Okrytonasienne

Z Wikipedii

Okrytonasienne
klon Burgera
Systematyka
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny naczyniowe
Nadgromada	rośliny nasienne
Gromada	okrytonasienne
Nazwa systematyczna
Magnoliophyta
Cronquist, Takht. & Zimmerm. ex Reveal 1996
Systematyka Wikispecies
Galeria zdjęć i grafik

Przekrój podłużny pestkowca orzecha włoskiego: 1 - liścienie; 2 - przegroda fałszywa; 3 - przegroda prawdziwa; 4 - pestka

Okrytonasienne, okrytozalążkowe (Magnoliophyta; syn. Angiospermae) - gromada roślin naczyniowych charakteryzujących się zredukowanym gametofitem oraz brakiem rodni i plemni. Sporofity są pokaźne, a kwiat jest często obupłciowy. Części wytwarzające gamety to słupki i pręciki. Słupki powstają ze zrośniętych owocolistków. Pręciki zbudowane są z nitki i główki. W główce występują najczęściej 2 pylniki. W pylnikach powstają mikrozarodniki, z których następnie rozwijają się ziarna pyłku, które wytwarzają tzw. jądra plemnikowe (nieruchome plemniki).

Liczbę gatunków roślin okrytonasiennych szacuje się na ok. 250-400 tys.

[edytuj] Zapłodnienie

Zapłodnienie odbywa się z udziałem dwóch komórek plemnikowych (pozostałości po zredukowanych do samego jądra komórkowego,bez organu ruchu plemników) w wyniku czego powstaje:

zygota, która następnie rozwija się w zarodek
bielmo zawierające substancje odżywcze.

Bielmo wytwarza substancje odżywcze, które gromadzą się w liściach zarodkowych (liścieniach).

[edytuj] Rozwój

Równocześnie tkanki zalążka przekształcają się w okrywy osłaniające zarodek i tak powstaje nasiono. Owoc również ma znaczenie ochronne, poza tym pomaga w rozsiewaniu nasion.

[edytuj] Systematyka

Systemy klasyfikacji roślin okrytonasiennych powstawały i były zmieniane wielokrotnie w ciągu minionych dwóch wieków. Podejmowane przez różnych taksonomów próby ustalenia pokrewieństwa na bazie podobieństw morfologicznych, anatomicznych i biochemicznych owocowały powstawaniem stale zmienianych koncepcji. Największą popularność zdobywały w swoim czasie systemy Englera (1924), później Cronquista (1968, 1981). Systematyka okrytonasiennych (podobnie jak i innych organizmów) uległa znacznym przeobrażeniom po zastosowaniu nowych metod i dołączeniu do analiz ww. danych także wyników badań molekularnych (zwłaszcza nad genami DNA chloroplastowego). Początkowo w latach 90. nadal powstawały autorskie koncepcje uwzględniające najnowsze wyniki badań (np. aktualizowany system Takhtajana oraz system Reveala), później taksonomowie z wielu ośrodków akademickich połączyli siły tworząc grupę (ang. Angiosperm Phylogeny Group) zajmującą się tworzeniem wspólnego systemu okrytonasiennych. Pierwszy system opublikowany został przez tę grupę w 1998 r. (system APG), kolejny w 2003 r. (system APG II).

Ważniejsze systemy okrytonasiennych w porządku chronologicznym:

system de Candolle'a (A. P. de Candolle, 1819)
system Eichlera (August Eichler, Syllabus der Vorlesungen über Phanerogamenkunde, 1883)
system Englera (Adolf Engler, Syllabus der Pflanzenfamilien, 1924)
system Hutchinsona (John Hutchison, 1926–1934, The families of flowering plants, arranged according to a new system based on their probable phylogeny)
system Wettsteina (Richard Wettstein, Handbuch der Systematischen Botanik, 1935)
system Takhtajana (Armen Takhtajan, 1966, 1980, 1997)
system Dahlgrena (Rolf Dahlgren, 1975, 1980, 1983, 1985, 1989)
system Cronquista (Arthur Cronquist, 1981)
system Kubitzkiego (Klaus Kubitzki, 1990-)
system Thorne'a (Robert F. Thorne, 1992, 2000)
system Reveala (James L. Reveal, 1999)
system APG (Angiosperm Phylogeny Group, 1998)
system APG II (Angiosperm Phylogeny Group, 2003)

