Biała Chorwacja
Z Wikipedii
Biała Chorwacja - terytorium historyczne o dyskusyjnym położeniu.
Według Nestora z Kijowa, Biali Chorwaci byli współzałożycielami Rusi Kijowskiej we wczesnym średniowieczu. Na północ od Moraw, po obu stronach Sudetów, lokują ziemie Chorwatów Orozjusz, Kronika Dalimila i inne źródła. Nie wymienia ich Geograf Bawarski.
Według Konstantyna Porfirogenety w VI wieku w górnym biegu Wisły i północnych Czechach miało istnieć państwo Białochorwackie ze stolicą w Krakowie. W VII wieku 7 plemion chorwackich miało wyruszyć z ziem polskich na Bałkany (na terytorium dzisiejszej Chorwacji) na zaproszenie cesarza Bizancjum Herakliusza, by bronić granic cestarstwa. Przeczą temu jednak na razie badania archeologiczne, w oparciu o które powstanie grodu w Krakowie datuje się na VIII wiek.
Niektórzy zwolennicy teorii o wędrówce Chorwatów z ziem polskich uważają, że objęła ona tylko część plemion, podczas gdy reszta pozostała na ziemiach polskich. Po VII wieku nazwa Chorwatów w odniesieniu do Małopolski już się jednak nie pojawia. Pojawia się natomiast nazwa "chrowati et altera chrowati" w dokumencie praskim z 1086 jako rubież diecezji praskiej. Zostało to propagandowo wykorzystane przez Austrię do uzasadnienia pretensji do Galicji w czasach rozbiorów Polski - do tego stopnia, że urzędnicy posługiwali się pojęciem narodowości białochorwackiej.
Obecnie przeważa pogląd, że plemiona te należy łączyć z Lędzianami. W XI wieku w kronice Nestora nazwa Lachy nie oznacza już jedynie Lędzian, od których się wywodzi, ale wszystkich Słowian Zachodnich z wyjątkiem Czechów i plemion słowackich. Oznacza to, że pamięć o związku plemiennym Lędzian i świadomość o jego znaczeniu zanikała na Rusi i już wtedy nie zdawano tam sobie sprawy z tego, że nazwa Lach pochodzi od słowa Lędzianin i lęda.
W latach 70. X wieku Lędzianie najprawdopodobniej zostali przyłączeni do państwa Mieszka. W 981 podbici przez Ruś, około 1018-1031 weszli w skład państwa piastowskiego w wyniku wyprawy Bolesława Chrobrego na Kijów, podobnie jak w latach 1077-1086, kiedy za zgodą władców Kijowa ziemie ich zaanektował Bolesław Szczodry. Następnie ulegli całkowitej rutenizacji, co nastąpiło w wyniku działalności Kościoła Wschodniego po roku 1054, znajdującego się w stanie schizmy wobec Kościoła Łacińskiego. Innym przejawem rutenizacji terenów Lędzian były akcje deportacyjne podobne do działań Jarosława Mądrego w roku 1031, kiedy przesiedlił on po wcieleniu ziem lędziańskich do Rusi znaczną część ludności nad rzekę Roś (Naddnieprze), gdzie długo zachowywała ona swą odrębność etniczną.
Do dzisiaj niektórzy mieszkańcy Ukrainy uważają się za Białych Chorwatów.
[edytuj] Przeczytaj też
[edytuj] Bibliografia
- Jerzy Nalepa, Łemkowie, Wołosi i Biali Chorwaci : uwagi dotyczące kwestii genezy osadnictwa ruskiego na polskim Podkarpaciu, Acta Archaeologica Carpathica, T. 34 (1997/ 1998), s. 135-177.
