Łabędnik
Z Wikipedii
Współrzędne: 54°11'04" N 20°58'08" E
Łabędnik | |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | bartoszycki |
Gmina | Bartoszyce |
Położenie | 54° 11' 04'' N 20° 58' 08'' E |
Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności |
470 |
Strefa numeracyjna (do 2005) |
89 |
Kod pocztowy | 11-213 |
Tablice rejestracyjne | NBA |
Położenie na mapie Polski
|
Łabędnik (do 1945 Groß Schwansfeld) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Wieś rycerska pojawia się w dokumentach 1363 (nadanie karczmy), choć mogła istnieć już 20 lat wcześniej.
W latach 1694-1945 dobra w Łabędniku należały do rodu von der Groeben. Pierwszy z nich, Fryderyk von der Groeben, służył w armii Jana III Sobieskiego i dowodził oddziałem jazdy w bitwie pod Wiedniem. Do swej nowej rezydencji przywiózł zdobyty podczas bitwy namiot jednego z paszów tureckich, przechowywany w Łabędniku do roku 1903 (obecnie w Arsenale w Berlinie). W swym testamencie Fryderyk ustanowił w Łabędniku majorat, czyli majątek dziedziczony w całości przez najstarszego syna (bez możliwości sprzedaży i podziału gruntów). Jego następca dokończył budowę pałacu, przebudowanego następnie w XIX wieku. Budowla ta nie należy co prawda do najbardziej reprezentacyjnych, na uwagę zasługuje jednak kartusz herbowy pochodzący sprzed przebudowy oraz barokowe balustrady tarasowe.
[edytuj] Parafia
Parafia istniała już tu w 1366 r. Pod koniec XVw. parafia w Łabędniku należała do archiprezbiteratu sępopolskiego. Obecnie Parfia Matki Bożej Zwycięskiej należy do dekanatu sępopolskiego. Parafia została została reaktywowana 1 listopada 1994.
W okresie powjennym do 1994 r. kościół był filią parafii w Sokolicy). W latach 1525-1945 był ewangelicki, katolikom został przekazany po okresie dewastacji dopiero w 1958 r. Zbudowany w trzeciej tercji XIV w., gotycki, o salowym wnętrzu krytym stropem. Wieżę dobudowano w pierwszej połowie XV w. Zwracają uwagę ozdobne szczyty. Zachowały się relikty gotyckiego ołtarza, przekształconego w XVI-XVII w. Na ścianach odkryto malowidła z końca XV w. z postaciami apostołów. W XVII w. powstały empory, prospekt organowy, malowidła na stropie (1679), z tego czasu przetrwały resztki epitafiów i bogato zdobione ławy kolatorskie. Zachowała się również dobudowana w XVIII wieku kaplica grobowa Groebenów oraz całopostaciowy kamienny pomnik protoplasty rodu – Fryderyka Groebena (zm. 1712), uczestnika kampanii wiedeńskiej. Chorągiew nagrobna, która wisiała niegdyś nad pomnikiem, znajduje się obecnie w muzeum w Kętrzynie.
W roku 1927 wieś zelefktryfikowano.
[edytuj] Literatura
- Jerzy Domasłowski, Sokolica i Łabędnik, „Posłaniec Warmiński”, R. 3, 1984, nr 23, s. 8
- Katarzyna Gładek, Die Schlossanlage von Groß Schwansfeld [=Założenie pałacowe w Łabędniku], Lüneburg 2000.
- Rzempołuch A., Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich. Agencja Wyd. "Remix", Olsztyn 1993.
- Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec "Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich" (Wydanie III poszerzone i uzupełnione), wyd. Studio ARTA, Olsztyn 2001, ISBN 83-912840-2-6 (Str. 167-170)
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Łabędnik przed 1945 r. (wspomnienia)
- Strona Miejscowości Łabędnik
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
[edytuj] Zobacz też
Siedziba gminy: Bartoszyce
Wsie sołeckie: Barciszewo • Bąsze • Bezledy • Dąbrowa • Galiny • Gromki • Kiersity • Kiertyny Wielkie • Kinkajmy • Krawczyki • Łabędnik • Łojdy • Maszewy • Minty • Nalikajmy • Osieka • Połęcze • Skitno • Sokolica • Spytajny • Szylina Wielka • Tapilkajmy • Tolko • Trutnowo • Wajsnory • Wawrzyny • Węgoryty • Wirwilty • Wojciechy • Żydowo
Miejscowości niesołeckie: Ardapy • Bajdyty • Biała Podlaska • Bieliny • Borki Sędrowskie • Brzostkowo • Bukowo • Burkarty • Ceglarki • Ciemna Wola • Czerwona Górka • Dębiany • Dębówko • Drawa • Falczewo • Frączki • Galinki • Ganitajny • Gile • Glitajny • Głomno • Gruda • Gruszynki • Jarkowo • Karolewka • Karolewko • Kicina • Kiertyny Małe • Kisity • Klekotki • Kosy • Kromarki • Króle • Leginy • Lejdy • Lipina • Lisówka • Lusiny • Łabędnik Mały • Łapkiejmy • Łoskajmy • Markiny • Matyjaszki • Merguny • Molwity • Nowe Witki • Nuny • Okopa • Parkoszewo • Pasarnia • Perkuliki • Piergozy • Piersele • Plęsy • Posłusze • Rodnowo • Sędławki • Solno • Sortławki • Sporwiny • Spurgle • Styligi • Szczeciny • Szwarunki • Szwaruny • Szylina Mała • Tromity • Wardomy • Wargielity • Wiatrak • Wipławki • Witki • Wojtkowo • Wola • Wólka • Wyręba • Wysieka • Zawiersze • Żardyny