Apatyt

Z Wikipedii

Apatyt - minerał z gromady fosforanów. Należy do minerałów szeroko rozpowszechnionych występujących we wszystkich typach skał.

Nazwa pochodzi od gr. apatao = oszukiwać, zwodzić, łudzić, gdyż często bywa mylony z innymi minerałami.

Spis treści 1 Właściwości 2 Występowanie 3 Zastosowanie 4 Zobacz też

[edytuj] Właściwości

• Wzór chemiczny : Ca₅X(PO₄)₃ gdzie X = F, Cl, OH     (lub Ca₁₀X(PO₄)₆):
  • 3Ca₃PO₄ • Ca(OH)₂ - hydroksyapatyt
  • 3Ca₃PO₄ • Ca(F,Cl)₂ - fluoroapatyt
  • 3Ca₃PO₄ • CaCO₃ - węglanoapatyt
• Układ krystalograficzny - heksagonalny
• Twardość w skali Mohsa - 5
• Łupliwość - wyraźna
• Rysa - biała
• Przełam – nierówny, muszlowy
• Gęstość - 3,16 do 3,23 g/cm³
• Barwa - różne barwy lub bezbarwny
• Połysk – szklisty, żywiczny

Tworzy kryształy sześcioboczne, o pokroju słupkowym, igiełkowym lub tabliczkowym. Często występuje w formie skupień zbitych, ziarnistych, nerkowatych. Jest kruchy, przezroczysty, wykazuje fluorescencję o bardzo różnych barwach. Jest izostrukturalny z mimetezytem, piromorfitem, wanadynitem. Stosunkowo twardy, daje się zarysować szkłem, stalą zwykłą oraz stalą narzędziową.

[edytuj] Występowanie

Krystaliczny apatyt występuje prawie we wszystkich skałach magmowych. Duże koncentracje apatytu znajdują się w pewnych partiach rud magnetytowych. Apatyt jest częstym składnikiem pegmatytów. Najładniejsze okazy spotykane są w druzach jako szczotki krystaliczne oraz w pustkach skał wulkanicznych.

Miejsca występowania: Niemcy, Szwajcaria, Meksyk, Kanada, Brazylia, Birma, Sri Lanka, Boliwia, Algieria, Kenia, Tanzania, RPA, Hiszpania, Finlandia, Portugalia.

W Polsce – spotykany w Górach Sowich (w hornblendytach), w okolicach Bielska –Białej i Żywca.

[edytuj] Zastosowanie

• Źródło otrzymywania fosforu (do produkcji nawozów sztucznych, zapałek, produkcji kwasu fosforowego).
• Ma znaczenie kolekcjonerskie i naukowe.
• Czyste i ładnie zabarwione kryształy stosowane są w jubilerstwie: nadaje się im szlif fasetkowy i kaboszonowy.
• Największe okazy znane są z Kanady (70 cm długości), USA (do 25cm),;
• największy oszlifowany ma masę 147 kr (pochodzi z Kenii, jest żółtozielony).

[edytuj] Zobacz też

• przegląd zagadnień z zakresu jubilerstwa
• minerał