Andy Północne
Z Wikipedii
| Andy Północne | |
| Megaregion | Andy |
| Mezoregion | Andy Północne |
| Zajmowane jednostki administracyjne |
Wenezuela Kolumbia, Ekwador, Peru |
Andy Północne - góry fałdowe, stanowiące część Andów, znajdujące się na teranie państw Wenezuela, Kolumbia, Ekwador i Peru.
Andy Północne zbudowane są ze skał krystalicznych pokryte mezozoicznymi pokładami skał osadowych. Andy Północne podzielone są na trzy główne części Andy Kolumbijskie, Andy Ekwadorskie i Andy Peruwiańskie. Z każdych z tych pasm górskich wydzielono łańcuchy górskie: Kordyliery Zachodnie, Kordyliery Środkowe i Kordyliery Wschodnie.
Spis treści |
[edytuj] Andy Kolumbijskie
Kordyliery Wschodnie nazywane czasem Kordylierami Bogoty są górami mezozoicznymi podzielone na dwa łańcuchy Sierra de Perija i Cordillera de Merida, które otaczają nieckę jeziora Maracaibo. Kordyliery Centralne są najwyższymi górami Andów Kolumbijskich o wulkanicznych szczytach z których najwyższy Tolima wznosi się na wysokość 5215 m n.p.m. Na północnym krańcu znajduje się tektoniczna dolina rzeki Magdalena a za nią pasmo Sierra Nevada de Santa Marta z najwyższym szczytem Cristobal Colon wznoszącego się do 5775 m n.p.m. Kordyliery Zachodnie położone są wzdłuż wybrzeża Oceanu Spokojnego. Od Kordylierów Centralnych oddzielone są dolina rzeki Cauca. W północno zachodniej części ciągnie się pasmo Cordilliera Choco.
[edytuj] Szczyty Kolumbii
- Galeras, 4,276 m
- Nevado del Huila, 5,365 m
- Nevado del Ruiz, 5,321 m
- Ritacuba Blanco, 5,410 m
- Snow Mountain of Quindio, 5,215 m
[edytuj] Andy Ekwadorskie
W Andach Ekwadorskich, Kordyliery Zachodnie zbudowane są z łupków i piaskowców, gdzieniegdzie poprzecinane żyłami diorytów i bazaltów. Najwyższym szczytem jest wulkan Chimborazo wznoszący się na wysokość 6310 m n.p.m. Jego wierzchołek, dzięki zjawiska biegunowego spłaszczenia Ziemi, jest najdalej oddalonym od środka planety punktem na jej powierzchni. Kordyliery Wschodnie niekiedy nazywane Centralne usiane są licznymi stożkami wulkanicznymi. Do najwyższych należą Antisana (5323 m n.p.m.), Tungurahua (5057 m n.p.m.), Sangay (5323 m n.p.m.), Cayambe (5794 m n.p.m.) i najwyższy Cotopaxi (5897 m n.p.m.). Pomiędzy tymi Kordylierami położona jest na wysokości 2500 m n.p.m. i szerokości 60 km -Wielka Dolina Centralna (Valle Central), zwana również Aleją Wulkanów. Dolina usiana jest licznymi rzeczkami stanowiącymi część dorzecza Amazonki lub dorzecza Pacyfiku.
[edytuj] Szczyty Ekwadoru
- Antisana, 5,753 m
- Cayambe, 5,790 m
- Chimborazo, 6,268 m
- Corazón, 4,790 m
- Cotopaxi (volcano), 5,897 m
- El Altar, 5,320 m
- Illiniza, 5,248 m
- Pichincha (volcano), 4,784 m
- Quilotoa, 3,914 m
- Reventador (volcano), 3,562 m
- Sangay (volcano), 5,230 m
- Tungurahua (volcano), 5,023 m
[edytuj] Andy Peruwiańskie
Andy Peruwiańskie osiągają szerokość 700 km i skierowane są na południowy wschód. Kordyliery Zachodnie biegną wzdłuż wybrzeży by w środkowej ich części dzieliły się na dwa pasma Kordyliery Czarnej (Corduliera Negra) , której nazwa pochodzi od ciemnych łupków, wapieni i piaskowców stanowiących budowę geologiczna pasma. Drugim pasmem są Kordyliery Białej (Cordilliera Blanca) a ich nazwa pochodzi od skał ilastych o jasnej barwie i wiecznych śniegów i lodów zalegających na szczytach. Najwyższym szczytem tej części Alp jest wulkan Huascaran sięgający 6769 m n.p.m. Kordyliery Wschodnie przecinane są górnymi odcinkami dopływów Amazonki. Wszystkie trzy pasma schodzą się w jeden węzeł górski Nevado Raura stanowiący przedsionek dla Andów Środkowych
W Andach Północnych wyróżnia się piętrowość klimatyczną. Położone sa w strefie klimatu równikowego i podrównikowego, Charakterystyczną rzeźbą terenu dla gór są położone na wysokości 2000 3000 metrów wyżyny, pokryte skalną zwietrzeliną. Na niej rozwinęła się formacja roślinna paramo będącą luźno porastającymi kępami traw.
W Andach północnych żyje większość populacji krajów przez które przechodzą. W nich położone są na wysokości powyżej 2000 m n.p.m dwie stolice Bogota (Kolumbia) i Quito (Ekwador).
