Połysk

Z Wikipedii

Połysk - wrażenie optyczne, które powstaje dzięki odbiciu i rozproszeniu światła na powierzchni ciał stałych i cieczy lub bezpośrednio nad ich powierzchnią. Zależy on od współczynnika załamania światła, absorpcji, przezroczystości i charakteru powierzchni. Również barwa i kształt powierzchni ma pewien wpływ na wizualne wrażenie połysku oraz to czy powierzchnia oświetlana jest silnym światłem ukierunkowanym czy też rozproszonym.

O intensywności połysku decyduje w pierwszym rzędzie współczynnik odbicia światła R, wyrażany stosunkiem ilości światła odbitego do padającego.

Istnieje prosta zależność pomiędzy współczynnikiem odbicia i załamania światła (n):

Równanie Fresnela określa połysk dla światła niespolaryzowanego o intensywności I₀, padającym pod kątem i, jeżeli intensywność odbicia wiązki o intensywności wynosi I_r, kiedy współczynnik dla ciała jest m.

Wynika z tego, że intensywność połysku zależy od typu materiału (wielkości współczynników załamania). Dla materiałów o zbliżonych wartościach współczynników załamania, współczynnik odbicia R rośnie ze wzrostem absorpcji promieniowania, dlatego materiały nieprzezroczyste charakteryzują się znacznie wyższym natężeniem połysku.

Połysk zależy też od stanu powierzchni odbijającej. Powierzchnie gładkie, dobrze wypolerowane, wykazują intensywniejszy połysk, ponieważ w małym stopniu rozpraszają promieniowanie. Powierzchnie o wysokim połysku, przy odpowiedniej strukturze, mogą wywoływać efekt poświaty: część padającego światła odbija się pod innym kątem w stosunku do głównego strumienia światła odbitego. Powierzchnia o drobnej teksturze, odbijając promienie świetlne w różnym kierunku, sprawia wrażenie matowej. Efekt ten uzyskać można też za pomocą lakieru zmieszanego z bardzo drobnym proszkiem. Czasem tworzone są efekty połysku zwane "skórką pomarańczy". W tym przypadku pofałdowana struktura powierzchni w jednych miejscach wydaje się lśniąca w innych - ciemna. Przy teksturze, w której jej element jest wielkości 10-30 mm efekt skórki pomarańczy uwidacznia się z większej odległości (niecałe 3 m). Przy teksturach poniżej 0,1 mm oko ludzkie ma problem z dostrzeżeniem tego efektu. Nieco powyżej 0,1 mm do 1 mm efekt ten może być widoczny jedynie z bardzo małego dystansu.

[edytuj] Rodzaje połysku

W mineralogii wyróżnia się następujące rodzaju połysku

• diamentowy – niezwykle intensywny, charakterystyczny dla niektórych minerałów przezroczystych i przeświecających np. diament, cyrkon, siarka, sfaleryt
• jedwabisty – wykazują go minerały o budowie włóknistej np. azbest, krokidolit
• metaliczny - charakterystyczny dla wielu minerałów kruszcowych np. chalkopiryt, galena, magnetyt, antymonit, piryt
• półmetaliczny – znacznie mniej intensywny od metalicznego, charakterystyczny dla niektórych rud np. hematyt
• perłowy – spotykany w minerałach o budowie blaszkowej, charakterystyczny dla minerałów przezroczystych np. gips, muskowit, talk
• szklisty – bardzo rozpowszechniony w świecie minerałów, przypominający połysk czystej powierzchni szklanej np. apatyt, fluoryt, kwarc, korund
• tłusty (woskowy) – charakterystyczny dla wielu minerałów nieprzezroczystych; ściany minerałów o tym połysku wyglądają jak natłuszczone np. opal, nefryt, kordieryt
• ziemisty (zwyczajny) – charakterystyczny dla minerałów występujących w skupieniach zbitych.
• matowy - brak połysku np. jaspis, chiasolit

Rodzaj połysku określa się na ścianach kryształu, które nie uległy wtórnym przeobrażeniom – najlepiej na świeżych powierzchniach przełamu.

Połysk mierzy się połyskomierzem

[edytuj] Zobacz też

właściwości fizyczne i chemiczne minerałów

[edytuj] Bibliografia

• N.Sobczak – Mała encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych – Wyd. Alfa - 1986 r.