Adam Burski
Z Wikipedii
Adam Burski, znany także jako Bursius (ur. ok. 1560 w Brzezinach, zm. 15 lutego 1611 w Zamościu) - logik i filozof, przedstawiciel myśli filozoficznej polskiego renesansu.
Od roku 1593 wykładowca, później rektor Akademii Zamojskiej, jeden z głównych przedstawicieli renesansowej filozofii polskiej; zwolennik empiryzmu i metody indukcyjnej w nauce.
Główne dzieło to Dialectica Ciceronis... (1604). - Główne dzieło to Dialectica Ciceronis... (1604); była ceniona przez Lipisiusa ( propagator filozofii stoickiej). Treść dzieła; eklektyczne przedstawienie w formie dialogu między – stoikiem, akademikiem, perypatetykiem, którzy komentują wypowiedzi Cycerona, pokazują swoistość każdej z tych szkół opartych na tekstach oryginalnych. Jest świadectwem niepospolitej kultury filozoficznej i erudycyjnej zwłaszcza w logice. Szczególna wartość dzieła leży w tym , że przedstawia ono dokonania filozofii stoickiej ukazując odrębność w stosunku do Arystotelesowskiej. Co prawda Burski nie sformułował prosto pewnych treści- rachunek nazw (Aryst) – rachunek zdań (Stoicy)- zrobił to Łukaszewicz (rektor Uniwersytetu Warszawskiego) ale ta myśl jest zawarta w dziele Burskiego w formie wnioskowania, że ważniejsze są formy wnioskowania warunkowego niż kategorialnego. - Stoicy odróżniali 5 zdań warunkowych; - Nie było celem przedstawienie logiki Aryst. jako gorszej od Platońskiej. W obu widział autentyczną wartość poszukiwał wspólnych im założeń. - postawa metafizyczna; aby ją dobrze poznać należy zajrzeć do „Elementy filozofii” stanowiącego wstęp do filozofii. - 12 określeń filozofii; eklektywnie ją rozumie ale najbliższy mu jest charakter dla praktycznego wiązania filozofii z ludzkim życiem, które powinno stanowić główny cel zainteresowań filozofii.
Burski, dzieli filozofie na 3 części; 1. logika- nauka pierwotna i najważniejsza , stanowi warunek uprawiania innych nauk, jest nie tylko sztuką rozumowania, która uczy sposobów zachowania się w życiu, czyli kształtowania umiejętności wydawania sądów. Dyscyplina bardzo praktyczna i sprzężona z następnym działaniem- etyką. 2. Etyka; podejmuje najważniejsze z punktu widzenia mądrości zachowania ludzkie obejmujące żucia indywidualnego i społecznego. 3. Fizyka; Filozofia naturalna; najmniej powiązana z praktyką życiową i najtrudniejsza. Fizyka sprzężona jest z metafizyką. W wieku XV i XVI widoczny jest upadek metafizyki.
- Eklektyzm jest świadomy, jest wyrazem postawy filozoficznej; wyraźnie antydogmatyczna (niechęć do wiązania się z 1 tradycją). - asymilacja z różnych tradycji i unifikacja (łączenie) w jedną całość, przy czym wartość będzie mieć charakter prawdopodobny (probabilizm) – wybór rozwiązań prawdopodobnych.
U podstaw stoi przekonanie o jedności filozoficznego doświadczenia, Burski nie przeciwstawia Platona- Aryst., ale bada oba nurty w świetle ich własnych założeń systemowych i uzasadnienia, dopiero zestawiając je pytał, który pogląd w pewnej kwestii wydawał się bardziej wiarygodny- wszystkie nurty wydawały mu się ciekawe i filozoficznie ważne. - to podejście było splecione z praktycznością tej filozofii. Chodziło o zdobycie nie tyle teorii ( sformułowanie doktryny systemowej) co raczej kształtowanie mądrości życiowej- praktycyzm życiowy. Filozofia traktowana; jako przewodniczka życia o charakterze terapeutycznym i kulturowym.