[edytuj] System Cronquista (1981)

Popularny w końcu XX wieku system tradycyjnie dzielił rośliny okrytonasienne na dwie klasy w zależności od liczby liścieni w zarodku (podobnie jak czynili systematycy od końca XVIII wieku (system de Jussieu, 1789):

Klasa: Magnoliopsida Brongn. 1843 - dwuliścienne
Klasa: Liliopsida Scop. 1760 - jednoliścienne

[edytuj] System Reveala (1999)

System Reveala dzieli rośliny okrytonasienne na 5 klas, wyróżnia jednoliścienne jako osobną klasę, a dwuliścienne dzieli na 4 niezależne klasy.

Gromada: Magnoliophyta Cronquist, Takht. & Zimmerm. ex Reveal, Phytologia 79: 70 1996 (syn. Angiospermophyta, Anthophyta) - okrytonasienne, okrytozalążkowe
- Podgromada: Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, Phytologia 79: 70 1996 (syn. Angiospermae)
  - Klasa: Liliopsida Brongn., Enum. Pl. Mus. Paris: xv, 17 1843 – jednoliścienne
  - Klasa: Magnoliopsida Brongn., Enum. Pl. Mus. Paris: xxvi, 95 1843
  - Klasa: Piperopsida Bartl., Ord. Nat. Pl.: 78, 83 1830
  - Klasa: Ranunculopsida Brongn., Enum. Pl. Mus. Paris: xxvi, 96 1843
  - Klasa: Rosopsida Batsch, Dispos. Gen. Pl. Jenens.: 28 1788

[edytuj] Systemy APG: APG I (1998), APG II (2003)

Systemy opracowywane kolektywnie przez taksonomów na podstawie kompleksowych informacji taksonomicznych, w szczególności ustalające pokrewieństwo roślin na podstawie wyników badań molekularnych i genetycznych. Grupują okrytozalążkowe w monofiletyczne klady, z zachowaniem podziału funkcyjnego i nazewnictwa taksonów w randze rzędów i rodzin. Systemy wprowadziły istotne zmiany do wcześniejszych klasyfikacji ze względu na ujawniony parafiletyczny lub polifiletyczny charakter wielu grup systematycznych wyróżnianych dotychczas.

[edytuj] Znaczenie

Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Kształtują warunki życia na Ziemi. Wytwarzają tlen i pochłaniają dwutlenek węgla. Chronią glebę przed erozją i kształtują klimat w skali lokalnej i globalnej.
W warunkach naturalnych stanowią początkowe ogniwo w łańcuchach pokarmowych i są podstawą żywienia człowieka. Są źródłem pokarmu - bezpośrednim, na przykład ziarna zbóż, owoce i warzywa, lub pośrednim, jako pasza dla zwierząt hodowlanych. Dostarczają przypraw i służą do otrzymywania olejów i alkoholi.
Wiele surowców pochodzenia roślinnego wykorzystywanych jest do rozmaitych celów w gospodarce człowieka. Do najważniejszych należy surowiec drzewny, z którego wytwarzane są deski, sklejki, papier, tektura, gaz drzewny, węgiel drzewny, dziegieć, garbniki, żywice. Poza tym wykorzystuje się włókna roślinne, kauczuk naturalny, gutaperkę, barwniki, olejki eteryczne.
Wiele gatunków służy jako rośliny ozdobne, posiadają istotne znaczenie kulturowe, obecne są w sztuce, religii i obyczajach. Używane są do wyrażania uczuć (kwiaty, bukiety, stroiki).
Dostarczają również substancji leczniczych i stosowanych w kosmetyce.