Berlin Nordbahnhof
Z Wikipedii
| Berlin Nordbahnhof | |
 Dawny dworzec podmiejski |
|
| Dane podstawowe | |
| Liczba peronów | 2 SKM (dawniej również dalsze kolei dalekobieżnej i podmiejskiej) |
| Liczba krawędzi peronowych | 4 SKM |
| Kasy | wyłącznie automaty biletowe |
| Przejście podziemne | 2 (nad podziemnymi peronami) |
| Historia | |
| Data budowy | 1936 (poprzednie dworce: 1876, 1897, 1903) |
| Poprzednie nazwy | Berlin Stettiner Bahnhof |
| Linie przechodzące przez stację | |
| Linia S-Bahn Północ-Południe (kolej miejska) | |
| Linia Kolei Szczecińskiej do Bernau, Angermünde i Szczecina (zamknięta w 1952) | |
| Linia Kolei Północnej do Oranienburga i Stralsundu (zamknięta w 1952) | |
Berlin Nordbahnhof (niem. Berlin Dworzec Północny) - dworzec kolejowy w Berlinie, obsługujący obecnie pociągi szybkiej kolei miejskiej S-Bahn, niegdyś również dworzec czołowy obsługujący połączenia dalekobieżne.
Spis treści |
[edytuj] Dworzec dalekobieżny
1 sierpnia 1842 otwarto Kolej Szczecińską, a wraz z nią czołowy Stettiner Bahnhof (niem. Dworzec Szczeciński) w Berlinie. Początkowo odjeżdżału z niego pociągi do Eberswalde i Angermünde, wkrótce linię wydłużono do Szczecina, a następnie dalej do Gdańska. W 1851 uruchomiono kolej łączącą dworzec z innymi dworcami czołowymi: poprzez Hamburger Bahnhof, Potsdamer Bahnhof, Anhalter Bahnhof do Frankfurter Bahnhof (obecnego Ostbahnhof).
Od 1870 zlikwidowano biegnącą poziomem ulicy kolej łaczącą. Jednocześnie rozpoczęto rozbudowę dworca, aby mógł on obsłużyć wzmożony ruch pasażerski. W końcu 1876 otwarto nowy budynek dworca, zaś w 1903 został on rozbudowany o trzy niewielkie hale peronowe po wschodniej stronie.
Po podziale Berlina w 1945 jako jedyny z dużych dworców czołowych znalazł się we wschodniej części miasta. W 1950 dworzec przemianowano ze względów politycznych na Nordbahnhof, aby podkreślić uznanie granicy na Odrze i Nysie przez NRD. Wcześniej istniał w Berlinie inny Nordbahnhof, położony dalej na północny wschód, późniejszy dworzec towarowy przy Eberswalder Straße, który służył jako początkowy punkt Pruskiej Kolei Północnej i który nigdy nie posiadał budynku odpraw pasażerów. Dwa lata po przemianowaniu dworzec dalekobieżny zamknięto, nie tylko ze względu na uszkodzenia, jakich doznał w czasie wojny, lecz przede wszystkim dlatego, że jedyne połączenie dworca z resztą sieci kolejowej prowadziło na krótkim odcinku przez Berlin Zachodni i stację Gesundbrunnen. Zamknięty dworzec wyburzono wkrótce potem.
[edytuj] Dworzec podmiejski i szybkiej kolei miejskiej
Od 1897 kursowała kolej podmiejska do Pankow. Zbudowano dla niej obok dworca dalekobieżnego Stettiner Vorortbahnhof (niem. Szczeciński Dworzec Podmiejski), zwany popularnie Małym Dworcem Szczecińskim. Od 8 sierpnia 1924 rozpoczynały na nim bieg elektryczne pociągi do Bernau.
27 lipca 1936 w związku z otwarciem podziemnego dworca S-Bahn dworzec podmiejski zamknięto. Dawny budynek dworca podmiejskiego istnieje do dziś. Nowy podziemny, czterotorowy dworzec zaprojektowany przez radcę budowlanego Lütticha (uczeń Richarda Brademanna) stanowił pierwszą stację tunelu północ-południe linii S-Bahn, biegnącego dalej w kierunku Dworca Friedrichstraße i Unter den Linden. Stacja powstała pod placem przeddworcowym dworca dalekobieżnego. Ze względu na ruch przesiadkowy na pociągi dalekobieżne oraz z przyczyn techniki ruchu (północny koniec tunelu S-Bahn północ-południe) zbudowano ją jako dwuperonową stację w układzie kierunkowym o półtorakrotnym zagłębieniu, przy czym zarówno na północ jak i południe od stacji zbudowano umożliwiające zmianę kierunku ruchu tory manewrowe. Na północny zachód od stacji powstał również podziemny warsztat. Dwa perony wyspowe mają długość 157 m i szerokość 10,5 m. Schody prowadzą na poprzeczne pomosty, kontynuowane niegdyś pod peronami dworca dalekobieżnego i zapewniające wygodny dostęp, ponadto nad północnym końcem peronów zbudowano tunel towarowy, połączony z peronami przy pomocy wind. Główne wejście stacji otrzymało dość okazały pawilon wejściowy. Stację zbudowano metodą odkrywkową, tzw. berlińską. Konstrukcja stropu jednoprzestrzennej, licowanej ceramiką w kolorze kości słoniowej hali opiera się na trzech rzędach słupów stojących na peronach i między nimi. Pokryte czerwoną okładziną słupy posiadają umowne zaakcentowanie baz i kapiteli w formie wycofania okładziny. Dwuteowe belki konstrukcyjne stropu zaznaczone są kolorystycznie. Mimo, że stacja projektowana była już po objęciu władzy przez nazistów, jej stylistyka i metoda projektowa jest na wskroś modernistyczna. Stosunkowo schematyczne wnętrze ma jednak neutralny charakter.
Wraz z budową muru berlińskiego pociągi przestały zatrzymywać się na stacji, pokonując tunel prowadzący pod wschodnią częścią miasta bez zatrzymania. Dworzec otwarto ponownie 1 września 1990, niedługo później musiał być jednak ponownie zamknięty ze względu na konieczny remont tunelu północ-południe, pociągi kończyły wówczas bieg na stacjach Gesundbrunnen i Friedrichstraße. 1 marca 1992 ostatecznie otwarto dworzec.
[edytuj] Bibliografia
- Architekten- und Ingenieur-Verein zu Berlin (wyd.), Berlin und seine Bauten, Teil X Band B: Anlagen für den Verkehr (2) Fernverkehr, Berlin (West) 1984, ISBN 3-433-00945-7
- Jürgen Meyer-Kronthaler, Wolfgang Kramer, Berlins S-Bahnhöfe: Ein dreiviertel Jahrhundert, Berlin-Brandenburg, 1999, ISBN 3-930863-60-X
