Amenhotep I

Z Wikipedii

Imiona Amenhotepa I hieroglifami
Nomen – Amenhotep
egip. – Amon-jest-rad
Prenomen – Dżeser-Ka-Re
egip. – Święta-jest-Dusza-Re
Imię horusowe – Ka-Uaf-tau
egip. – Byk-który-ujarzmia-Kraje
Nebty – Aa-neru
egip. – Wzbudzający-wielką-grozę
Złoty Horus – Uahrenput
egip. – Trwały-w-latach

Amenhotep I - faraon, władca starożytnego Egiptu XVIII dynastii, z okresu Nowego Państwa, trzeci syn Ahmose i królowej Ahmes-Nefertari, drugi władca XVIII dynastii.

Panował prawdopodobnie w latach od 1525 p.n.e. do 1504 p.n.e. Według Manethona - 20 lat i 9 miesięcy, na co poparciem są biograficzne inskrypcje z grobowca Amenemhata, w których stwierdza on, że służył pod panowaniem Amenhotepa Dżeserkare 21 lat. Jednakże ostatnim potwierdzonym rokiem jego panowania jest rok 10. Amenhotep osiągnął sukcesję, będąc trzecim synem Ahmose, w wyniku śmierci swych dwóch braci, następców tronu. W pierwszych jego latach panowania regencję sprawowała jego matka.^[1] W wyniku śmierci Ahmose, Libjczycy korzystając z okresu przełomu władzy, najechali zachodnie obszary Delty Nilu, powodując konieczność zorganizowania przez nowego króla błyskawicznej kampanii przeciw nim. W jej wyniku, pomimo braku doświadczenia nowego króla, najeźdźcy zostali szybko wyparci z Egiptu. Dalsze lata jego panowania to okres stabilizacji i spokoju wewnętrznego i zewnętrznego. Według inskrypcji z grobowca Ahmesa, syna Abany, Amenhotep podjął jedynie wyprawę do Nubii, w okolice II katarakty^[2] , w wyniku której wicekrólem został mianowany Turi, a na południowych rubieżach państwa wzniesiono świątynie w Sai. Z jego rozkazu rozbudowę świątyni Amona w Karnaku powierzono architektowi Ineni, który później za panowania Totmesa I był wykonawcą pierwszego królewskiego grobowca w Dolinie Królów.

Amenhotep pojął za żonę swoją siostrę - Ahhotep II, z którą miał jednego syna Amenemhata, zmarłego w wieku około 2 lat. W związku z tym, że nie zostawił po sobie następcy tronu, sukcesję po nim przejęła boczna gałąź dynastii. Tron objął Totmes I, który aby uprawomocnić swą władzę, pojął za żonę siostrę Amenhotepa - Ahmes.

Panowanie Amenhotepa I to lata stabilizacji i rozkwitu zarówno kulturalnego jak i gospodarczego. Za jego czasów wybudowano sanktuarium Hathor w Deir el-Bahari (zniszczone za czasów Hatszepsut), w Górnym Egipcie w Kom Ombo i świątynię Nechbet w El-Kab i w Abydos. W czasie jego panowania prawdopodobnie ukończono ostateczną wersję królewskiej księgi grobowej Amduat, która po raz pierwszy pojawiła się w grobowcu Totmesa I w postaci malowideł i inskrypcji.

Amenhotep I został prawdopodobnie pochowany w królewskiej nekropoli w Dra Abu al Naga, ale jego grobowiec nie został, jak dotąd, odnaleziony. (Istnieją hipotezy o pochowaniu Amenhotepa I w Dolinie Królów w grobowcu KV39). Mumię króla odnalazł Brugsch w skrytce DB-320 w Deir el-Bahari. Obecnie znajduje się w Muzeum Egipskim w Kairze.

[edytuj] Ciekawostka

To właśnie za czasów Amenhotepa I jeden z jego poddanych - Amenemhat - wynalazł klepsydrę.

[edytuj] Przypisy

1. ↑ B. Kwiatkowski, Poczet faraonów, str. 315, ISBN: 83-207-1677-2
2. ↑ Praca zbiorowa pod redakcją naukową Joachima Śliwy, 2005, Wielka Historia Świata Tom 2 Stary i Nowy Świat od "rewolucji" neolitycznej do podbojów Aleksandra Wielkiego, Oficyna Wydawnicza FOGRA, ss. 307, ISBN 83-85719-83-0.