Aoryst
Z Wikipedii
Aoryst (gr. ἀόριστος aoristos - "nieokreślony" lub "nieograniczony"), czasem nazywany z łaciny aoristus - czas lub aspekt gramatyczny, występujący w niektórych językach. W wielu językach pełni przede wszystkim funkcję czasu przeszłego dokonanego (często przeciwstawionego jednak perfectum, mogącemu także wyrażać czynności dokonane, ale o bliższym niż aoryst związku z teraźniejszością), znane są jednak również użycia aorystu jako aspektu czasu przyszłego i / lub trybu przypuszczającego lub życzącego (optativus). Najbardziej znanym przykładem języka o wszystkich tych funkcjach aorystu jest greka klasyczna. Aoryst istnieje też w sanskrycie, języku bułgarskim, serbsko-chorwackim, macedońskim, językach łużyckich i innych.
Dawniej występował jako czas przeszły dokonany we wszystkich językach słowiańskich, odziedziczony po języku praindoeuropejskim. Występował także w archaicznym języku polskim, ale w najstarszych zabytkach języka polskiego naliczono już tylko kilkanaście jego wystąpień.
Przykładowa odmiana w staropolszczyźnie:
widziech, widzie, widzie, widziechom, widzieście, widziechą – odpowiada współczesnemu zobaczyłem/am, zobaczyłeś/aś, itd.
W językach słowiańskich formy aorystu drugiej i trzeciej osoby liczby pojedynczej są identyczne i nie mają końcówek.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- http://www.republika.pl/xpicto/slavonia/zagadnienia/imp_aor.html - aoryst i imperfekt w językach słowiańskich
Czas przeszły: perfekt • imperfekt • aoryst • zaprzeszły
Czas przyszły: prosty • złożony • zaprzyszły