Żegocina

Z Wikipedii

Współrzędne: 49°48' N 20°26' E49.8 20.4333333 (Żegocina)


Żegocina
Województwo	małopolskie
Powiat	bocheński
Gmina	Żegocina
Położenie	49° 48' N 20° 26' E
Liczba mieszkańców • liczba ludności	1500
Strefa numeracyjna (do 2005)	14
Kod pocztowy	32-731
Tablice rejestracyjne	KBC
Położenie na mapie Polski Żegocina

Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Żegocina – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Żegocina.

Miejscowość jest siedzibą gminy Żegocina.

W latach 1973-1976 miejscowość była siedzibą gminy Trzciana-Żegocina. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

[edytuj] Położenie i ukształtowanie terenu

Miejscowość znajduje się przy drodze nr 965 z Bochni do Limanowej, w odległości ok. 20 km od Bochni i 14 km od Limanowej. Położona jest na styku dwóch jednostek geograficznych: Beskidu Wyspowego i Pogórze Wiśnickiego. Ma charakter bardziej miejscowości górskiej - położona jest w ciasnej dolinie Potoku Saneckiego oraz na stromych zboczach najdalej na północ wysuniętych (w części zachodniej) wzniesień Beskidu Wyspowego: Łopusza Zachodniego (661 m n.p.m.) i góry Kamionna (801 m n.p.m.) Z przeciwnej strony ograniczona jest stromym i zalesionym wzniesieniem Żarnówki (449 m n.p.m.), należącej już do Pogórza Wiśnickiego.

[edytuj] Przyroda i turystyka

Żegocina znajduje się na Obszarze Chronionego Krajobrazu Pogórza Wiśnickiego. Jest miejscowością o dużych walorach krajobrazowych i przyrodniczych, dysponuje dobrą baza noclegową i infrastruktura turystyczną. Tanie noclegi i wyżywienie dla turystów i wczasowiczów zapewniają : restauracja, hotele oraz gospodarstwa agroturystyczne. Pokoje gościnne posiada także Centrum Kultury i Turystyki w Żegocinie.

Szlaki turystyczne :

- z centrum Żegociny na szczyt Łopusze

- z centrum Żegociny na szczyt Kamionna (801 m n.p.m.)

- wznoszącymi się ponad Żegociną szczytami. Szlak ten prowadzi od Bochni przez Nowy Wiśnicz, rezerwat przyrody Kamień Grzyb, Lipnicę Murowaną, Rajbrot, Rozdziele, górę Kamionną, Pasierbiecką Górę do Tymbarku. Na szczycie Kamionnej szlak przebiega obok rezerwatu przyrody Kamionna.

[edytuj] Historia

Przypuszcza się, że osada zwana dziś Żegociną została założona przez Wierzbiętę jeszcze w czasach Bolesława Krzywoustego (I poł. XII wieku). Wg Szczęsnego Morawskiego książę Bolesław Wstydliwy nadał rycerzowi Żegocie - herbu Topór osadę Villa Żegota. Pod koniec XIII w. właścicielem wsi był Zbigniew Żegota - dziedzic sąsiedniej Łąkty Starej, który w roku 1293 ufundował w Żegocinie kościół, co zapewne wiązało się z lokowaniem wsi na prawie niemieckim. Spadkobiercą Żegoty był Zawisza. Kolejnymi właścicielami wsi byli Otfinowscy. Około 1650 r. właścicielem wsi był arianin Jan Chłopicki. Potem Żegocinę i okoliczne wsie wykupili Lubomirscy z Wiśnicza i przekazali je w użytkowanie dzierżawcom. Po 1772 r. teren ten znalazł się pod zaborem austriackim. Rok 1846 przeszedł tu bez rozlewu krwi, choć dwory w Rozdzielu i Łąkcie Górnej zostały splądrowane.

