczęśliwiona, 1778, wg F. Bohomolca z muzyką M. Kamieńskiego; Cud mniemany, czyli Krakowiacy i górale, 1794, z muzyką J. Stefaniego i in.). W XIX wieku do znanych polskich librecistów należeli: J. Chęciński (twórca libretta do Verbum nobile, Strasznego dworu i Parii S. Moniuszki) oraz W. Wolski (twórca libretta do Halki i Hrabiny Moniuszki).
Za głównego twórcę opery uważa się kompozytora, dlatego nazwisko librecisty wymieniane jest najczęściej jako mniej ważne (a czasem w ogóle pomijane). Kompozytorzy piszący własne libretta to zdecydowanie wyjątki - najbardziej znany jest oczywiście Ryszard Wagner; Alban Berg z kolei adaptował sztuki innych autorów (Lulu, Wozzeck) na potrzeby swoich oper.
