Bahr al-Ghazal
Z Wikipedii
Bahr al-Ghazal (arab.: بحر الغزال) – rzeka i region w południowozachodnim Sudanie; nazwa regionu pochodzi od nazwy rzeki (w tłumaczeniu na język polski – "rzeka gazeli").
Spis treści |
[edytuj] Rzeka
Bahr al-Ghazal jest głównym zachodnim dopływem Nilu. Jej długość wynosi 1040 km, przepływa przez Jezioro No, by następnie ujść do Białego Nilu. Po raz pierwszy została umieszczona na mapach w roku 1772 przez francuskiego geografa Jean Baptiste Bourguignon d'Anville'a, aczkolwiek była już powierzchownie znana greckim logografom w starożytności.
Bahr al-Ghazal tworzy połączenie rzek Jur i okresowej Bahr al-Arab. Ich zlewisko rozciąga się na obszarze 851 459 km² i sięga od granic Republiki Środkowoafrykańskiej po pustynny region Darfuru.
W dolnym biegu rzeka przepływa przez bagienne obszary zwane Sudd. W zależności od klimatycznych zmian sezonowych przepływ sięga od zera do 48 metrów sześciennych na sekundę.
[edytuj] Region
W skład regionu wchodzą stany Bahr al-Ghazal Północny, Bahr al-Ghazal Zachodni, Al-Wahda i Warab. Na zachodzie granicy z Republiką Środkowoafrykańską. Jest to obszar na przemian bagienny i suchy, zamieszkany w większości przez ludzi z plemienia Dinka, którzy utrzymują się głównie z uprawy roli i hodowli bydła. W przeszłości ziemie te padały ofiarą najazdów arabskich handlarzy niewolników z sąsiedniego Darfuru. Handel żywym towarem został zdelegalizowany w roku 1864 przez kedywa Egiptu, ale wkrótce odżył za sprawą wpływowych lokalnych kupców posiadających na swych usługach całe armie najemników. Najbardziej znany z nich, Sebehr Rahma, zdołał pokonać turecko-egipską armię wysłaną do Bahr al-Ghazal w roku 1873. Ostatecznie kedywowi udało się podbić Bahr al-Ghazal i uczynić z regionu jedną z części Egiptu z al-Zubajrem w charakterze gubernatora. Region został później włączony do anglo-egipskiego Sudanu stając się jego dziewiątą prowincją (po oddzieleniu Ekwatorii w roku 1948), a po ogłoszeniu niepodległości stanem Republiki Sudanu. W 1996 roku region został podzielony na cztery jednostki administracyjne. W czasach kolonialnych obszar był zarządzany przez brytyjskich urzędników; z przyczyny powtarzających się powodzi i trudności komunikacyjnych region cieszył się złą sławą, zyskując miano "Bagna" (ang. The Bog), a urzędnicy przezwisko "Bagiennych Baronów".
Regionem od wielu lat wstrząsają konflikty zbrojne. Był m.in. sceną walk podczas pierwszej wojny domowej w latach 1955-1972. W 1982 powstała Ludowa Armia Wyzwolenia Sudanu (ang. Sudan People's Liberation Army, SPLA) zwalczająca zdominowany przez Arabów rząd w Chartumie. Skutkiem tego był wybuch drugiej wojny domowej trwającej do 2003 roku, podczas której zginęły ponad dwa miliony ludzi. W rezultacie większość mieszkańców została zmuszona do przesiedlenia się do innych regionów bądź też do szukania azylu w krajach ościennych.
[edytuj] Bibliografia
R. Wyndham, The Gentle Savage, A Journey in the Province of Bahr El Ghazal, commonly known as 'The Bog', New York 1936
