Bitwa nad rzeką Kałką
Z Wikipedii
Bitwa nad rzeką Kałką - starcie pomiędzy wojskami rusko-połockimi z jednej strona, a armią mongolską z drugiej, które rozegrało się 31 maja 1223 w okolicach rzeki Kałka. Klęska Rusinów i Połowców przyczyniła się do zależności ich od Mongołów.
W roku 1223 po rozgromieniu armii gruzińskiej Mongołowie Czyngis-chana wkroczyli na ziemie Kaukazu. Po dotarciu na stepy czarnomorskie, najeźdźcy uderzyli na Kocjana, chana Kipczaków.
Połowcy nakłonili ruskich kniaziów do wspólnej wyprawy przeciw wojownikom Czyngis-chana. Ruś, jak rzadko kiedy zjednoczyła swe siły i wyruszyła na współną wyprawę. Po 8 dniach pochód rusko-połowiecki zatrzymał się wskutek napotkania pierwszych oddziałów mongolskich. Mongołowie byli kompletnie zaskoczeni, ponieważ w tym czasie prowadzili wojnę z Dżurdżenami w północnych Chinach, i nie spodziewali się żadnego ataku, szczególnie bez wypowiedzenia wojny.
Wysyłali więc do kniaziów posłów, wśród których znajdowali się chrześcijańscy nestorianie, co prawosławnych książąt ruskich doprowadziło do furii. Nakazali zamordowanie posłów, co dla Mongołów było niepojęte, i nie dawało możliwości dalszych negocjacji.
Dlatego też dnia 31 maja 1223 r. silna armia ruska pod dowództwem książąt Kijowa, Halicza, Czernihowa i Smoleńska wspierana przez Połowców, starła się z armią mongolską pod dowództwem Dżebe i Sübetaja nad rzeką Kałką niedaleko Morza Azowskiego.
Armia ruska liczyła 80 tysięcy żołnierzy, mongolska - 20 tysięcy. Po stronie ruskiej brak było jednak jednolitego i koordynującego dowodzenia, dlatego poszczególni książęta ze swoimi oddziałami forsowali Kałkę samodzielnie w trzech niezależnych grupach, i kolejno wkraczali do boju. Mongołowie początkowo cofnęli się, ale później zaatakowali przeprawione już ruskie hufce.
Mścisław II Udały i Daniel uciekli za Dniepr, niszcząc po przeprawie łodzie, przez co skazali na zagładę sojuszników. Mscisław czernihowski zaczął wycofywać się w stepy, nie zostawiając straży tylnej, przez co jego żołnierze zostali sukcesywnie wybici. Mścisław kijowski rozmieścił swoich żołnierzy na wysokim wzgórzu, nie zapewniając sobie możliwości odwrotu nad wodę. Oddział został okrążony i zablokowany przez siły mongolskie, a Mścisław (namówiony przez sojusznika Mongołów, a wodza berładników - Płoskinię), poddał swój oddział za obietnicę nietykalności[1].
Armia ruska poniosła straszliwą klęskę. Zginęło dziesięciu spośród osiemnastu książąt (źródła wymieniają książąt takich jak: Swiętosław Olegowicz Kaniowski, Iziasław Ingwarewicz, Swiętosław Rurykowicz Szumski, Mścisław Swiatosławowicz Czernihowski i syn jego Jerzy, Mścisław Romanowicz kijowski i zięć jego Andrzej, Aleksander Wsiewołodowicz Dubrawski. Mścisław Halicki i jego zięć Daniel Romanowicz uciekli ranni) i około 20-25 tys. wojowników. Po tym zwycięstwie wodzowie mongolscy wkroczyli na Krym, a następnie udali się na wschód z wieścią o odniesionym zwycięstwie. Po drodze spustoszyli kraj Bułgarów kamskich. Rozwścieczyli tym Bułgarów, którzy wciągnęli ich w zasadzkę, i zadali im duże straty. Tylko części sił mongolskich udało sie przeprawić przez Wołgę, i powrócić do sił głównych.
Przypisy
- ↑ Część źródeł podaje, że jeńcy, mimo obietnicy, zostali wymordowani. Jednak Lew Gumilow twierdzi, że jeńcy zostali powiązani i położeni na ziemi, a na ich ciałach zwycięzcy położyli deski, i na tych zaimprowizowanych stołach ucztowali, jednak później nie zabijając jeńców
[edytuj] Zobacz też:
[edytuj] Literatura
- Witold Chrzanowski - "Wojna tatarska", Kraków 2006
- Lew Gumilow - "Od Rusi do Rosji", Warszawa 2004, ISBN 83-89700-04-2
