Biedrzeniec mniejszy

Z Wikipedii

Biedrzeniec mniejszy
Systematyka wg Reveala
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	araliowce
Rodzina	selerowate
Rodzaj	biedrzeniec
Gatunek	biedrzeniec mniejszy
Nazwa systematyczna
Pimpinella saxifraga L.
Galeria zdjęć i grafik

Biedrzeniec mniejszy (Pimpinella saxifraga) – gatunek byliny z rodziny selerowatych. W Polsce jest bardzo pospolity.

[edytuj] Charakterystyka

Łodyga

Wzniesiona, naga, bezlistna albo niemal bezlistna, krótko owłosiona, rozgałęziająca się. Osiąga wysokość 30-50 cm. jest delikatnie kreskowana wzdłużnie.

Liście

Przeważnie pojedynczo-pierzaste, czasami tylko podwójnie-pierzaste. Składają się z 3-6 par nagich, lub krótko owłosionych listków. Liście odziomkowe o odcinkach jajowatych lub okrągławych, nierówno ząbkowanych, siedzące.

Kwiaty

Zebrane w baldach złożony mający 5-12 szypułek. Brak pokryw, pokrywek przeważnie również; jeśli występują to w formie szczątkowej. Słupki o szyjkach krótszych od zalążni. Kwiaty drobne, przeważnie białe, czasami różowe. Zapylane są przez drobne owady. Kwitnie od czerwca do września.

Owoc

Nagie rozłupki o długości ok. 2 mm rozsiewane przez wiatr.

Korzeń

Masywny, nieregularnie poskręcany. Ma niebieskawą barwę, spowodowaną zawrtością azulenu.

Biotop, wymagania

Przydroża, suche zbocza, wrzosowiska, świetliste lasy sosnowe. Przeważnie na suchych i jalowych glebach. Roślina ciepłolubna. Hemikryptofit.

[edytuj] Zastosowanie

• Roślina lecznicza :
  • Surowiec zielarski : korzeń (Radix Pimpinellae). Wykopuje się go albo na wiosnę, albo na jesieni. Po wysuszeniu bezwzględnie musimy przechowywać je w szczelnie zamkniętych słoikach. Zawiera on m.in. olejek eteryczny (o swoistym niezbyt miłym zapachu), furanokumaryny i sporo garbników. Podobne własności lecznicze mają również korzenie biedrzeńca większego.
  • Działanie : korzeń biedrzeńca jest przede wszystkim doskonałym środkiem wykrztuśnym oraz rozkurczowym. Zaleca się go w astmie, schorzeniach górnych dróg oddechowych, ale także i przy wzdęciach, biegunce, bólach żołądka spowodowanych przejedzeniem. Poza tym używa się go w zapaleniu pęcherza moczowego, kamicy moczowej i dnie. Jako lekarstwo stosowane do wewnątrz używa się odwar z połowy łyżeczki do herbaty drobno pokruszonych korzeni, które zalewa się 1 szklanką wody i gotuje pod przykryciem przez 5 minut od momentu zawrzenia. Ów odwar pijemy w niewielkich dawkach, po 1 - 2 łyżek stołowych dwa razy dziennie. W tym miejscu uwaga: dawkowania należy przestrzegać bardzo ściśle, bowiem zbyt wielkie ilości leku bardzo niekorzystnie wpływają na nerki. Tego samego odwaru używa się także i zewnętrznie, do przemywań gardła i skóry w ich stanach zapalnych.

Roślina ta ma zapach ostry, przenikający; korzeń jej wrzecionowaty, zewnątrz żółty, wewnątrz biały, świeży mocno kozłem trąci; pełen błękitnego soku, żuty wzbudza mocne palenie w gębie, ma własności rozrzedzające i wzmacniające, w chorobach piersi i żołądka wielce pomocne. Wieśniacy używają mocnego odwaru z pomyślnym skutkiem przeciw febrze zimnej. Korzenie i ziele w wodzie gotowane, osłodzone miodem, służą do płukania w zapaleniach gardła; korzeń moczony w gorzałce udziela jej koloru pięknego niebieskiego. Biedrzeniec jest ulubioną i zdrową, i mleko sporzącą paszą dla bydląt. (Gerald-Wyżycki J.: Zielnik Ekonomiczno-Techniczny czyli Opisanie Drzew, Krzewów i Roślin dziko rosnących w Kraju, jako też przyswojonych, z pokazaniem użytku ich w Ekonomice, Rękodziełach, Fabrykach i Medycynie domowej, z wyszczególnieniem jadowitych i szkodliwych oraz mogących służyć ku ozdobie ogrodów i mieszkań wiejskich, Wilno 1851)^{[potrzebne źródło]}

[edytuj] Bibliografia