Aleksandra Kołłontaj
Z Wikipedii
Aleksandra Michajłowna Kołłontaj (Алекса́ндра Миха́йловна Коллонта́й – z domu Domontowicz, Домонто́вич) (ur. 31 marca 1872, wg kalendarza juliańskiego: 19 marca 1872 w Sankt Petersburgu, zm. 9 marca 1952) – rosyjska komunistka i rewolucjonistka, najpierw członkini partii mienszewików, a od 1914 – partii bolszewików; pierwsza w świecie kobieta pełniąca funkcję ambasadora.
Kołłontaj urodziła się w zamożnej rodzinie mieszczańskiej jako córka Michaiła Domontowicza, carskiego generała z czasów wojny rosyjsko-tureckiej w latach 1877-1878 oraz szefa kancelarii ambasady rosyjskiej w Bułgarii w latach 1878-1879, i Aleksandry Masalin-Mrawińskiej, córki bogatego fińskiego handlarza drewnem.
Działalność socjalistyczną w ruchu robotniczym podjęła w końcu XIX wieku. W 1914 roku, po powrocie z wieloletniego wygnania w Ameryce i krajach Skandynawii, na które była zmuszona udać się za wcześniejszą działalność polityczną, wstąpiła do partii bolszewików. Po rewolucji październikowej w 1917 roku została komisarzem ludowym do spraw społecznych. Była najbardziej wpływową kobietą w radzieckiej administracji i w 1919 roku utworzyła Żenotdzieł, zwany "Ministerstwem Kobiet". Instytucja ta pracowała dla poprawy warunków życia kobiet w Rosji Radzieckiej, prowadząc działalność propagandową i edukacyjną wśród kobiet w kwestii małżeństw, edukacji i praw robotników, które zaprowadziła Rewolucja. Działalność ta po latach przyczyniła się do określania Kołłontaj jako socjalistycznej feministki. Żenotdzieł został ostatecznie zlikwidowany w 1930 roku. Historyk Norman Davies określa ją jako 'apostołkę wolnej miłości' ('Biały Orzeł, Czerwona Gwiazda', rozdz. 4)
Po śmierci Lenina i dojściu Stalina do władzy została skutecznie odsunięta od wydarzeń politycznych i możliwości wpływania na ich bieg; zmuszona do objęcia funkcji ambasadora w Meksyku, Szwecji (gdzie pełniła tę funkcję w latach 1930-1945) i Norwegii, jako jedna z nielicznych "starych bolszewików" uniknęła śmierci podczas stalinowskich wielkich czystek w latach 30. XX wieku.
