Wikipedia:Społeczność wikipedystów

Z Wikipedii

Wikipedia jest administrowana i tworzona przez jej spontanicznie powstałą i stale rozwijającą się społeczność, której nikt niczego z góry nie narzuca. Społeczność tę tworzą wszyscy, którzy edytują Wikipedię, czyli wikipedyści. Ponieważ Wikipedię może edytować każdy, kto ma dostęp do internetu i przeglądarki WWW, potencjalnie członkiem społeczności Wikipedii może stać się każdy internauta.

Spis treści 1 Kim są wikipedyści i ilu ich jest 2 Zasady i zalecenia 3 Jak można stać się wikipedystą 4 Komunikacja 5 Hierarchia 6 Wykluczanie

[edytuj] Kim są wikipedyści i ilu ich jest

Liczba członków społeczności jest zmienna - jedni przychodzą inni odchodzą a jeszcze inni czasowo zawieszają lub wznawiają działalność w Wikipedii. Stąd nie da się jednoznacznie powiedzieć ile osób tworzy Wikipedię. Szacuje się na podstawie statystyk, że aktywnych wikipedystów - tzn. takich, którzy włączają się aktywnie w życie społeczności było w październiku 2007 od ok 300 do 600, a wikipedystów, którzy okazyjnie współtworzą ten projekt - ok 1000 do 2000.

Równie trudno jest określić kim są wikipedyści, gdyż członkiem społeczności można stać się całkowicie anonimowo, bez podawania żadnych informacji o samym sobie. Z tego co wikipedyści piszą sami o sobie, wynika, że są oni w wieku od 14 do 85 lat i mają oni wykształcenie od 1 klasy gimnazjum po osoby z tytułem naukowym profesora.

Niepełne i niedokładne dane o tym skąd pochodzą Wikipedyści można znaleźć na stronie Atlas wikipedystów.

[edytuj] Zasady i zalecenia

Oprócz podstawowych pięciu filarów Wikipedii, które zostały sformułowane przez założyciela Wikipedii, pozostałe zasady i zalecenia, do których muszą stosować się edytorzy Wikipedii, są pisane i przyjmowane w dyskusjach i głosowaniach przez ogół społeczności, w sposób opisany w metodach podejmowania decyzji. Wikipedia nie ma rady redakcyjnej - albo raczej członkiem rady redakcyjnej jest na równych zasadach każdy członek społeczności. Zasady i zalecenia dotyczą zarówno tego co i jak można pisać w Wikipedii jak i tego jak się należy "zachowywać" w trakcie pojawiających się sporów edycyjnych a także opisują zasady wyboru administratorów i innych osób "funkcyjnych".

[edytuj] Jak można stać się wikipedystą

Na początek - wystarczy kliknąć na zakładkę "edytuj" dowolnego hasła i napisać w tym haśle coś nowego, lub poprawić sensownie jakiś błąd. Aby jednak być zauważonym w społeczności warto się zalogować i napisać coś o sobie na swojej stronie osobistej. Dzięki temu wszystkie Twoje edycje będą od tej pory w historii zmian haseł, które edytowałeś przypisane Tobie, a inni wikipedyści będą mogli zacząć wyrabiać sobie opinię o jakości i ilości Twojej pracy włożonej w ten projekt.

Aby uniknąć zadrażnień i sporów już na samym początku pracy w Wikipedii - warto się stopniowo zapoznawać z - niestety dość obszernymi i zagmatwanymi - stronami opisującymi zasady i zalecenia Wikipedii. Specjalnie dla początkujących utworzyliśmy stronę Pierwsze kroki. W trakcie pracy warto - a nawet czasami należy - kontaktować się wikipedystami o długim stażu i obszernym dorobku, którzy - o ile tylko zwrócić się do nich uprzejmie - będą służyli wszelką pomocą.

[edytuj] Komunikacja

Społeczność Wikipedii istnieje dzięki temu, że jej członkowie stale się z sobą komunikują. Podstawowym narzędziem komunikacji w Wikipedii są jej strony dyskusyjne, które są przypisane do każdego hasła w Wikipedii, a także do stron osobistych wikipedystów. Oprócz tego istnieje też specjalny kanał IRC, lista dyskusyjna, a nawet Kawiarenka pod Wesołym Encyklopedystą. Więcej na ten temat jest w tekście Jak się porozumiewamy.

[edytuj] Hierarchia

Z założenia - wszyscy wikipedyści są równi i mają równe prawa w głosowaniach i dyskusjach prowadzących do podejmowania określonych decyzji. Nieformalna hierarchia wewnątrz społeczności wynika tylko z wypracowanego własną ciężką pracą autorytetu wśród innych członków społeczności.

