Adam Dziewoński
Z Wikipedii
Adam M. Dziewoński (ur. 15 listopada 1936 we Lwowie, Polska) - polski geolog, geofizyk i sejsmolog.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
W 1954 ukończył III LO we Wrocławiu[1] . W 1960 skończył studia fizyczne o specjalności geofizyka na ówczesnym Wydziale Matematyki i Fizyki na Uniwersytecie Warszawskim.
Po studiach pracował w Instytucie Geofizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, a jednocześnie przygotowywał rozprawę doktorską pod kierunkiem jednego z twórców geofizyki w Akademii Górniczo-Hutniczej, profesora Henryka Orkisza. Pracę doktorską zatytułowaną Zagadnienie odbić wielokrotnych w problematyce sejsmogramów syntetycznych obronił w 1965 na Wydziale Geologiczno-Poszukiwawczym AGH w Krakowie. W tym samym roku wyjechał na stałe do Stanów Zjednoczonych.
Od 1972 profesor Uniwersytetu Harwarda w Cambridge.
Autor wielu prac i publikacji z dziedziny geofizyki.
[edytuj] Nagrody i wyróżnienia
Laureat wielu nagród i wyróżnień. W 1998 razem z Donem Andersonem otrzymał Nagrodę Crafoorda za wiedzę o strukturze i procesach zachodzących we wnętrzu Ziemi.
[edytuj] Badania sejsmologiczne
Adam Dziewoński zajmuje się analizowaniem trzęsień Ziemi. Prowadzi badania sejsmologiczne. Wspólnie z Donem Andersonem, rozwinęli ogólnie akceptowany model opisujący budowę Ziemi oraz dynamikę procesów zachodzących w jądrze i płaszczu Ziemi, powodujący ruchy kontynentów, wulkanizm i trzęsienia Ziemi. Ponadto autor prac rozwijających tomografię sejsmiczną w jej zastosowaniu do badania ziemskich procesów globalnych.
Adam M. Dziewoński jest pionierem obecnego podejścia do własności i sposobu propagacji fal sejsmicznych we wnętrzu Ziemi. Poprzez szczegółowe badanie wielkiego trzęsienia Ziemi, mającego miejsce na Alasce w 27 marca 1964 roku, Dziewoński wraz z współpracownikami zdołał opracować obraz wnętrza Ziemi. Dzięki niemu wiadomo, że jądro Ziemi nie jest jednolite, ale składa się z jądra stałego wewnętrznego, zbudowanego głównie z żelaza i niklu, które jest otoczone półpłynnym lub płynnym jądrem zewnętrznym. Fale sejsmiczne przechodzące przez jądro Ziemi zmieniają swój kierunek - są anizotropowe. Według Dziewońskiego jest to spowodowane prądami konwekcyjnymi płynącymi w kierunkach określonych orientacją kryształów metalicznego żelaza rozmieszczonych w stałym jądrze wewnętrznym.
Ostatnio zespół współpracowników Adama Dziewońskiego zaobserwował, że jądro wewnętrzne obraca się o nieco szybciej (ok. 2-3 stopnie) niż powierzchnia (płaszcz) Ziemi. Prawdopodobnie odpowiada za to mechanizm, dzięki któremu Ziemia ma naturalne bieguny magnetyczne.
Przypisy
- ↑ Księga Pamiątkowa Jubileuszu 50-lecia III Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza we Wrocławiu; zespół redakcyjny: I. Barycka, A. Kosmulska, A. Lewańska, M. Bednarek; wydane przez Komitet Organizacyjny Jubileuszu 50-lecia III LO; skład i łamanie: RAG Studio DTP, Wrocław 1996. Strony 99 i 202. ISBN 83-906581-5-1