Krwawe żniwo zebrała tu natomiast I wojna światowa, bowiem w grudniu 1914 r. rozegrała się w tych okolicach krwawa bitwa (operacja limanowsko - łapanowska) zakończona zwycięstwem wojsk austriacko-pruskich.
Po odzyskaniu niepodległości Żegocina znalazła się w powiecie bocheńskim. Prężnie działał tu ruch ludowy. W latach 30. Żegocina stała się modną wsią letniskową. Do zbudowanego przez właściciela okolicznych lasów Samuela Rosenbluma domu letniskowego "Leśniczówka" przybywało wiele rodzin żydowskich.
5 września 1939 r. na teren gminy wkroczyli hitlerowcy. Ludność przeciwstawiła się okupantowi walcząc w szeregach Batalionów Chłopskich i Armii Krajowej. Latem 1944 r. odbył się na żegocińskim cmentarzu manifestacyjny pogrzeb zestrzelonego nad Łąktą Górną lotnika RAF-u Stefana Bohanesa, który wracał do bazy znad powstańczej Warszawy. W styczniu 1945 r. Żegocina została wyzwolona bez walki przez wojska radzieckie. Po wojnie znalazła się w obrębie gminy Trzciana. W 1956 roku Żegocina stała się siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej, a w 1973 r. tu znalazła się siedziba władz gminy Trzciana - Żegocina przemianowanej następnie na gminę Żegocina.
Po II wojnie św. zaszły tu olbrzymie zmiany. Przeprowadzono elektryfikację, utwardzono nawierzchnię dróg, wybudowano wiele obiektów użyteczności publicznej. Wybudowano wodociąg i gazociąg a w ostatnich latach oczyszczalnię ścieków. W latach 70. gmina przeżywała boom gospodarczy i była jedyną w województwie gminą samowystarczalną finansowo. Była wyróżniona nagrodą "Gmina - Mistrz Gospodarności". Gmina troszczy się o rozwój oświaty i dlatego w 1993 roku utworzono tu Liceum Ogólnokształcące i Zasadniczą Szkołę Zawodową.

Z dniem 1 stycznia 1995 roku nastąpił podział gminy. Trzciana, Kamionna, Leszczyna, Rdzawa, Kierlikówka i Łąkta Dolna odłączyły się od Żegociny i utworzyły własną gminę, a siedzibą władz nowej gminy stała się Trzciana.
W 1996 r. Żegocina przyjęła do realizacji dokument programowy "Strategia rozwoju Żegociny", który określa rozwój agroturystyki, uprawy owoców miękkich i rzemiosła jako główne kierunki rozwoju gminy. W tym samym roku zostało utworzone przez mieszkańców Stowarzyszenie Rozwoju Gminy i Wspierania Przedsiębiorczości, które w krótkim okresie czasu utworzyło Ośrodek Wspierania Przedsiębiorczości, a także Fundusz Pożyczek Wzajemnych.
Żegocina nawiązała współpracę z węgierską gminą Jásaroksállász, z którą w dniu 6 lipca 1997 r. zostało zawarte porozumienie o współpracy. Efektem tej współpracy jest wymiana grup młodzieżowych.
9 lipca 1997 roku nawiedziła gminę i okolice katastrofalna powódź, która dokonała olbrzymich zniszczeń w wielu gospodarstwach oraz infrastrukturze technicznej: drogach, mostach, ujęciach wody, oczyszczalni ścieków. Zaradni mieszkańcy szybko odbudowali zniszczone obiekty, także dzięki pomocy wielu instytucji i organizacji.
W tym samym roku, w ogólnopolskim konkursie "Gmina jakich mało", zorganizowanym przez Fundację Rozwoju Demokracji Lokalnej, Żegocina zdobyła za realizacje programu powszechnej edukacji jedną z trzech równorzędnych nagród głównych.
W 1999 roku oddawano w Żegocinie do użytku nowy ośrodek zdrowia, a w Łąkcie Górnej nowoczesną halę sportową wraz z zapleczem. Zakończyła się też realizacja projektu "Podgórski Obszar Agroturystyczny "U Żegoty" współfinansowanego przez Unię Europejską, gminę i prywatnych inwestorów, w wyniku zakończono budowę tzw. Domu Kultury w Żegocinie, zmodernizowano kilka gospodarstw agroturystycznych oraz restaurację "Pod Patrią", przemianowaną na "Karczmę u Żegoty".
Na początku 2003 roku zmarł niespodziewanie wieloletni proboszcz żegocińskiej parafii ks. prałat Antoni Poręba, który wielce dla rozwoju gminy się zasłużył. Zrealizowano finansowany z zewnętrznych źródeł program "Centra" - modernizacja centrum Żegociny oraz budowa parku w Żegocinie. Rozbudowano budynek szkolny w Żegocinie oraz dobudowano jedno piętro. Rozpoczęto budowę sali gimnastycznej w Rozdzielu oraz rozbudowę szkoły w Bytomsku. W roku 2004 - dzięki środkom uzyskanym przez gminę z Programu Unii Europejskiej SAPARD - zrealizowano kilka dużych inwestycji: np. budowa wodociągu w Łąkcie Górnej, modernizacja sieci wodociągowej w Żegocinie, rozbudowa sieci kanalizacyjnej.