Pierścienie planetarne

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Pierścień planetarny - pierścień złożony z cząsteczek pyłu i innych małych cząstek orbitujących dookoła planety w cienkim obszarze o kształcie dysku. Najbardziej spektakularne i znane pierścienie planetarne należą do Saturna, ale wszystkie cztery największe planety Układu Słonecznego (gazowe olbrzymy: Jowisz, Saturn, Uran, Neptun) mają układy pierścieni.

Pochodzenie pierścieni planetarnych nie jest dokładnie znane, prawdopodobnie zostały ukształtowane przez odpryski materii powstające przy zderzeniach dwóch ciał lub przez rozerwanie księżyca planety, gdy ta zbliżyła się do planety i przekroczyła granicę Roche'a.

Skład cząstek pierścieni jest różny, mogą składać się z krzemu lub z lodu. W pierścieniach mogą też występować większe skały. Czasami pierścienie posiadają tzw. księżyce "prowadzące" (lub księżyce pasterskie), czyli małe księżyce, których orbity przebiegają blisko zewnętrznych krańców pierścieni lub w przerwach między pierścieniami. Grawitacja księżyców pasterskich, utrzymuje ostre zakończenie krawędzi pierścienia; materia "dryfująca" w pobliżu orbity księżyca pasterskiego, po zbliżeniu się do niego jest odrzucany w głąb pierścieni, wyrzucony z pierścieni lub nawarstwia się na księżycu.

Dwa małe księżyce Jowisza, a mianowicie Metis i Adrastea, znajdują się w granicach pierścieni planetarnych Jowisza, są one wewnątrz granicy Roche'a. Oznacza to, że każdy niezwiązany z księżycem okruch, np. powstający w wyniku uderzenia w księżyc innego okruchu, jest porywany z jego powierzchni przez siły pływowe Jowisza zasilając pierścienie w nowy materiał.

Pierścienie Neptuna są bardzo niezwykłe w tym, że gdy się je obserwuje z Ziemi odnosi się wrażenie, że składają się z niekompletnych łuków, ale sonda kosmiczna Voyager 2 przekazała zdjęcia, na których widać kompletne pierścienie z jaśniejszymi łukami. Jest to wynik grawitacyjnego oddziaływania księżyca pasterskiego - Galatei i prawdopodobnie przez jeszcze inny, nie odkryty księżyc.