Po to, aby w miarę sprawnie funkcjonować Wikipedia posiada jednak kilka "funkcji", które dają szczególne uprawnienia niektórym członkom społeczności. Z założenia są to jednak tylko uprawnienia czysto techniczne, które powinny być wykorzystywane zgodnie z wolą całej społeczności. Funkcje te tworzą jednak coś w rodzaju Cursus honorum:

• Na samym dole hierarchii technicznych możliwości współtworzenia są użytkownicy niezalogowani, których edycje są widoczne w historii zmian haseł w postaci ich numerów IP.
• Założenie sobie konta w Wikipedii - powoduje "awans" do grupy użytkowników zalogowanych - po zalogowaniu się edycje są przypisywane do określonego konta - pojawia się możliwość zmiany swoich preferencji użytkownika, oraz możliwość utworzenia swojej strony użytkownika, na której można się przedstawić.
• Po czterech dobach od zalogowania się i wykonania pierwszej edycji pojawia się możliwość edytowania haseł częściowo zabezpieczonych, oraz przesyłania na serwer Wikipedii zdjęć i innych plików graficznych.
• Po miesiącu od zalogowania i po wykonaniu przez ten czas minimum 100 edycji uzyskuje się prawo do uczestniczenia w większości głosowań.
• Po trzech miesiącach od zalogowania i wykonania pierwszej edycji w czasie których wykonało się minimum 1000 edycji, można kandydować na administratora Wikipedii.
• Administrator Wikipedii uzyskuje kilka dodatkowych uprawnień takich jak całkowite lub częściowe blokowanie przed edycją wybranych artykułów, czasowe lub stałe blokowanie użytkowników, szybkie cofanie niektórych edycji innych wikipedystów, a także dostęp do edytowania stron tworzących komunikaty specjalne i tworzących szatę graficzną Wikipedii.
• Po pewnym okresie czasu administratorzy mogą kandydować na tzw. Biurokratę - czyli użytkownika z prawem nadawania uprawnień administratora innym użytkownikom.

Oprócz tego istnieją obecnie dwie funkcje "specjalne":

• CheckUser - czyli użytkownik, który ma prawo w pewnych szczególnych przypadkach "podglądać" numery IP zalogowanych użytkowników
• członek Komitetu Arbitrażowego - ciała, które ostatecznie rozstrzyga spory między wikipedystami, jeśli nie dało się ich inaczej rozwiązać.

Funkcje CheckUsera i członka Komitetu Arbitrażowego nie wymagają wcześniejszego uzyskania statusu administratora, jednak do tych funkcji w praktyce trzeba mieć większe zaufanie społeczności niż do uzyskania uprawnień administratora.

Aktualnie w polskiej Wikipedii jest ok: 120 aktywnych administratorów, 6 aktywnych biurokratów, 6 aktywnych CheckUserów i 9 członków Komitetu Arbitrażowego.

Odbierać uprawnienia administratora, biurokraty i CheckUsera mogą tylko tzw. Stewardzi, którzy są "funkcjonariuszami" Wikimedia Foundation i są wybierani przez ogół społeczności wszystkich projektów Wikimedia. Stewardzi mogą odbierać uprawnienia na wniosek społeczności wyrażony w głosowaniu, lub na wniosek Komitetu Arbitrażowego.

[edytuj] Wykluczanie

Jakkolwiek Wikipedię może edytować każdy - nie jest to bynajmniej prawo zapisane w Konstytucji RP, czy w Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela. Jest to raczej rodzaj "przywileju", który dostaje się na zasadzie kredytu zaufania, że będzie się stosowało do przyjętych w Wikipedii zasad i zaleceń, że się je akceptuje i chce się we współpracy z innymi członkami społeczności rozwijać ten projekt, zgodnie z zasadą WikiLove.

Kredyt ten można jednak szybko roztrwonić poprzez notoryczne łamanie zasad i zaleceń, co jest nazywane wandalizowaniem Wikipedii. Ze społeczności można też zostać wykluczonym za zbyt częste osobiste ataki na innych wikipedystów. "Niegrzeczne" zachowanie może skutkować czasowym lub nawet stałym zablokowaniem możliwości edytowania co jest nazywane zbanowaniem.

Banowanie jest generalnie uważane przez społeczność za zło konieczne i stosowane jest możliwie jak najrzadziej. Mamy nadzieję, że Tobie się to nie przydarzy.