Łekno (województwo wielkopolskie)

Z Wikipedii

Współrzędne: 52°50'22" N 17°18'19" E

Łekno

Herb Łekna

52° 50' 22'' N
17° 18' 19'' E

Liczba
mieszkańców
• liczba ludności

630

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

62-105

Tablice rejestracyjne

PWA

Położenie na mapie Polski

Łekno

Kościół pw. św. Piotra i Pawła

Łekno – wieś pałucka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wągrowieckim, w gminie Wągrowiec, przy drodze wojewódzkiej nr . Łekno jest położone nad brzegiem Jeziora Łekneńskiego na północny - wschód od Wągrowca (ok. 10 km).

W latach 1973-1976 miejscowość była siedzibą gminy Łekno. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.

Leży na trasie szlaku cysterskiego.

[edytuj] Historia

Od VIII w., aż do XIII w. w Łeknie znajdował się gród książęcy Pałuków. Pierwsza pisana wzmianka o miejscowości pochodzi z bulli Innocentego II z 1136 roku, Łekno jest wymienione w niej jako kasztelania. Drugą wzmiankę zawiera dokument fundacyjny dla klasztoru cystersów z 1153 r. Do Łekna cystersów sprowadził Zbylut Pałuka z Altenbergu pod Kolonią. Najstarsze opactwo cystersów w Polsce. W 1331 r. wieś została złupiona i zniszczona przez krzyżaków. W około roku 1370 r. Łekno zostało miastem lokowanym na prawie niemieckim. W 1383 r. Łekno zostało spalone w czasie wojny rodowej między Nałęczami i Grzymalitami. W wyniku tych zniszczeń w 1396 r. cystersi przenieśli się do Wągrowca. Mimo zniszczeń i przeniesienia siedziby cystersów, miasto rozwijało się, w 1458 r. na wyprawę malborską zobowiązane było wysłać 10 pieszych. W wyniku III rozbioru w 1793 przeszło pod administrację pruską. W latach 1807-1815 znajdowało się na obszarze Księstwa Warszawskiego. Od 1815 r. ponownie pod administracją pruską. Łekno utraciło prawa miejskie w 1888 r. W 1920 r. w wyniku zwycięskiego powstania wielkopolskiego powraca do Polski.

[edytuj] Zabytki

Późnogotycki trójnawowy kościół parafialny p.w. św. św. Piotra i Pawła z gwiaździstym sklepieniem. Pierwszy kościół zbudowano przed rokiem 1246 i był ufundowany przez cystersów. Obecna budowla powstała w połowie XVI w. z fundacji Nikodema Łekińskiego. Późnorenesansowy nagrobek fundatora znajduje się w prezbiterium po lewej stronie. Do najciekawszych elementów wyposażenia świątyni należy zaliczyć m.in. barokowy ołtarz główny i późnorenesansowe ołtarze boczne. Ściany zewnętrzne są ozdobione dekoracją ceglaną: fryzem, szczytami, wieżyczkami.

Na zachodnim brzegu J. Łekneńskiego znajduje się niewielki pagórek. Jest to miejsce dawnego klasztoru cystersów. Przeprowadzone tam badania archeologiczne pozwalają stwierdzić że: oprócz pozostałości przedromańskiego kościoła z ok.1120 r. (są to relikty budowli sakralnej na planie koła - rotundy wczesnoromańskiej) i klasztoru cystersów z połowy XIII wieku, znajdują się tam także pozostałości po wczesnośredniowiecznym grodzisku otoczonym wałem obronnym i fosą.