Władysław Raczkiewicz
Z Wikipedii
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej |
|
Władysław Raczkiewicz | |
28 stycznia 1885 – 6 czerwca 1947 | |
Partia polityczna | bezpartyjny |
Poprzednik | Ignacy Mościcki |
Okres urzędowania | od 30 września 1939 do 6 czerwca 1947 |
Następca | August Zaleski |
Pierwsza Dama | Jadwiga Raczkiewicz |
Władysław Raczkiewicz | |
Marszałek Senatu RP | |
Okres urzędowania | od 9 grudnia 1930 do 3 października 1935 |
Poprzednik | Julian Szymański |
Następca | Aleksander Prystor |
Władysław Raczkiewicz (ur. 28 stycznia 1885 w Kutaisi (Gruzja), zm. 6 czerwca 1947 w Ruthin (Walia)) – polski działacz polityczny, społeczny i wojskowy, uczestnik I wojny światowej i walk z bolszewikami, minister spraw wewnętrznych w czterech rządach II RP (w latach 1921, 1925-1926, 1935-1936), senator (z list BBWR) i marszałek Senatu III kadencji (1930-1935), wojewoda nowogródzki (1921-1924), wileński (1926-1931), krakowski (1935), pomorski (1936-1939), prezes Światowego Związku Polaków z Zagranicy (od 1934 r.), Prezydent RP na Uchodźstwie (1939-1947).
Spis treści |
[edytuj] Nota biograficzna
Z wykształcenia prawnik, przed I wojną światową pracował jako adwokat w Mińsku. W czasie wojny służył w armii rosyjskiej w stopniu chorążego (najniższy stopień oficerski w armii rosyjskiej), w 1917 należał do organizatorów Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego (Naczpol), którego został przewodniczącym na I Ogólnym Zjeździe Wojskowych Polaków w Piotrogradzie w dniach 8 – 22 czerwca 1917. Był przedstawicielem nurtu związanego z endecją i zwolennikiem tworzenia polskich sił zbrojnych na terenie Rosji. W 1918 brał udział w obronie Mińska przed bolszewikami, w 1920 dowodził ochotniczym oddziałem kresowym walczącym o Wilno.
Początkowo zbliżony do endecji, w latach trzydziestych XX wieku związał się z sanacją. Od 1934 prezes Światowego Związku Polaków z Zagranicy. Po klęsce wrześniowej na podstawie artykułu 13 i 24 Konstytucji kwietniowej z 1935[1] mianowany następcą na stanowisku prezydenta przez Ignacego Mościckiego; objął urząd 30 września. Zrezygnował z części uprawnień prezydenckich na rzecz premiera rządu[2] (tzw. umowa paryska).
Przeciwny układowi Sikorski-Majski z 30 VII 1941, zagroził ustąpieniem z urzędu. Pod presją Anglików odwołał ze stanowiska Naczelnego Wodza generała Kazimierza Sosnkowskiego wobec jego nieprzejednanej postawy w sprawie granic wschodnich. Wbrew wcześniej dokonanym ustaleniom, przed śmiercią w swoim politycznym testamencie następcą mianował Augusta Zaleskiego. Odrzucenie uzgodnionego wcześniej kandydata, Tomasza Arciszewskiego z PPS, doprowadziło do secesji tej partii z rządu i spowodowało długotrwałe rozbicie emigracji polskiej w okresie powojennym, gdy wszystkie rządy koalicyjne odmówiły uznania polskim władzom wychodźczym na rzecz prokomunistycznego rządu w Warszawie.
Zmarł 6 czerwca 1947 w Ruthin w Walii. Pochowany został na Cmentarzu Lotników Polskich w Newark w Wielkiej Brytanii, gdzie spoczął obok generała Władysława Sikorskiego.
