Andrzej Mandalian
Z Wikipedii
Andrzej Mandalian, krypt. X-666 (ur. 6 grudnia 1926 r. w Szanghaju), polski poeta, scenarzysta filmowy, tłumacz literatury polskiej z języka rosyjskiego.
Urodził się w rodzinie działaczy komunistycznych, uczestników rewolucji w Chinach i wojny domowej w Hiszpanii. Od 1927 r. przebywał na terenie ZSRR. Studiował w Akademii Medycznej w Moskwie. Repetriowany do Polski w 1947 r. W 1951 r. ukończył studia medyczne w Akademii Medycznej w Warszawie. W latach 1952-1953 oraz 1956-1959 pracował jako redaktor w tygodniku "Nowa Kultura".
Debiutował w 1950 r. W latach 70. związany z opozycją demokratyczną.
Tłumaczył m.in. poezje Osipa Mandelsztama, Bułata Okudżawy, Josifa Brodskiego.
Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1955).
Był mężem Joanny Rapackiej (1939-2000), slawistki, eseistki, profesora Instytutu Slawistyki PAN. Mieszka w Warszawie, przy Al. Przyjaciół.
Spis treści |
[edytuj] Twórczość
- Dzisiaj (poezje; Czytelnik 1951)
- Wiosna sześciolatki (wespół z Andrzejem Braunem i Wiktorem Woroszylskim; poezje; Książka i Wiedza 1951)
- Słowa na codzień (poezje; Czytelnik 1953)
- Płomienie (poemat; Wydawnictwo MON 1953, 1954)
- Czarny wiatr (poezje; Czytelnik 1957)
- Krajobraz z kometą (poezje; Czytelnik 1976)
- Egzorcyzmy (poezje; Czytelnik 1981, ISBN 83-07-00409-8)
- Na psa urok (opowiadania; Czytelnik 1985, ISBN 83-07-01166-3)
- Operacja Kartagina (II obieg; pod pseud.: X-666; powieść; Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA 1985)
- Czerwona orkiestra (opowiadania autobiograficzne; Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA 1993, ISBN 83-7054-062-7)
- Strzęp całunu (poezje; Czytelnik 2003, ISBN 83-07-02917-1)
- Poemat odjazdu (poezje; Sic! 2007, ISBN 978-83-60457-35-1)
[edytuj] Tłumaczenia (wybór)
- Vasko Popa, Boczne niebo (Państwowy Instytut Wydawniczy 1975)
- Marina Cwietajewa, Próba miłości (spektakl teatralny [TV]; wespół z Jerzym Litwiniukiem, Sewerynem Pollakiem, Włodzimierzem Słobodnikiem; Scenariusz: Witold Dąbrowski (wybór i układ wierszy oraz wstęp); Reżyseria: Joanna Wiśniewska; premiera: 7 lutego 1973 r.)
- Arakel z Tebryzu, Księga dziejów: kronika ormiańska (wespół z Witoldem Dąbrowskim; Państwowy Instytut Wydawniczy 1981, ISBN 83-06-00507-4)
- Grzegorz z Nareku, Księga śpiewów żałobliwych (przekład, wybór, wstęp i przypisy; Państwowy Instytut Wydawniczy 1990, ISBN 83-06-01723-4)
- Eugenia Ginzburg, Stroma ściana ([T. 1]; Czytelnik 1990, ISBN 83-07-02113-8)
[edytuj] Prace redakcyjne i opracowania
- Egiše Čarenc, Poezje wybrane (wstęp Geworg Emin; Państwowy Instytut Wydawniczy 1962)
- Natalia Astafiewa, Wiersze (wybór; Państwowy Instytut Wydawniczy 1966)
- Geworg Emin, Wiersze (wybór; Państwowy Instytut Wydawniczy 1966)
- Jewgienij Jewtuszenko, Wiersze (wybór; Państwowy Instytut Wydawniczy 1966, 1971)
- Stara poezja armeńska (antologia; wybór i wstęp; Państwowy Instytut Wydawniczy 1970)
- Bułat Okudżawa, Wiersze i ballady (wybór; Państwowy Instytut Wydawniczy 1974)
- Awetik Isahakian, Wiersze (wybór i wstęp; Państwowy Instytut Wydawniczy 1979, ISBN 83-06-00106-0; seria: "Biblioteka Poetów")
- Witold Dąbrowski, Portret trumienny. Poezje z teki pośmiertnej (wybór; Czytelnik 1982)
- Witold Dąbrowski, Poezje wybrane (wybór i noty; Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1983, ISBN 83-205-3584-0; seria: "Biblioteka Poetów")
- Bułat Okudżawa, Pieśni, ballady, wiersze (wybór, posłowie i redakcja Andrzej Mandalian; Wydawnictwo Literackie 1996, ISBN 83-08-02643-5; 1999, ISBN 83-08-02859-4)
- Joanna Rapacka, Rzeczpospolita Dubrownicka (posłowie; Fundacja Pogranicze Sejny 2005, ISBN 83-08-02859-4)
[edytuj] Filmografia
- 1963 - Przygoda noworoczna (Scenariusz, dialogi) - reż. Stanisław Wohl
- 1964 - Zakochani są między nami (Scenariusz) - reż. Jan Rutkiewicz
- 1972 - Dama pikowa (Scenariusz) - reż. Janusz Morgenstern, Jerzy Domaradzki
- 1976 - Zielone-minione... (Scenariusz; wespół z Gerardem Zalewskim) - reż. Gerard Zalewski
- 1983 - Adopcja (Scenariusz; wespół z Andrzejem Zajączkowskim) - reż. Grzegorz Warchoł, Jerzy Owczaczyk
