Békéscsaba
Z Wikipedii
Békéscsaba | |||
|
|||
Państwo | Węgry | ||
Komitat | Békés | ||
Powiat | Békéscsaba | ||
Powierzchnia | 193,94 km² | ||
Populacja (2005) - liczba ludności - gęstość |
65 691 338 osób/km² |
||
Położenie | 46°41' N 21°5' E |
||
Kod pocztowy | 5600 | ||
Numer kierunkowy | 66 | ||
Burmistrz | Vantara Gyula | ||
Położenie na mapie Węgier |
|||
Strona internetowa miasta |
Békéscsaba (słowacki Békéšska Čaba, rum. Bichişciaba) - miasto (70 tys. mieszkańców) na Węgrzech, położone w południowo-wschodniej części Wielkiej Niziny Węgierskiej. Stolica komitatu Békés. Duże skupisko mniejszości słowackiej.
Pierwsze pisemne wzmianki w 1330 r. Na początku XVIII w. osiedlili się tu słowaccy luteranie. Prawa miejskie od 1841 r.
Miasto słynie z produkcji kiełbasy csaba.
[edytuj] Historia
Tereny te były zamieszkane od czasów starożytnych. W epoce żelaza podbijane kolejno przez Scytów, Celtów i Hunów. Po przybyciu Madziarów powstało wiele małych osad na tych terenach. Pierwsza wzmianka o osadzie Csaba pochodzi z 1330 roku, jej nazwa (która jest także popularnym imieniem męskim) pochodzi z języka tureckiego. Oprócz tego na miejscu dzisiejszego miasta istniało wcześniej jeszcze 8 innych wsi. Kiedy Turcy podbili Węgry i kraj stał się częścią Imperium Otomańskiego, miasto ocalało, ale podupadło w wyniku walk przeciwko najeźdźcom w XVII wieku. W 1715 roku pojawia się wzmianka o Csabie jako o wymarłym mieście, ale już w rok później jest wymieniana jako miasto płacące podatki. Prawdopodobnie nowa Csaba została założona przez Jánosa Györga Harruckerna który zyskał poważanie i majątek za udział w walkach o wolność przeciwko Turkom i kupił tereny zwane krajem Békés. Przed rokiem 1847 miasto trafiło do grona dwudziestu największych miast Węgier, zamieszkane przez 22 tysięcy ludzi. Niemniej jednak, Csaba była dalej raczej dużą wsią z brudnymi domami i zatłoczonymi ulicami.
W 1858 roku miasto zostało połączone linią kolejową. To spowodowało rozwój, nowe domy i fabryki zostały zbudowane. Miasto zaczęło prosperować. Jednak pod koniec XIX wieku bezrobocie spowodowało kryzys i w 1891 bunt został stłumiony przez rumuńskich żołnierzy. Jedną z najważniejszych osób w polityce miasta był András L. Áchim, który ustanowił spotkanie chłopów i odniósł sukces w przekształceniu Békéscsaby w „miasto z radą”.
I wojna światowa przyniosła miastu cierpienie. Między 1919 i 1920 rokiem Békéscsaba znajdowała się pod rumuńską okupacją. Po traktacie wersalskim Węgry straciły swoje ważne południowe miasta Arad i Nagyvárad. Wobec tego Békéscsaba przejęła ich rolę stając się najważniejszym miastem regionu. W okresie międzywojennym recesja spowodowała biedę i bezrobocie. Powódź w roku 1925 także nie pomogła.
Podczas II wojny światowej bitwy nie toczyły się na tych terenach, ale dwa tragiczne wydarzenia zaszokowały miasto w 1944 roku: między 24 a 26 czerwca ponad 3000 Żydów zostało wywiezionych do Auschwitz. Natomiast 21 września Brytyjczycy i Amerykanie zbombardowali stację kolejową zabijając ponad 100 osób. 6 października Békéscsaba znalazła się pod okupacją sowiecką. W czasach komunistycznych Békéscsaba stała się stolicą regionu Békés w roku 1950 i zaczęła się rozwijać w jedno w najważniejszych centrów przemysłu spożywczego Węgier. Po zmianie ustroju w 1990 roku przemysł przeżył kryzys, a wiele ludzi straciło pracę. Dziś Békéscsaba znowu rozwija się i prosperuje.
[edytuj] Zabytki
Zabytki:
- Kościół barokowy (XVIII wiek)
- Kościół klasycystyczny (XIX wiek)
- Ratusz (zaprojektowany przez Miklósa Ybla, 1873)
- Muzeum Mihála Munkácsyego
- Teatr Móra Jókai
- Muzeum folkloru słowackiego
[edytuj] Miasta partnerskie
- Beiuş, Rumunia
- Mikkeli, Finlandia
- Odorheiu Secuiesc, Rumunia
- Tarnowskie Góry, Polska
- Trenczyn, Słowacja
- Użhorod, Ukraina
- Wittenberga, Niemcy
- Zrenjanin, Serbia
- Skoczów, Polska
Békéscsaba - miasto, stolica powiatu
wsie (gminy): Csabaszabadi • Doboz • Kétsoprony • Szabadkígyós • Telekgerendás • Újkígyós