Żołna szkarłatna

Żołna szkarłatna (Merops nubicus) - ptak z rodziny żołn występujący w centralnej Afryce, od Senegalu po Etiopię. Można ją spotkać także w centralnych regionach Afryki od Angoli po Tanzanię.

Średnie wymiary

Długość ciała - 24-27 cm.
Waga - 40-67 g.

Pożywienie

Stada żołn szkarłatnych potrafią schwytać wielką ilość owadów. Obok pszczół i os oraz rojących się mrówek ich łupem padają też stada szarańczy wędrownej. Żołny wznoszą się w powietrze na ciepłych prądach, a potem szybują na wysokości 50-100 m. Stąd ześlizgują się niżej i atakują owady latające. Do polowania w powietrzu żołny używają swego długiego, szeroko otwartego dzioba. Po pomyślnych łowach powracają do punktu obserwacyjnego. Żołny szkarłatne mają zwyczaj siadania na grzbietach antylop, pasącego się bydła, strusi i dropiów. Stąd chwytają przelatujące owady. Czasem żołny siadają nawet na traktorach i latają przy samochodach łowiąc owady, które spadają na ziemię. Żołny lecą często w stronę dymu na sawannie. Wiedzą, że w okolicach pożaru znajdą wiele uciekających owadów.

Rozmnażanie

Żołny szkarłatne są bardzo towarzyskimi ptakami, ich stada liczą 50 i więcej ptaków. W porze lęgowej tworzą kolonie złożone z 10 tysięcy ptaków. Żołny szkarłatne wygrzebują nory w stromych, glinianych, nadrzecznych zboczach. Często rozpoczynają budowę trzech tuneli, zanim zdecydują się na ukończenie któregoś z nich. Zdarza się, że w ulubionych gniazdowiskach żołn znajduje się tak wiele żołn, że zbocze zapada się. Przed rozpoczęciem pory godowej samce stają się bardzo agresywne i ganiają w powietrzu swych konkurentów. Zwycięzca pojedynku oferuje samicy pożywienie. Jeżeli samiczka przyjmuje dar, tworzy się para i następuje parzenie. Żołny szkarłatne z północnych terenów znoszą pierwsze jaja przed rozpoczęciem pory deszczowej, w południowych regionach trochę później. Żołna znosi jajeczka w dwudniowych odstępach czasu ale zaczyna je wysiadywać już po zniesieniu pierwszego. Dlatego też pisklęta wykluwają się stopniowo. Szybko rosną, ale różnice między najstarszym i najmłodszym pisklęciem są wyraźnie widoczne. Gdy jest za mało pożywienia pisklęta walczą między sobą i zdarza się, że najmłodsze pisklę ginie z głodu. Pisklęta potrafią latać po około miesiącu i wtedy kolonia rozpada się.

Środowisko

Żołna szkarłatna przez większość dnia szybuje w powietrzu nad Afryką. Jej typową sylwetkę ze spiczastymi skrzydłami i dwoma długimi piórami pośrodku ogona widuje się nad różnymi obszarami. Kiedy odkryje tereny bogate w owady, gdzie nie brak też miejsc na gniazda, nie interesują jej już inne cechy tego środowiska. Potrafi dostosować się do bagien namorzynowych, rzadkich lasów i krzewiastych sawann, rozległych trawiastych obszarów, brzegów rzek i obszarów rolnych. Unika tylko tropikalnych lasów deszczowych, wysokich gór i pustyń.