Totmes I

Z Wikipedii

Imiona Totmesa I hieroglifami
Nomen – Dżehutimes
egip. – Zrodzony-z-Dżehuti (Thota)
Prenomen – Aa-cheper-Ka-Re
egip. – Wspaniała-jest-dusza-Re
Imię horusowe – Ka-nechat-meri-Maat
egip. – Byk-potężny-ukochany-przez-Maat
Nebty – Chaemeneseret-Aapehet
egip. – Ukoronowany-królewską-kobrą(Wadżet)-Potężny-mocą
Złoty Horus – Neferrenput-Sanchibu
egip. – Piękny-latami-ożywiający-serca

Totmes I lub (Tutmozis I) – faraon, władca starożytnego Egiptu z XVIII Dynastii, z okresu Nowego Państwa, syn Seniseneba, który nie pochodził z królewskiego rodu. Prawdopodobnie nie był spokrewniony z główną linią władców XVIII dynastii. Totmes wstąpił na tron po bezpotomnej śmierci Amenhotepa I i aby uprawomocnić swą władzę pojął za żonę jego siostrę – Ahmes, córkę Ahmose i królowej Ahmes-Nefertari. Panował w latach 1504-1492 p.n.e. Według Manethona – 12 lat. O ósmym i dziewiątym roku jego panowania mówią inskrypcje na kamiennych blokach z Karnaku.

Ojciec królowej-faraona Hatszepsut, Amenmose, Wadżmose, Ramose oraz Totmesa II, którzy urodzili się z jego związku z konkubiną Mutnofret. Był jednym z najbardziej prominentnych dowódców wojskowych wysokiej rangi, do której doszedł za panowania swego poprzednika Amenhotepa I. Królowa Ahmes-Nefertari utrzymała tytuł Boskiej Małżonki Amona, co niewątpliwie miało znaczenie dla legitymizacji jego władzy. Zmarła prawdopodobnie w pierwszym roku panowania Totmesa I.

W czasie swego panowania przeprowadził kilkanaście ekspedycji w Dolnym Egipcie – w Delcie Nilu – skierowanych przeciw bandom powstańców hyksoskich, a w czasie jednej z nich jego wojska dotarły aż nad Eufrat. Na południu w Górnym Egipcie poprowadził wyprawę za trzecią kataraktę, do Nubii, gdzie w starciu z Nubijczykami własnoręcznie pokonał ich króla. Według relacji jednego z jej uczestników, dowódcy wojskowego Ahmesa syna Abany, po zwycięstwie Totmes, wracając do Teb, kazał na dziobie swego statku powiesić ciało zabitego króla Nubii.

Z polecenia Totmesa I pod nadzorem architekta Ineni przeprowadzono wiele prac budowlanych. Tej aktywności zawdzięczamy budowę czwartego i piątego pylonu w świątyni w Karnaku, wzniesienie wielu statuł i obelisków oraz dokończenie prac zapoczątkowanych przez Amenhotepa I. Dla upamiętnienia swego zwycięstwa nad Hyksosami kazał wznieść w Karnaku salę hypostylową, skonstruowaną z drewna cedrowego.

Następcą Totmesa I został Totmes II, syn Mutnefret, który rywalizował o sukcesję z Hatszepsut, jego córką z pierwszorzędnego związku.

Totmes I zapoczątkował królewską nekropolę w Tebach Zachodnich w Dolinie Królów, gdzie z jego polecenia, pod nadzorem Ineni wykuto pierwszy skalny grobowiec (KV 38), zapoczątkowując tym samym nową tradycje grzebalną, różniącą się zasadniczo od dotychczasowej, polegającą na oddzieleniu grobowca od świątyni grobowej oraz jego ukryciu. W królewskiej nekropoli w Dolinie Królów pochowano władców XVIII, XIX i XX dynastii. Mumię króla w czasach panowania Hatszepsut przeniesiono z jej polecenia do jej grobowca (KV 20), a po śmierci Hatszepsut, z polecenia Totmesa III, na powrót do jej pierwotnego miejsca pochówku, a później, w okresie rabunków królewskiej nekropoli, do skrytki DB-320 w Deir el-Bahari. Obecnie znajduje się w Muzeum Egipskim w Kairze.

[edytuj] Wstąpienie króla na tron

Okólnik wydany przez Totmesa I ogłaszający jego wstąpienie na tron, a skie­rowany do wicekróla Nubii. Zachowały się dwa egzemplarze; jeden znaleziony w Wadi Halfa, obecnie w Kairze 34006 ^[1], drugi w Kubań, obecnie w Berlinie 13725.^[1]

"List króla do syna królewskiego i naczelnika krajów południowych Turoja.

List ten został tobie dostarczony, aby powiadomić cię, że Moja Królewska Mość, oby żył w szczęściu i zdrowiu, wstąpił jako król Górnego i Dolnego Egiptu na tron Horusa żywych i nic podobnego się ponownie nie stanie. Moja tytulatura została ustalona, jak następuje:

Horus: Potężny byk, ukochany przez Maat.

Dwie boginie: Ukoronowany królewskim wężem, wielki siłą.

Złoty Horus: Piękny latami, ożywiający serca.

Król Górnego i Dolnego Egiptu: Aacheperkare.

Syn Re: Totmes (I), oby żył wiecznie i nieskończenie.

Spraw zatem, aby zostały złożone ofiary bogom Górnego Egiptu i Elefantyny w podzięce za życie, pomyślność i zdrowie króla Górnego i Dolnego Egiptu, Aache-perre, obdarzonego życiem. Ustal też przysięgę na imię Mojej Królewskiej Mości, oby żył w szczęściu i zdrowiu, zrodzonego z matki króla Seniseneb, oby była zdrowa.

To posłanie ma na celu poinformowanie cię, że pałac królewski ma się dobrze i kwitnie. [Kopię sporządzono w] i roku, trzecim miesiącu pory peret, 21 dnia, w dniu święta wstąpienia króla na tron." ^[2]

[edytuj] Przypisy

1. ↑ ^{1,0 1,1} Są to numery katalogowe w Muzeach Egipskich w Kairze i w Berlinie
2. ↑ Urkunden des agyptischen Altertums, tom IV, str. 79-81