Bitwa pod Raciborzem (1945)
Z Wikipedii
Bitwa pod Raciborzem (1945) - starcie między nacierającymi wojskami I Frontu Ukraińskiego a niemieckimi obrońcami miasta od 29 stycznia 1945 do 31 marca tegoż samego roku.
Na rosyjską ofensywę w kierunku Odry, Niemcy odpowiedzieli formując silne zgrupowanie wojsk mające za zadanie zażarcie bronić miasta. Z braku czasu nie udało się defensorom należycie zorganizować raciborski festung, który: znajdując się na głównej linii bitwy będzie stanowić dodatkową rezerwę sił obronnych, a w razie przerwania dotychczasowego frontu przeze nie przyjaciela utyworzyć zrąb nowego. (obwieszczenie Hitlera Fester Platz, 8 marca 1944).
Armia Czerwona miała pięciokrotnie wiecej ludzi, taką samą przewagę w czołgach, siedmiokrotną w artylerii i bezwzględne panowanie w lotnictwie. 26 stycznia zajęto Rudy a nastepnie Kuźnię Raciborską. 28 stycznia i 29 stycznia najeźdcom udało się sforsować Odrę i zająć przyczółek w łubowicach. Piechota obrońców podjęła kontratak, który skutecznie zniweczył radzieckie marzenia o obejściu miasta od zachodu. W tym samym momencie elitarna 97. Dywizja Strzelców Bawarskich mocno przetrzebiona w walakch na froncie włoskim odparła natarcie Rosjan na Dębiczu. Potem, ruszając w kierunku Markowic uderzyła na zgrupowanie wroga w okolicach Nędzy.
Choć rosjanie wzmacniali swe siły na przyczółku łubowickim, nie zdecydowano się na atak na miasto. Dowództwo frontu uznało za pilniejsze kontynuowanie ofensywy na zachód obawiając się (słusznie jak się okazało) zażartej obrony miasta. Front ustabilizował się na linii Rybnik-Gaszowice-Lyski-Nędza-Ciechowie-Łubowice-Brzeżnica-Łany, na której przez około dwa miesiące dochodziło tylko do spoardycznych rajdów obu stron i małych potyczek.
Po przybyciu posiłków rozpoczęła się ofensywa na broniące się miasto i na Przedgórze Sudeckie. Celem I Frontu Ukraińskiego było rozciągnięcie linii walk na południe bronione przez Strzelców Bawarskich i pododdziały 8. i 16. Dywizji Pancernej. Dopiero 28 marca udało się przeciąć drogę z oblężonego Raciborza do Głubczyc i dojść do Samborowic, przez które wiódł niemiecki szlak zaopatrzeniowy. Tutaj doszło do potyczki czołgów obu armii. Od 26 marca Rosjanie atakowali od wshodu chcąc wyjść na przedpola miasta, gdzie mogliby rozwinąć uderzenie pancerne (które na skutek lodów dwa miesiące wczesniej szybko doatrło do miasta), ale prawy brzeg kanału Ulga broniony był przez 1. Dywizję Strzelców Alpejskich, którzy mimo ostrzału artylerysjkiego wroga stawiali zacięty opór.
Z kierunku północnego rosyjski 15. Korpus 60. Armii atakuje zgrupowanie niemieckie 371. Dywizji Piechoty I. Armii Pancernej oraz resztki 18. Dywizji Grenadierów Pancernych SS Horst Wessel (które w dniach 8 i 9 marca próbowało odrzucić rosjan z linii Nowa Cerekiew-Szonowice). Na łubowickim odcinku frontu dowództwo niemieckie wystawiło nieliczne, słabo wyskzolone i tak samo uzbrojone oddziały Volkssturmu, w którego skład wchodzili najczęściej 16 letni chłopcy i starcy. Ich obrona szybko się załamała.
29 marca natarcie dotarło aż do Miedonii, a resztki wojsk niemeickich wycofywały się na obszar Starej Wsi. O świcie następnego dnia obrońcy wysadzili Most Zamkowy na Ostrogu i kolejowy na Płoni. Tego samego dnia do miasta zaczęły wjeżdżać kolumny rosyjskich czołgów. Najczęstzym przejawem oporu były barykady i grup zołnierzy niemieckich wspieranych przez jeden, góra dwa czołgi. 31 marca wojska radzieckie zajęły centrum, dochodząc też do południowych granic miasta. Na brzegu rzeki Cyny (Psiny) rozlokowali się grenadierzy pancerni SS, osłaniając ostatnie transporty ewakuacyjne do Opawy. Ostatni pociąg ze Studziennej wyjechał około południa w dniu 1 kwietnia w kierunku Chałupki-Bogumin. Dolina Cyny stała się przez dwa tygodnie nową linią frontu.
Miasto po zodbyciu zostało obrabowane przez Rosjan, a mieszkanki najczęściej gwałcone. Kiedy 1 maja miasto przejęła administracja polska, miasto było zniszczone w 80% procentach.
