Parzystokopytne

Z Wikipedii

Parzystokopytne
Jeleń szlachetny (Cervus elaphus)
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	ssaki żyworodne
Szczep	łożyskowce
Rząd	parzystokopytne
Nazwa systematyczna
Artiodactyla
Owen, 1841
Systematyka w Wikispecies
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Parzystokopytne (Artiodactyla) - rząd ssaków łożyskowych.

Spis treści 1 Występowanie 2 Cechy charakterystyczne 3 Ewolucja 4 Znaczenie gospodarcze 5 Systematyka 6 Przypisy 7 Literatura przedmiotu

[edytuj] Występowanie

Naturalny obszar występowania parzystokopytnych obejmuje wszystkie kontynenty poza Antarktydą i Australią. Zajmują różne środowiska - lasy, sawanny, pustynie, góry, a nawet zbiorniki wodne.

[edytuj] Cechy charakterystyczne

Wspólną cechą parzystokopytnych jest obecność dwóch wyraźnie większych palców (trzeci i czwarty) zakończonych racicami. U wielu gatunków występują rogi lub poroże, częściej u samców, ale również u samic. Wśród samców dochodzi do walk w okresie godowym. Poszczególne gatunki różnią się znacznie rozmiarami - od 25 cm wysokości liczonej w kłębie u karłowatych antylop do 250 cm u samców żubra oraz do ponad 5 m całkowitej wysokości u żyrafy.

Są zwierzętami głównie roślinożernymi, rzadziej wszystkożernymi. Mają żołądek jedno lub wielokomorowy (żołądek przeżuwacza).

[edytuj] Ewolucja

Najstarsze materiały kopalne zwierząt parzystokopytnych pochodzą z eocenu. Rozkwit (zwłaszcza jeleniowatych i krętorogich) nastąpił na przełomie miocenu i pliocenu.

[edytuj] Znaczenie gospodarcze

Zwierzęta parzystokopytne miały zawsze bardzo duże znaczenie dla człowieka jako zwierzyna łowna. Dostarczały ludziom mięsa, skór, trofeów, a po udomowieniu niektórych gatunków, również mleka i wełny. Niektóre wykorzystywane są jako zwierzęta juczne, pociągowe, a nawet jako wierzchowce. W warunkach naturalnych parzystokopytne stanowią bazę pokarmową ssaków drapieżnych.

[edytuj] Systematyka

• Podrząd: świniokształtne (Suiformes)
  • Rodzina: świniowate (Suidae)
  • Rodzina: pekari (Tayassuidae)
  • Rodzina: hipopotamowate (Hippopotamidae)
• Podrząd: przeżuwacze (Ruminantia)
  • Rodzina: kanczylowate (Tragulidae)
  • Rodzina: jeleniowate (Cervidae)
  • Rodzina: żyrafowate (Giraffidae)
  • Rodzina: widłorogie (Antilocapridae)
  • Rodzina: piżmowcowate (Moschidae)
  • Rodzina: krętorogie (Bovidae)

• Podrząd: wielbłądokształtne^[1] (Tylopoda)
  • Rodzina: wielbłądowate (Camelidae)

W klasyfikacji filogenetycznej wymienione tu rodziny i podrzędy ujmowane są w rzędzie Cetartiodactyla.

[edytuj] Przypisy

1. ↑ W starszych klasyfikacjach wielbłądowate były zaliczane do przeżuwaczy.

[edytuj] Literatura przedmiotu

• Ssaki kopytne - przewodnik Halina Komosińska, Elżbieta Podsiadło, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, ISBN 83-01-13806-8