[edytuj] Zobacz też
Przypisy
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Dekret prezydenta Władysława Raczkiewicza o tymczasowej organizacji władz na ziemiach polskich z 1 IX 1942 roku
- List Władysława Raczkiewicza do Ignacego Paderewskiego o powstaniu rządu emigracyjnego z dnia 30 IX 1939 roku
Poprzednik Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Ignacy Mościcki |
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej 1939-1947 |
Następca Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie August Zaleski |
Wojciech Trąmpczyński • Julian Szymański • Władysław Raczkiewicz • Aleksander Prystor • Bogusław Miedziński
W dniu zaprzysiężenia |
Wincenty Witos • Kazimierz Bartel • Witold Chodźko • Wiesław Chrzanowski • Ignacy Daszyński • Władysław Grabski • Jan Heurich p.o. • Władysław Kucharski • Józef Leśniewski • Gabriel Narutowicz • Stanisław Nowodworski • Edmund Pepłowski • Juliusz Poniatowski • Maciej Rataj • Eustachy Sapieha • Leopold Skulski • Władysław Stesłowicz • Stanisław Śliwiński |
|
Późniejsi członkowie rządu |
Ludwik Darowski • Jan Dąbski p.o. • Bolesław Grodziecki • Władysław Leon Grzędzielski • Jan Stanisław Jankowski • Zygmunt Jasiński • Jan Michalski • Stefan Przanowski • Władysław Raczkiewicz • Józef Raczyński • Konstanty Skirmunt • Bronisław Sobolewski • Kazimierz Sosnkowski • Jan Kanty Steczkowski • Jan Stefan Stoiński • Juliusz Trzciński • Ignacy Weinfeld p.o. |
W dniu zaprzysiężenia |
Władysław Grabski • Karol Bertoni p.o. • Ludwik Darowski • Józef Kiedroń • Zdzisław Ludkiewicz • Bolesław Miklaszewski • Józef Raczyński p.o. • Mieczysław Rybczyński p.o. • Władysław Sołtan • Kazimierz Sosnkowski • Kazimierz Tyszka p.o. • Włodzimierz Wyganowski |
|
Późniejsi członkowie rządu |
Stanisław Grabski • Zygmunt Hübner • Stanisław Janicki • Czesław Klarner • Wiesław Kopczyński • Władysław Raczkiewicz • Józef Radwan p.o. • Cyryl Ratajski • Władysław Sikorski • Gustaw Simon p.o. • Aleksander Skrzyński • Franciszek Sokal • Stanisław Thugutt • Maurycy Zamoyski • Jan Zawidzki p.o. • Antoni Żychliński |
W dniu zaprzysiężenia |
Aleksander Skrzyński • Adam Chądzyński • Stanisław Grabski • Władysław Kiernik • Stefan Majewski p.o. • Jędrzej Moraczewski • Stanisław Osiecki • Stefan Piechocki • Władysław Raczkiewicz • Józef Radwan • Jerzy Zdziechowski • Bronisław Ziemięcki |
|
Późniejsi członkowie rządu |
Norbert Barlicki • Jan Stanisław Jankowski p.o. • Mieczysław Rybczyński p.o. Lucjan Żeligowski |
W dniu zaprzysiężenia |
Marian Zyndram-Kościałkowski • Eugeniusz Kwiatkowski • Józef Beck • Konstanty Chyliński p.o. • Roman Górecki • Władysław Jaszczołt • Emil Kaliński • Tadeusz Kasprzycki • Czesław Michałowski • Juliusz Poniatowski • Władysław Raczkiewicz • Juliusz Ulrych |
|
Późniejsi członkowie rządu |
Stanisław Thugutt | Stanisław Wojciechowski | Józef Kuczyński | Leopold Skulski | Stanisław Downarowicz | Antoni Kamieński | Władysław Sikorski | Władysław Kiernik | Władysław Sołtan | Zygmunt Hübner | Cyryl Ratajski | Władysław Raczkiewicz | Stefan Smólski | Kazimierz Młodzianowski | Felicjan Sławoj Składkowski | Henryk Józewski | Bronisław Pieracki | Leon Kozłowski | Marian Zyndram-Kościałkowski