Apsyda (astronomia)

Z Wikipedii

Elementy orbity. Literami F i H zaznaczono, kolejno, perycentrum i apocentrum

Apsyda – jeden z dwóch skrajnych punktów orbity eliptycznej. Apsydami są:

perycentrum (peryapsis) – punkt orbity najbliższy środkowi masy układu, zwykle ciału centralnemu o masie znacznie większej od mniejszego ciała obiegającego, tzw. punkt największego zbliżenia
apocentrum (apoapsis) – punkt orbity najdalszy środkowi masy układu, tzw. punkt największego oddalenia

Linia łącząca apsydy orbity nazywa się linią apsyd.

[edytuj] Ujęcie matematyczne

Wartości apsyd można wyznaczyć z następujących równań:

Perycentrum:

maksymalna prędkość $v_\mathrm{per} = \sqrt{ \frac{(1+e)\mu}{(1-e)a} } \,$ przy najmniejszej odległości, co daje $r_\mathrm{per}=(1-e)a\!\,$ (odległość perycentrum)

Apoapsis:

najmniejsza prędkość $v_\mathrm{ap} = \sqrt{ \frac{(1-e)\mu}{(1+e)a} } \,$ przy największej odległości $r_\mathrm{ap}=(1+e)a\!\,$ (odległość apocentrum),

gdzie:

$a\!\,$ – długość półosi wielkiej
$e\!\,$ – mimośród orbity (ekscentryczność)
$\mu\!\,$ – standardowy parametr grawitacyjny

[edytuj] Własności

$e=\frac{r_\mathrm{ap}-r_\mathrm{per}}{r_\mathrm{ap}+r_\mathrm{per}}=1-\frac{2}{\frac{r_\mathrm{ap}}{r_\mathrm{per}}+1}$

Średnia arytmetyczna obu odległości daje wielkość półosi wielkiej orbity, $a\!\,$
Średnia geometryczna obu odległości daje wielkość półosi małej orbity, $b\!\,$
Średnia geometryczna obu prędkości ( $v per, v ap$ ), równa $\sqrt{-2\epsilon}$ , mówi o ile trzeba zwiększyć prędkość ciała obiegającego, by osiągnęło, tzw. prędkość ucieczki, czyli 2. prędkość kosmiczną.

[edytuj] Nazewnictwo

Apsydy ważnych ciał niebieskich, w szczególności Układu Słonecznego, mają własne nazwy. Pochodzą one od greckiej, względnie łacińskiej, nazwy ciała niebieskiego.

Ciało centralne	Nazwa peryapsis	Nazwa apoapsis
Czarna dziura	perinigricon, perimelasma^[1]	aponigricon, apomelasma^[1]
Galaktyka	perygalacticon	apogalacticon
Gwiazda	peryastron	apastron
Jowisz	peryjowium, peryzene	apjowium, apozene
Księżyc	perycyntion^[2], peryselenium, perylune^[2], perysel, peryselene	apocyntion^[2], aposelenium, apolune^[2], aposel, aposelene
Mars	peryreum, periareion	apareum, apoareion
Merkury	peryhermion	apohermion
Neptun	peryposeidion	apoposeidion
Pluton^[3]	peryhadion	apohadion
Saturn	perysaturnium, perykrone	apsaturnium, apokrone
Słońce	peryhelium	aphelium, apfelium
Uran	peryuranion	apouranion
Wenus	peryafrum, perycytherion, perycytherean, perikrition	apafrum, apocytherion, apocytherean, apokrition
Ziemia	perygeum	apogeum

[edytuj] Apsydy orbity Ziemi

Ziemia przechodzi przez aphelium i peryhelium swojej orbity, odpowiednio, w lipcu i w styczniu. Z powodu zjawiska precesji, związek apsyd z porami roku na Ziemi ulega stopniowemu odwróceniu z okresem 25 765 lat.

**Daty i godziny (w czasie UTC) przejścia Ziemi przez apsydy na najbliższe lata**
Rok	Peryhelium	Aphelium
2007	godz. 20 3 stycznia	godz. 00 7 lipca
2008	godz. 00 3 stycznia	godz. 08 4 lipca
2009	godz. 15 4 stycznia	godz. 02 4 lipca
2010	godz. 00 3 stycznia	godz. 11 6 lipca
2011	godz. 19 3 stycznia	godz. 15 4 lipca
2012	godz. 00 5 stycznia	godz. 03 5 lipca

Przypisy

↑ ^1,0 ^1,1 Terminy pery- i apomelasma (z greckiego) zostały użyte przez Geoffreya Landisa w 1998, nim w literaturze naukowej (w 2002) pojawiły się terminy peri- i aponigricon (z łaciny)
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Formy z -cynthion, według niektórych, zarezerwowane są dla sztucznych satelitów Księżyca. Inni rezerwują końcówkę -lune dla obiektów wystrzelonych z Księżyca, zaś -cynthion dla wystrzelonych spoza Księżyca. Forma -cynthion była używana w programie Apollo, zgodnie z decyzją NASA z 1964
↑ Od 2006 roku Pluton nie jest uznawany za planetę.

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Linki zewnętrzne

(en) Apogeum i perygeum - fotografie porównujące wielkość Księżyca widzianego, gdy znajduje się w apogeum i perygeum swojej orbity
(en) Aphelium i peryhelium - fotografie porównujące wielkość tarczy słonecznej widzianej z Ziemi znajdującej się w aphelium i peryhelium swojej orbity
(en) Daty i czasy przejścia Ziemi przez apsydy

Kategorie: Mechanika nieba • Astronautyka

We provide Linux to the World

Apsyda (astronomia)

Z Wikipedii

Spis treści

[edytuj] Ujęcie matematyczne

[edytuj] Własności

[edytuj] Nazewnictwo

[edytuj] Apsydy orbity Ziemi

Przypisy

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Linki zewnętrzne

Views

nawigacja

zmiany

dla edytorów

Szukaj

W innych językach